Silahlar ve Tereyağı podcast'in ellibeşinci bölümünde artan Türkiye - Yunanistan geriliminin jepolitik, siyasi ve askeri düzlemlerde sebepleri, olası sonuçlarını konuştuk.
28/05/2022
Top Gun: Maverick İzlenimleri
Ben dahil pek çok havacılık tutkununun gönlüne bu ateşi yerleştiren 1986 yapımı Top Gun filminin devamı olan Top Gun: Maverick, 27 Mayıs günü gösterime girdi. Filmin aslında 2019'da gösterime girmesi planlanmıştı, ancak başta COVID-19 pandemisi olmak üzere bir dizi sorundan dolayı gecikti.
Top Gun: Maverick, ilk tanıtım videolarının internete düşmesinden bu yana havacılık camiası tarafından sabırsızlıkla bekleniyordu. İlk filmin Tom Cruise ve Val Kilmer ile birlikte başrolünde F-14 Tomcat savaş uçağı vardı. Bu uçak ve filmin atmosferi, 1980'li yıllara damgasını vurmuş; Soğuk Savaş'ın en hararetli olduğu yıllarda ABD'nin askeri - endüstriyel kompleksinin kültür - sanat endüstrisi ile birlikte en başarılı kampanyalarından biri olmuştu. Bu nedenle devam filminin teması, alt metin ve mesajları da merak konusuydu.
Filmi görmeden önce beklentilerim yüksek değildi; özellikle 1986'da yüzbaşı rütbesindeki Pete "Maverick" Mitchell'ın 30 yıl sonra nasıl hala görevde olabildiği ve hala albay rütbesinde kaldığını nasıl açıklandığını merak ediyordum. Öte yandan F-14 gibi bir efsanenin yerini F/A-18E/F Super Hornet gibi bir sümsüğün almış olmasından dolayı da rahatsızdım. Yine de, senaryo ve içerik ne olursa olsun Top Gun'ı izlememek olmazdı. Nitekim ben de, eşimle birlikte izledim.
Top Gun: Maverick, ilk tanıtım videolarının internete düşmesinden bu yana havacılık camiası tarafından sabırsızlıkla bekleniyordu. İlk filmin Tom Cruise ve Val Kilmer ile birlikte başrolünde F-14 Tomcat savaş uçağı vardı. Bu uçak ve filmin atmosferi, 1980'li yıllara damgasını vurmuş; Soğuk Savaş'ın en hararetli olduğu yıllarda ABD'nin askeri - endüstriyel kompleksinin kültür - sanat endüstrisi ile birlikte en başarılı kampanyalarından biri olmuştu. Bu nedenle devam filminin teması, alt metin ve mesajları da merak konusuydu.
Filmi görmeden önce beklentilerim yüksek değildi; özellikle 1986'da yüzbaşı rütbesindeki Pete "Maverick" Mitchell'ın 30 yıl sonra nasıl hala görevde olabildiği ve hala albay rütbesinde kaldığını nasıl açıklandığını merak ediyordum. Öte yandan F-14 gibi bir efsanenin yerini F/A-18E/F Super Hornet gibi bir sümsüğün almış olmasından dolayı da rahatsızdım. Yine de, senaryo ve içerik ne olursa olsun Top Gun'ı izlememek olmazdı. Nitekim ben de, eşimle birlikte izledim.
20/05/2022
11/05/2022
AIPA Turkey TomorrowMeetings 24: - Otonom Sistemler ve Yapay Zeka
Yapay Zeka Politikaları Derneği'nin (AIPA Turkey) düzenlediği TomorrowMeetings serisinin 10.05.2022 tarihinde düzenlenen 24'üncüsünde, yapay zeka ve otonom sistemlerindeki gelişmeleri savunma ve güvenlik perspektifinden yorumladığım "Otonom Sistemler ve Yapay Zeka" başlıklı bir konuşma yaptım.
07/05/2022
Son Savaşta T-72 Tankları
Tuğgeneral (E) Osman Gazi Kandemir'in 06.05.2022 tarihli yayınına konuk olarak T-72 ana muharebe tankının tasarımı ve özellikleri ile Ukrayna'nın istilasındaki performansından hareketle ana muharebe tanklarında beka kabiliyeti ve zırhlı birlik harekâtı ile ilgili görüşlerimi paylaştım.
Alakalı olarak bkz: Ana Muharebe Tankı Tasarımı Üzerine Notlar: Beka Kabiliyeti
06/05/2022
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 54
Silahlar ve Tereyağı podcast'in ellidördüncü bölümünde Türkiye'nin yürüttüğü havacılık motor ve TOGG elektrikli otomobil projeleri üzerinden sanayi ve teknoloji politikalarının farklı boyutları, işlev ve önemlerini konuştuk.
28/04/2022
Siyah Gri Beyaz 17 Yaşında
 |
| John Keats portresi Joseph Severn |
Müz, ilhamın dışsal bir etki olduğunu betimleyen bir kavram aslında. İlham perisinin şaire, yazara, müzisyene ya da mimara ilhamı sunması, yaratıcı sürecin başlangıcını teşkil ediyor. Peki ya sanatçının ya da düşünürün tüm bilgi, beceri ve deneyimi olmadan Müz'ün getirdiği ilhamın kıymeti nedir?
İlham kavramını, yaratıcı süreci tetikleyen etki olarak tanımlamak mümkün. Bu etki, duyu organlarıyla algılanan bir sinyal olabilir. Yalnızca bu hali ile alındığında, ilhamı yalnızca harici bir uyaran olarak düşünebiliriz. Ancak bu sanırım eksik ve hatta hatalı bir çıkarım olur, zira ilhamın aynı zamanda içsel bir mekanizması da var.
Müz'ün, verdiği ilhamı alıp ürüne dönüştürebilecek bir muhataba ihtiyacı var.
Siyah Gri Beyaz'da yazdığım ve yazmadığım, başladığım ve bitiremediğim yazılar -ki bununla birlikte 1,018 adede ulaşmış durumda- bana daha fazlasını araştırmak, anlamaya çalışmak ve daha fazla yazmak için ilham veriyor onyedi yıldır.
Bu süreçte bana ilham veren sadık okura en içten teşekkürlerimi sunuyorum.
27/04/2022
Sürdürülebilir Asimetri: Demir Kubbe'den Sonra Demir Işın
İsrail Başbakanı Naftali Bennett 14 Nisan günü, yeni geliştirilen Iron Beam (Iron Beam) adlı lazer silahıyla yapılan başarılı bir denemenin videosunu sosyal medya hesabından paylaştı.
Bennett mesajında, sınıfında dünyada ilk olan Iron Beam ile insansız hava araçlarının (İHA), roket ve havan mermilerine yapılan her bir atışın maliyetinin USD3.5 olduğunu kaydetti.
Bennett'in açıklaması iki açıdan önemli: Birincisi, İsrail hava ve füze savunma şemsiyesinin en son katmanını teşkil eden Iron Beam adlı sistemin geliştirme sürecinin tamamlanmış olduğunu ilan ediyor. Bu şemsiyenin en alt katmanında Iron Dome ("Demir Kubbe") bulunurken en üst katmanında ise en son Ocak ayında deneme atışı gerçekleştirilen Arrow 3 bulunuyor.
Bennett mesajında, sınıfında dünyada ilk olan Iron Beam ile insansız hava araçlarının (İHA), roket ve havan mermilerine yapılan her bir atışın maliyetinin USD3.5 olduğunu kaydetti.
Bennett'in açıklaması iki açıdan önemli: Birincisi, İsrail hava ve füze savunma şemsiyesinin en son katmanını teşkil eden Iron Beam adlı sistemin geliştirme sürecinin tamamlanmış olduğunu ilan ediyor. Bu şemsiyenin en alt katmanında Iron Dome ("Demir Kubbe") bulunurken en üst katmanında ise en son Ocak ayında deneme atışı gerçekleştirilen Arrow 3 bulunuyor.
25/04/2022
17/04/2022
Moskova'nın Batışı
Bu mesajdan birkaç saat sonra, Rus TASS haber ajansı Rus Savunma Bakanlığına dayandırdığı haberinde Moskva kruvazöründe bir yangın ve buna bağlı olarak cephane patlaması yaşandığını, mürettebatın gemiden tahliye edildiğini duyurdu.
Bir geminin, özellikle bu boyutta bir muharip geminin mürettebat tahliyesi yapması; genellikle kurtarılamayacak boyutta bir hasar aldığı ya da yangının kontrol edilemediği anlamına geldiği için, bu haber Moskva'nın battığı ya da batmak üzere olduğu şeklinde yorumlandı.
14 Nisan akşam saatlerinde Rus Savunma Bakanlığı, gemideki yangının kontrol altına alındığını, mühimmat patlamalarının durduğunu, geminin limana çekilmesi için yedekleme faaliyetlerinin başladığını açıkladı. Ancak geminin durumu ve olayın gerçekleşme şekline ilişkin sosyal medyada spekülasyonların tavan yaptığı bir sırada, 14 Nisan gece saatlerinde Rus Savunma Bakanlığı, Moskva'nın limana çekilirken kötü hava ve deniz durumu nedeniyle battığını ilan etti.
Rus Deniz Kuvvetleri Karadeniz Filosunun sancak gemisi olan Moskva'nın batışı, Rus donanması ve ordusunun bugüne kadar yaşadığı en büyük felaketlerden biri kuşkusuz. Sebebinden bağımsız olarak bu geminin kaybı, Rus ordusunun Ukrayna istilası sırasında gözler önüne serilen durumunun bir sembolü.
05/04/2022
Rusya'nın Ukrayna'da Kullandığı ve Kullanamadığı Silahlar
04.04.2022 tarihli "Son savaşta Rusya'nın kullandığı ve kullanamadığı
silahlar" başlıklı yayında Tuğgeneral (E) Osman Gazi Kandemir'in konuğu
oldum.
24/03/2022
Askeri Güç ve Teknoloji Boyutlarıyla Rusya-Ukrayna Savaşı
18.03.2022 tarihinde Çankırı Karatekin Üniversitesi'nden Dr. Çağlar Ezikoğlu'nun konuğu olarak Rusya - Ukrayna Savaşı'na dair gözlem ve değerlendirmelerimi paylaştım.
22/03/2022
Rusya'nın Ukrayna'ya Kinjal Taarruzu Ne Anlatıyor?
Rusya Savunma Bakanlığı 19 Mart günü Ukrayna'nın batısındaki İvano Frankivsk yakınlarındeki Delyatin'de bulunan bir yeraltı mühimmat deposunu Kinjal tipi havadan atılan hipersonik füze sistemiyle vurduğunu duyurdu. Bu, Kinjal füzesinin gerçek harekât ortamındaki ilk kullanımı olması nedeniyle önemli bir gelişme idi. Ertesi gün, 20 Mart'ta Rus Savunma Bakanlığı bir başka Kinjal füzesiyle Nikolayev'deki bir yakıt deposunun vurulduğunu açıkladı.
Kinjal, Rusya'nın yakın dönemde hizmete aldığı yeni nesil füzelerinden biri. Havadan ateşlenebilen, uzun menzilli ve nükleer harp başlığı ile de donatılabiliyor. Rusya'nın Kinjal dahil bir dizi yeni nesil seyir füzesi ve balistik füze üzerinde yoğun geliştirme ve test faaliyetleri yürüttüğü biliniyor, bu füzeler özellikle Batı savunma camiası tarafından yakından takip ediliyordu. Nitekim Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) 2021 Yılı Faaliyet Raporu'nda da hipersonik füze denemelerindeki artışa dikkat çekilmişti.
Kinjal'in kullanımı askeri ve siyasi olarak ne anlam ifade ediyor? Bu sorunun kısa yanıtını "evet, bir anlamı var ancak o kadar da büyük değil" şeklinde vermek mümkün. Uzun yanıtı için ise öncelikle bazı temel tanım ve kavramları sunmak gerek.
11/03/2022
Askeri Gelişmeler ve Teknoloji Perspektifinde Rusya-Ukrayna Savaşı
İzmir Ekonomi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler bölümünün düzenlediği seminerde, Dr. Sıtkı Egeli'nin konuğu olarak Rusya - Ukrayna Savaşı'na dair askeri ve teknolojik perspektiften gözlem ve değerlendirmelerimi paylaştım.
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 53
Silahlar ve Tereyağı podcast'in elliüçüncü bölümünde Rusya'nın Ukrayna'yı istilası, savaşın Avrupa jeopolitiğine ve Türkiye'ye olası etkilerini konuştuk.
09/03/2022
Panorama Söyleşileri: "13. Gününde Askeri Boyutuyla Rusya-Ukrayna Savaşı"
Uluslararası İlişkiler Konseyi'nin (UİK) düzenlediği ve Prof. Dr. Mustafa Aydın'ın sunduğu Panorama Söyleşileri kapsamında "13. Gününde Askeri Boyutuyla Rusya-Ukrayna Savaşı" başlıklı söyleşiye katılarak, Prof. Dr. Serhat Güvenç, Dr. Can Kasapoğlu ve Sine Özkaraşahin ile birlikte Rusya - Ukrayna Savaşı'na dair izlenim ve görüşlerimi paylaştım.
02/03/2022
Rusya - Ukrayna Savaşı: 28.02.2022
Kırım ile Donbas arasında kara bağlantısının kurulması önündeki son engel olan Mariupol'de şiddetli çatışmalar devam ediyor.
Ukrayna ordusunun ikmal hatları, altyapısı ve hava üslerine yönelik Rus taarruzları da şiddetlenmiş durumda.
Uluslararası yaptırımların Rus ekonomisi üzerindeki etkisi hissedilmeye başladı.
01/03/2022
Rusya - Ukrayna Savaşı: 27.02.2022
Rusya Belarus ve Harkov sektörlerinden Ukrayna'ya daha fazla birlik sokmaya devam etti. Bölgeye yapmış olduğu yığınağın üçte ikisinin Ukrayna'da çatışmalara katıldığına dair bilgiler var.
Rusya'ya yönelik Avrupa Birliği tepkisi giderek sertleşti; Ukrayna'ya aktif silah ve teçhizat yardımı ile ilgili bir karar onaylandı. Bu arada savaşın başından itibaren izlediği tutum nedeniyle yoğun şekilde eleştirilen Alman hükümeti, silahlanma için €100 milyar ek harcama yapacağını ve savunma bütçesini Gayrı Safi Yurt İçi Hasılasının (GSYİH) %2'sine çıkaracağını açıkladı. Bu oran şimdiye kadar %1 dolaylarındaydı. Bu karar Almanya'yı ABD ve Çin'den sonra dünyada silahlanmaya en çok kaynak ayıran üçüncü ülke konumuna getirecek.
Savaş şimdiden Avrupa jeopolitiğini baştan aşağı değiştirmişe benziyor.
28/02/2022
Rusya - Ukrayna Savaşı: 26.02.2022
Çernihiv ve Harkov'da şiddetli çatışmalar devam ediyor. Her iki kentin kontrolünü almak için ardı ardına yapılan saldırılar sonuçsuz kaldı.
Öte yandan ilerleyen birliklerin ikmal hatlarına düzenlenen saldırılar, plan, sevk ve idarede sergilenen son derece şaşırtıcı zafiyetler nedeniyle Rus birliklerinin ciddi lojistik sıkıntıları yaşadığı görülüyor. Gün boyunca yakıtsız kaldığı ya da arızadan dolayı terk edilmiş çok sayıda araç görüntüsü sosyal medyada yayıldı.
Ukrayna birliklerinin ve milislerinin etkili savunması, esir alınan Rusların sayılarının artması, sosyal medya ve basında Ukrayna'nın etkili bir psikolojik harp yürütmesi ve hepsinden önemlisi, Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin sergilediği liderlik, moral üstünlüğün Ukrayna'nın tarafına geçmesini sağladı.
Rusya'ya yönelik uluslararası baskı da şiddetini artırırken, günün son saatlerinde SWIFT sisteminden çıkarılma kararı haberi geldi.
27/02/2022
Rusya - Ukrayna Savaşı: 25.02.2022
Rusya ikinci günün sonunda her iki konuda da belirgin bir ilerleme kaydedemezken, Gostomel Havalimanı dahil stratejik hedefleri ele geçirebilmiş değil.
Ukrayna Hava Kuvvetlerine ait savaş uçakları ve helikopterler, çok yoğun olmasa da uçuş yapmaya ve hatta Rus birliklerine taarruzlarda bulunmaya devam edebildiler. Bu da Rusya'nın ülke çapında hava hakimiyeti kurmadığının ya da kuramadığının göstergesi.
Ukrayna birliklerinin Rus ikmal hatlarına ve zırhlı birliklerine pusu şeklinde saldırılar düzenledikleri görülüyor.
İlan edilen genel seferberlik kapsamında Ukraynalı erkekler silah altına alınıyor. Kiev'de binlerce silahın dağıtıldığına dair haberler var.
25/02/2022
Rusya - Ukrayna Savaşı: 24.02.2022
Rusya ve Ukrayna arasındaki gerilim özellikle son bir yıl içinde hızla artmıştı. Rusya'nın geçtiğimiz Kasım ayından bu yana bölgeye yaptığı askeri yığınağın boyutu Ocak ayından itibaren katlanarak artmıştı. Bu yığınağın, bir siyasi manevra, caydırma hamlesi ya da blöf değil, doğrudan bir askeri harekât hazırlığı olduğu net şekilde ortaya çıkmıştı. Nitekim 21 Şubat gece saatlerinde Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin'in canlı yayınlanan ulusa sesleniş konuşması, bir harekâtın başlamak üzere olduğunun habercisi idi. Putin, 2021 Temmuz ayında yayımlanan makalesinde sunduğu tarihi ve siyasi çerçevenin geniş bir özetini yaparak Ukrayna'dan tek taraflı bağımsızlıklarını ilan eden Donetsk ve Luhansk halk cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarını tanıma kararı aldığını duyurmuştu.
Rusya'ya Batı'nın tepkisi sert oldu. ABD, İngiltere ve Avrupa Birliği'nden geniş kapsamlı yaptırım kararları geldi. Savaşın doğrudan neden olacağı jeopolitik değişimler ve bu yaptırımlar, sonraki dönemde yeni bir Soğuk Savaş'ın yaşanacağının habercisi.
23/02/2022
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 52
Silahlar ve Tereyağı podcast'in elliikinkci bölümünde Rusya'nın Donetsk ve Luhansk'ın bağımsızlığını tanıma kararıyla tırmanan gerilim, savaş olasılığı ve senaryoları konuştuk.
18/01/2022
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 51
Silahlar ve Tereyağı podcast'in ellibirinci bölümünde Rusya - Ukrayna arasında artan gerilim, Karadeniz'de savaş riski ve olası etkilerini konuştuk.
31/12/2021
Başlıksız
 | ||
| Eser: Man at the Window Gustave Caillebotte |
Alınan her nefesin sonuncusu olabileceğini daha iyi kavrattı son iki yıl bizlere. Ertelemenin, ötelemenin, sonraya bırakmanın yalnızca ölümcül değil daha da beteri, azap çektirebilecek eylemsizlikler olduğunu gördük.
Sonraya bırakılan bir gülümseme, üşenilen bir hareket, duraksanan bir sarılma, son nefese kadar hiç bozulmadan kalacak pişmanlık anıtlarına dönüşebiliyor, ruha işkence edebiliyor. En kötü karar belki de bu nedenle kararsızlıktan iyi, en azından sadece "keşke yapmasaydım" dedirttiği için. Kararsızlığın neden olduğu "keşke"lerin sayısı çok daha fazla çünkü.
Siyah Gri Beyaz okuruna, bir öncekinden çok daha az "keşke" diyeceği bir yıl diliyorum.
Not: Bir süredir çok ihmal ettim Siyah Gri Beyaz'ı. Sebebi şu idi veya bu idi. Ama Siyah Gri Beyaz beni ihmal etmedi. Ve bunun karşılığını verecek, ona borcumu ödeyeceğim. Sadık Siyah Gri Beyaz okuruna sabrı ve anlayışı için teşekkür ederim.
IDEF 2021 İzlenimleri
15'inci uluslararası savunma sanayii fuarı IDEF 2021, 17 - 20 Ağustos 2021 tarihleri arasında TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi'nde gerçekleştirildi. Daha önce 25 - 28 Mayıs'ta düzenleneceği duyurulan fuar, COVID-19 koşullarından dolayı ertelenmişti.
Fuara dair not ve gözlemlerimi kaleme almam, hem müteakip süreçteki yoğun fuar ve konferans takvimimden hem iş ve akademik hayatımdan hem de biraz daha geri çekilip yalnızca bir fuar gözlem yazısı değil, sektöre dair bir "Z raporu" almak istememden dolayı bir hayli gecikti. Bu nedenle bu yazı klasik bir "fuarda hangi standda hangi ürün sergilendi" dökümü değil, fuar özelinde Türk savunma sektörünün güncel duruma dair bir not olacak. Bu arada Kubilay Yıldırım ile genel gözlem ve değerlendirmelerimizi Silahlar ve Tereyağı podcast’in 44’üncü bölümünde paylaşmıştık.
Her zaman olduğu gibi bu yazıya da fuar organizasyonuna dair gözlemlerimle başlayacağım.
Her zaman olduğu gibi bu yazıya da fuar organizasyonuna dair gözlemlerimle başlayacağım.
17/12/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 50
Silahlar ve Tereyağı podcast'in ellinci bölümünde İTÜ Savunma Teknolojileri Kulübünün misafiri olarak verdiğimiz konferansta modern bir savaş uçağı geliştirmenin teknik, teknolojik, endüstriyel ve politik boyutları üzerine konuştuk.
11/12/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 49
Silahlar ve Tereyağı podcast'in kırkdokuzuncu bölümünde Türkiye ve Birleşik Arap Emirlikleri ilişkilerinin yeniden tanımlanma süreci, arka planı ve olası etkileri üzerine konuştuk.
10/12/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 48
Silahlar ve Tereyağı podcast'in kırksekizinci bölümünde ikinci yılında Silahlar ve Tereyağı üzerine konuştuk.
15/11/2021
15/10/2021
09/10/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 47
Silahlar ve Tereyağı podcast'in kırkyedinci bölümünde Türkiye'nin ABD'ye 40 adet yeni F-16V alımı ve 80 adet F-16'nın modernizasyonu için yaptığı talep; bu talebin teknik ve siyasi değerlendirmesi üzerine konuştuk.
07/10/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 46
Silahlar ve Tereyağı podcast'in kırkaltıncı bölümünde özel konuğumuz Dr. Kaan Kutlu Ataç ile birlikte Çin ile Tayvan arasında tırmanan gerilim, arka planı, krizin olası seyri ve yansımaları üzerine konuştuk.
22/09/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 45
Silahlar ve Tereyağı podcast'in kırkbeşinci bölümünde Avustralya, İngiltere ve ABD arasında imzalanan AUKUS antlaşması, Avustralya'nın denizaltı programı, Fransa ve Çin'in tepkileri ve paktın ifade ettiği anlam üzerine konuştuk.
15/09/2021
27/08/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 44
Silahlar ve Tereyağı podcast'in kırkdördüncü bölümünde IDEF 2021 savunma teknolojileri fuarı izlenimleri, Türk savunma sanayiinin durumu ve gidişatı üzerine konuştuk.
16/08/2021
18/07/2021
30/06/2021
Savunma ve Havacılık Sanayii 2020 Performans Raporu ve Bazı Değerlendirmeler
Sektörün üretim ve gelir seviyesi, harcamaları ve psikolojik – ekonomik durumu ile ilgili net bir izlenim imkânı sağlayan bu rapor, SASAD üyesi firmaların dernek tarafından kendilerine iletilen sorulara verdikleri yanıtlardan derleniyor. Dolayısıyla raporun içerdiği veri, gösterge ve değerlendirmeler, bu yanıtlara dayanıyor. Dernek üyesi olmayıp savunma – havacılık sektöründe faaliyet gösteren ya da dernek üyesi olmasına rağmen ankete katılmayan firmaların verileri, haliyle dahil değil.
Giriş kısmında belirtildiğine göre rapor, 85 firma/kurum tarafından verilen cevaplar ile hazırlanmış. Geçen yılki ankete yanıt veren firma sayısı 76 imiş. Rapor, derlenen yanıtların sektörün perfromansını %90 oranında temsil ettiğini kaydediyor.
Raporun sunduğu verilen ve yer verdiği değerlendirmelerde, COVID-19 salgınının Türk savunma sanayiini olumsuz etkilediği net şekilde görülüyor. Hemen hemen tüm göstergelerde düşüş yaşanmış.
Ancak sektörün performans ve çıktılarındaki bu sert düşüşün ne kadarı COVID-19’un doğrudan ve dolaylı etkilerinden kaynaklanıyor, tespit etmek zor. Raporda da buna dair net bir ayrım ya da tespit yer almıyor. Bu konuya ayrıca değineceğim.
28/06/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 43
Silahlar ve Tereyağı podcast'in kırküçüncü bölümünde Türkiye'nin çeşitli ülkelerle kurduğu askeri işbirlikleri, denizaşırı üsleri ve eğitim yardımları; askeri işbirliklerinin stratejik boyutu üzerine konuştuk.
19/06/2021
30/05/2021
Demir Kubbe ve Sürdürülebilir Asimetri
Demir Kubbe ve Sürdürülebilir Asimetri [PDF]
Mayıs ayı başında Kudüs’teki Şeyh Cerrah bölgesindeki
Filistinlilerin evlerinden çıkartılmasıyla ilgili süren bir davanın yarattığı
gerilim, aynı günlerde el Aksa camii çevresindeki olaylar ve bunların neden
olduğu çatışmalar, kısa süre içinde Gazze Şeridi ile İsrail’in güneyi arasında karşılıklı
ateşlenen çok sayıda füzenin başrolünde oynadığı bir çatışmaya dönüştü. Yaklaşık
10 gün süren karşılıklı bombardıman süreci sonunda Mısır'ın ara buluculuğunda
varılan ateşkes anlaşması, 21 Mayıs saat 02.00'de başladı.
Bu çatışmada, bir tarafta Gazze’den HAMAS ve İslami Cihad’ın salvolar halinde ateşledikleri roketler, diğer tarafta da bunları havada vurmak için Iron Dome hava savunma bataryalarının ateşledikleri Tamir füzeleri ön saftaydı. Iron Dome ile bir diğer unsur olarak Spike NLOS adlı uzun menzilli güdümlü füzenin de yaygın kullanımı dikkat çekti: İsrail ordusu tespit ettiği roket batarya ve mevzilerini, uçuşu sırasında uzaktan kumanda edilebilen Spike NLOS füzeleriyle vurdu.
Çatışma boyunca Gazze Şeridi'nden atılan çok sayıda roketin ve onları havada vurmak için Iron Dome (Demir Kubbe) füze savunma sistemlerinden ateşlenen füzelerin gece karanlığındaki köşe kapmaca oyununu tüm dünya anlık olarak televizyon ve sosyal medyadan takip etti. Büyük çoğunluğu gece saatlerinde ateşlenen roketler ve onları kovalayan Tamir’lerin havadaki kıvrak manevraları, uzun pozlama ile çekim yapan kameraların yakaladığı görsel olarak etkileyici ama aynı zamanda düşündürücü fotoğraflarla belgelendi.[1]
Bu füze düellosunun bir tarafında teknolojik olarak oldukça ileri bir mekanizma, diğer tarafında ise sınırlı kaynaklara sahip bir yapı bulunuyor. Her biri birkaç yüz dolar maliyet ile üretilebilen çok sayıda roketi vurmak için, roket başına en az iki adet, her biri ortalama $20 ila 50 bin maliyetli Tamir ateşlendi. Öte yandan açık kaynaklara göre bir Iron Dome bataryasının fiyat etiketi $40-50 milyon dolaylarında. Yani ortada sadece teknoloji değil, kabiliyet ve maliyet bakımlarından da büyük bir asimetri var.
Öyle görülüyor ki, Iron Dome sisteminin, roketleri havada
vurmaya ilaveten en önemli ikinci görevi, bu asimetriyi sürdürmek.
24/05/2021
Küresel Savunma ve Güvenlik Bülteni - Sayı 5
Biden’ın Afganistan’daki son ABD askerlerinin de 11 Eylül itibariyle bu ülkeden çekileceğini açıklaması, 20 yıl süren bu harekâtın başarısı konusunda yoğun tartışmalara neden oldu. Bazı hesaplamalara göre Irak ve Afganistan başta olmak üzere 20 yıldır Teröre Karşı Küresel Savaş başlığı altında sürdürülen tüm harekât, yatırım ve alımların toplam maliyeti bazı hesaplara göre USD1.6 trilyonu aşmış durumda. Afganistan’da devlet düzeni, güvenlik ve toplumsal barış hala kurulabilmiş değil. Taliban, ülkenin önemli bir kesiminde hakim güç halinde. ABD’ye ilaveten Norveç ve Danimarka da askerlerini bu yıl içinde çekeceklerini açıkladılar.
Nisan ayında Karadeniz’de gerilim süratle tırmandı. Bir süredir Ukrayna sınırı boyunca devam eden Rus askeri yığınağı, ay boyunca daha da arttı. Ukrayna’nın doğusundaki çatışmaların da artması; gerilimin iki ülke arasında bir savaşa dönüşmesi endişelerini tetikledi. ABD’nin önce Karadeniz’e iki destroyer göndereceğini ardından da bundan vazgeçtiğini açıklamasından kısa süre sonra Rusya da sınır boyunca yaptığı yığınağı geri çekeceğini açıkladı. Karadeniz’deki durumun Doğu Avrupa ve özellikle Baltık üzerinde bir baskı unsuru teşkil ettiği değerlendirilebilir. Bu bölgelerdeki NATO müttefikleri, ABD ile askeri ilişkilerini son yıllarda süratle geliştirmekteler. Öte yandan bu son gerilim sürecinde Ukrayna’nın Almanya ve Fransa’dan beklediği desteği bulamaması, Rusya konusunda bu iki ülke ile ABD arasındaki görüş ayrılıklarına işaret ediyor.
İran’da yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in, sözlü tarih çalışması kapsamında verdiği mülakata ait ses kaydının sızdırılması, ülke iç siyasetinde, dış siyaseti de etkileyebilecek bir deprem etkisi yarattı. ABD’nin Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) olarak bilinen nükleer anlaşmaya dönüşünün ele alındığı Viyana’daki toplantılar devam ederken meydana gelen bu gelişme, İran’da Devrim Muhafızları ve muhafazakâr kesim ile daha ılımlı kanat arasındaki derin görüş ayrılıkları ve hatta güç mücadelesini de belirgin bir şekilde göz önüne serdi. Zarif, söz konusu röportajında Devrim Muhafızları Ordusunu ve eski Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’yi dış politikaya müdahaleyle suçlamış; Süleymani’nin Rusya ile işbirliği yaparak, İran’ın Suriye iç savaşına müdahalesini hızlandırdığını ve böylelikle nükleer anlaşmayı bozmaya çalıştığını söylemişti. Bu sözler, İran’ın son yıllarda bölgedeki faaliyetleri ve bölge ülkeleriyle ilişki dinamiklerini anlamak için de önem taşıyor.
Bültene erişim için:
• Düşük çözünürlük (PDF)
• Yüksek çözünürlük (PDF)
Bültenin diğer sayılarına buradan erişebilirsiniz.
21/05/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 42
Silahlar ve Tereyağı podcast'in kırkikinci bölümünde Hacettepe MEC topluluğu tarafından düzenlenen Gökmen 2021 konferansına konuk olarak mühendislik kariyerinin oluşturulmasında ve eğitimde doğru bilgiye ulaşma ve doğru tercihleri yapma üzerine konuştuk.
17/05/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 41
Silahlar ve Tereyağı podcast'in kırkbirinci bölümünde İsrail - Filistin Sorunu, Gazze'den ateşlenen roketler ve onları önlemeye çalışan Iron Dome sistemi ile bölgenin geleceğini konuştuk.
11/05/2021
26/04/2021
Siyah Gri Beyaz 16 Yaşında
 | |
| Eser: The Old Guitarist Pablo Picasso |
Uzun mesafe koşmanın inceliklerinden biri nefesi ve enerjiyi idareli kullanmak. Başlangıç ve varış noktası belli ama aradaki yolda nefesin nasıl harcanacağı, ne kadar sürede harcanacağı deneyim ve antrenman gerektiren konular. Yol düz mü, toprak mı, beton mu, yokuş mu, çukur mu? Duruma göre nefesi sıklaştırmak mı gevşetmek mi gerek?
Doğum başlangıç, ölüm varış ise; aradaki yolda alınıp verilecek nefes sayısı da sınırlı ise; aynı idareli ve esnek (adaptif?) nefes stratejisini uygulamak gerekir, değil mi? Yerine ve duruma ve yola göre uyarlamak, uyum göstermek.
Ama bir şekilde varış noktasına varmak gerek. Koşmaya başlamak, o kararı vermek bir şey ama koşuyu bitirmek çok daha önemli bir şey.
Zaman zaman tıknefes kalsam da bu koşuda bana eşlik eden sadık okura teşekkürlerimi sunuyorum.
23/04/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 40
Silahlar ve Tereyağı podcast'in kırkıncı bölümünde Rusya - Ukrayna gerilimi, Karadeniz'deki dengeler ve Türkiye'ye etkilerini konuştuk.
21/04/2021
Küresel Savunma ve Güvenlik Bülteni - Sayı 4
Mart ayı, ABD ile Rusya arasındaki ilişkilerin gerilmesine sahne oldu. Göreve başladıktan sonra özellikle Rusya ile ilişkilerde görece sessiz bir tutum takınmış olan ABD Başkanı Joe Biden, ABC televizyonuna verdiği mülakatta Rusya’yı ABD seçimlerine müdahale ile suçlayarak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında “bence, Rusya’nın lideri Putin bir katil” ifadesini kullandı ve seçimlere müdahale için Putin’in bedel ödeyeceğini söyledi. Bu sözlere yanıt veren Putin ise “insanlara taktığınız isimler, en iyi sizin için geçerlidir” dedi.
Ukrayna’nın doğusundaki çatışmaların şiddetlendiği ve Rusya’nın Ukrayna sınırı boyunca askeri yığınağını süratle artırdığı bir döneme denk gelen bu atışmanın ardından Karadeniz ve Doğu Avrupa’da askeri hareketlilik arttı. NATO’ya ait istihbarat ve keşif uçakları Karadeniz üzerinde, özellikle Kırım ve çevresindeki uçuşlarını artırırken Rusya’nın Baltık ve Karadeniz filoları Mart ayı boyunca çok sayıda tatbikat gerçekleştirdi.
Mart ayında çok sayıda ülkede denizaltılarla ilgili önemli gelişmelerin olması dikkat çekiciydi. Türkiye, Yeni Tip Denizaltı Projesi kapsamında ilk bot olan Piri Reis’i denize indirdi; ABD Tayvan’ın kendi geliştirdiği denizaltısına teknoloji desteği sağlamaya karar verdi; İtalya, Norveç ve Almanya Tip 212 tasarımının türevi olan yeni nesil denizaltı siparişleri verdi. Bu gelişmeleri tesadüf olarak nitelendirmek isabetli olmayacaktır, zira denizaltı sınıfı gemiler gizlilik başta olmak üzere sundukları çeşitli avantajlar bakımından dünya donanmalarının en öncelikli ihtiyaç kalemlerinden oldular. Bunda, yalnızca savaş ya da kriz döneminde değil, barış döneminde de denizaltıların istihbarat toplama araçları olarak kullanılmalarının da katkısı büyük. İtki teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte denizaltılar, sualtında daha uzun süre kalıp daha uzak mesafelere gidebilmekte. Bu da onları stratejik bir unsur haline getirmekte.
Bültene erişim için:
• Düşük çözünürlük (PDF)
• Yüksek çözünürlük (PDF)
Bültenin diğer sayılarına buradan erişebilirsiniz.
15/04/2021
08/04/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 39
Silahlar ve Tereyağı podcast'in otuzdokuzuncu bölümünde James Stavridis ve Elliott Ackerman'ın kaleme aldığı, ABD - Çin savaşını konu alan 2034 romanı; romanda yer alan öngörü ve ana temalar üzerinden yeni süper güç rekabetinin dinamiklerini konuştuk.
23/03/2021
Küresel Savunma ve Güvenlik Bülteni - Sayı 3
Küresel ölçekte askeri harcamalar, kuvvet dengeleri, önemli jeopolitik ve askeri – teknolojik gelişmelerin yer aldığı, savunma ekonomisinin yıllık değerlendirmesini içeren rapora göre küresel askeri harcamalar reel olarak 2020 yılında bir önceki yıla göre %3.9 artarak USD 1.83 trilyona yükseldi. Bu artışın COVID-19 salgını ve bundan kaynaklanan küresel ekonomik daralmaya rağmen gerçekleşmesine dikkat çekildi.
Rapora göre 2019 yılında %1.85 olarak gerçekleşen küresel savuna harcamalarının küresel gayri safi yurt içi hasılaya (GSYH) oranı 2020 yılında %2.08’e yükseldi. Raporda, ABD’nin askeri harcamalarının geçen yıl küresel savunma harcamalarının %40.3’üne karşılık geldiği; Çin’in savunma bütçesinde geçen yıl nominal artışın USD 12 milyar olduğuna işaret edildi.
Avrupa’da toplam askeri harcamalarda 2020 yılında bir önceki yıla göre reel olarak %2 artış gerçekleştiği; NATO’nun 28 üyesinden 9’unun, 2020’de GSYH’nın %2’sini savunmaya harcama hedefini tutturduğu aktarıldı.
1 Şubat günü Myanmar’da gerçekleşen askeri darbe, kısa süre içinde ülke içinde ciddi bir tepki ile karşılaştı. Ülkede düzenlenen darbe karşıtı gösteriler şiddetini artırırken darbe yönetimi ülkedeki iletişim altyapısında geniş kapsamlı kesinti ve kontrol uygulamaya başladı.
Sahraaltı Afrika’da aşırı İslamcı terör örgütleri ile mücadele ve operasyonlar Şubat ayında şiddetini artırdı. Nijerya, Mali ve Somali’de ordu birliklerinin düzenledikleri operasyonlarda kayda değer başarılar kazanılmış olsa da, IŞİD, el Kaide ve bağlantılı grupların bölgede faaliyet alan ve derinliklerini artırdıkları gözlenmekte.
Türkiye – ABD ilişkilerinde bir Gordion düğümüne dönüşen F-35 / S-400 meselesinde, Ankara’dan yeni bir hamle geldi. Savunma Sanayii Başkanlığı’nın bir iştiraki olan SSTEK şirketi, ABD’nin önde gelen hukuk ve lobi firmalarından Arnold & Porter ile, F-35 projesindeki sanayi katılımı ve Türkiye’nin argümanları ile ilgili F-35 proje paydaşları nezdinde lobi faaliyetleri yapılması için altı aylık bir sözleşme imzaladı. Ancak öte yandan ABD hükümet kanadından S-400 meselesine dair yapılan açıklamalarda herhangi bir pozisyon değişikliğine işaret edilmezken; Türkiye’nin S-400 sistemini ülkede tutmaması bir ön koşul olarak öne sürülüyor. Bu ortamda, 20 Ocak günü göreve başlayan ABD Başkanı Joe Biden’ın, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile henüz doğrudan bir irtibat kurmamış olması önemli bir gösterge olarak dikkat çekiyor.
Bültene erişim için:
• Düşük çözünürlük (PDF)
• Yüksek çözünürlük (PDF)
Bültenin diğer sayılarına buradan erişebilirsiniz.
19/03/2021
22/02/2021
Uçağın Gemisi: Hangi Uçak, Nasıl bir Gemi?
Cumhurbaşkanı daha önce de 23 Ağustos 2020 tarihinde Tuzla'da çeşitli gemilerin Türk Deniz Kuvvetlerine teslim töreninde, "...Önümüzdeki yıl çok maksatlı amfibi hücum gemimiz Anadolu denizlerimizde göreve çıkacak. Gemi inşaat sektörü burada. Buradan sesleniyorum, diyorum ki, Anadolu'yu inşa ettik, gelin bir de artık şöyle bir, iki veya daha fazla uçak gemisi de inşa edelim. Herhalde yaparız değil mi? Çünkü denizlerde bu caydırıcılığa ihtiyacımız var. Sadece Anadolu yetmez, bu adımı da atmamız lazım..." diyerek bir çağrıda bulunmuştu.[2]
Cumhurbaşkanı Erdoğan uçak gemisi projesini son beş yıldır çeşitli vesilelerle gündeme getiriyor. Bu konudaki ilk somut açıklaması, Ada sınıfı TCG Burgazada korvetinin 18.06.2016 tarihindeki denize indiriliş töreninde olmuştu. Törendeki konuşmasında Erdoğan, “…Amfibi türü Anadolu gemisinden sonra artık biz kendi uçak gemimizi yapar hale geleceğiz ve uçak gemimizi inşallah yapacağız. Türk Silahlı Kuvvetleri kendi uçak gemisine de sahip olacak, bunu da başaracağız…” demişti.[3]
Dolayısıyla Cumhurbaşkanı’nın 23 Ocak konuşmasıyla birlikte, son beş yıldır giderek artan hararette tartışılan uçak gemisi projesi yeniden çeşitli boyutlarıyla tartışılmaya başlandı. Bunlardan biri de böyle bir geminin aslî unsuru olacak savaş uçağının tipi. Bu kapsamda son zamanlarda hem böyle bir gemide hem de Anadolu’da kullanılacak uçak tipine dair de çeşitli görüşler ileri sürülüyor. Türkiye'nin ABD ile yaşamakta olduğu sorunlardan dolayı da F-35B alımı, Türkiye'nin Rusya Federasyonu'ndan S-400 hava savunma sistemi alması sonucu ABD'nin uyguladığı yaptırım nedeniyle en azından görünür gelecekte imkansız görünüyor. Öte yandan deneyim elde edilmesi, eğitim ve doktrin altyapısının çatılması için ikinci el Harrier alımı da sıkça dile getirilmekte.
Gemi güvertesinden iniş - kalkış yapabilen muharip uçak sahibi olması hem o donanmayı hem de ülkeyi askeri ve siyasi bakımdan farklı bir konuma taşıyan bir kuvvet çarpanı. Son yıllarda askeri ve siyasi olarak daha geniş bir nüfuz alanına sahip olmayı hedefleyen Türkiye için de bu kabiliyet stratejik bir öncelik olarak belirlenmiş. Bu kabiliyete sahip olmanın askeri, siyasi, ekonomik ve endüstriyel boyutlardan muhasebesinin yapılması da şart, zira söz konusu olan sadece bir platformun tedariki değil bir askeri-stratejik bir dönüşümün ta kendisi.
Bu yazı, böyle bir çok katmanlı muhasebeyi hedeflemiyor.[4] Amacım, son günlerde hem
Anadolu hem de zikredilen uçak gemisi için gündeme gelen uçak tipi tartışmalarına
katkıda bulunmaktır. Bu yazıda verilerle destekleyerek sunacağım görüşlerim
ise: İkinci el Harrier alımının fiilen neredeyse imkansız olduğu; F-35B
alımının siyasi sebeplerle alımının mevcut koşullarda imkansız olduğu; siyasi
koşullar elverse dahi F-35B alımının yapılmaması gerektiği ve TCG Anadolu'nun
vesilesi olacağı askeri - kültürel deneyim birikimi ve dönüşüm üzerine,
ekonomik ve endüstriyel imkanlar elverirse klasik kalkış - iniş yapabilen uçaklara
uygun (Hindistan ve Çin'in uçak gemileri gibi) bir gemi projesinin Türkiye için
daha doğru olduğudur.
17/02/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 38
Silahlar ve Tereyağı podcast'in otuzsekizinci bölümünde konuğumuz Egemen İmre ile birlikte Türk Uzay Ajansı ve uzay programının hedeflerinin gerçekleştirilebilmesi, Türkiye'de bir uzay ekosistemi kurulabilmesi için yapılması gerekenler, riskler ve fırsatları konuştuk.
15/02/2021
Silahlar ve Tereyağı Podcast - Bölüm 37
Silahlar ve Tereyağı podcast'in otuzyedinci bölümünde konuğumuz Egemen İmre ile birlikte Milli Uzay Programı ve açıklanan hedefler, yapılabilirlikleri, fırsat ve riskleri konuştuk.
10/02/2021
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)