23/03/2021

Küresel Savunma ve Güvenlik Bülteni - Sayı 3

Londra merkezli Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS), her yıl yayımladığı The Military Balance (Askeri Denge) raporunun 2021 sürümünü ve buna eşlik eden gözlem raporunu yayınladı.

Küresel ölçekte askeri harcamalar, kuvvet dengeleri, önemli jeopolitik ve askeri – teknolojik gelişmelerin yer aldığı, savunma ekonomisinin yıllık değerlendirmesini içeren rapora göre küresel askeri harcamalar reel olarak 2020 yılında bir önceki yıla göre %3.9 artarak USD 1.83 trilyona yükseldi. Bu artışın COVID-19 salgını ve bundan kaynaklanan küresel ekonomik daralmaya rağmen gerçekleşmesine dikkat çekildi.

Rapora göre 2019 yılında %1.85 olarak gerçekleşen küresel savuna harcamalarının küresel gayri safi yurt içi hasılaya (GSYH) oranı 2020 yılında %2.08’e yükseldi. Raporda, ABD’nin askeri harcamalarının geçen yıl küresel savunma harcamalarının %40.3’üne karşılık geldiği; Çin’in savunma bütçesinde geçen yıl nominal artışın USD 12 milyar olduğuna işaret edildi.

Avrupa’da toplam askeri harcamalarda 2020 yılında bir önceki yıla göre reel olarak %2 artış gerçekleştiği; NATO’nun 28 üyesinden 9’unun, 2020’de GSYH’nın %2’sini savunmaya harcama hedefini tutturduğu aktarıldı.

1 Şubat günü Myanmar’da gerçekleşen askeri darbe, kısa süre içinde ülke içinde ciddi bir tepki ile karşılaştı. Ülkede düzenlenen darbe karşıtı gösteriler şiddetini artırırken darbe yönetimi ülkedeki iletişim altyapısında geniş kapsamlı kesinti ve kontrol uygulamaya başladı.

Sahraaltı Afrika’da aşırı İslamcı terör örgütleri ile mücadele ve operasyonlar Şubat ayında şiddetini artırdı. Nijerya, Mali ve Somali’de ordu birliklerinin düzenledikleri operasyonlarda kayda değer başarılar kazanılmış olsa da, IŞİD, el Kaide ve bağlantılı grupların bölgede faaliyet alan ve derinliklerini artırdıkları gözlenmekte.

Türkiye – ABD ilişkilerinde bir Gordion düğümüne dönüşen F-35 / S-400 meselesinde, Ankara’dan yeni bir hamle geldi. Savunma Sanayii Başkanlığı’nın bir iştiraki olan SSTEK şirketi, ABD’nin önde gelen hukuk ve lobi firmalarından Arnold & Porter ile, F-35 projesindeki sanayi katılımı ve Türkiye’nin argümanları ile ilgili F-35 proje paydaşları nezdinde lobi faaliyetleri yapılması için altı aylık bir sözleşme imzaladı. Ancak öte yandan ABD hükümet kanadından S-400 meselesine dair yapılan açıklamalarda herhangi bir pozisyon değişikliğine işaret edilmezken; Türkiye’nin S-400 sistemini ülkede tutmaması bir ön koşul olarak öne sürülüyor. Bu ortamda, 20 Ocak günü göreve başlayan ABD Başkanı Joe Biden’ın, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile henüz doğrudan bir irtibat kurmamış olması önemli bir gösterge olarak dikkat çekiyor.

Bültene erişim için:

Düşük çözünürlük (PDF)

Yüksek çözünürlük (PDF)

Bültenin diğer sayılarına buradan erişebilirsiniz.