Scorpene Skandalı: Binden Fazla Nasihata Bedel bir Musibet

Türkiye'de neredeyse tüm gündem 15 Temmuz darbe girişimi, devlet kademelerinin Gülen cemaati mensuplarından temizlenmesi ve Fırat Kalkanı Harekâtı ile meşgul durumda. Bu nedenle, geçtiğimiz hafta dünyanın öteki ucunda patlak veren bir skandal pek farkedilmedi. Skandalın boyutları, üç ülkede deprem etkisi yarattı ve farklı ülkelere de sıçrayabilir. Mali boyutu ise on milyarlarca dolar mertebesinde.

Avustralya'da yayımlanan bir gazete, Fransa'nın Hindistan için inşa etmekte olduğu denizaltıların tüm proje dokümanlarını ele geçirdi. 22,000 sayfa tutan ve denizaltıların tüm sistemlerinin tasarım ve performans ayrıntılarını içeren bu dokümanların bir kısmı yayımlandı. Skandala çarpan etkisi yapan ise, Fransa'nın Hindistan ihalesini rüşvet ile almış olması iddiaları ve kısa süre önce Avustralya'nın yaklaşık USD40 milyar tutarındaki denizaltı ihalesini de -benzer tipteki denizaltı için- Fransa'ya vermiş olması.

Skandal, çıkış şekli ve muhtemel sonuçları nedeniyle yakından incelenmeyi hak ediyor.

Kıyı Suları için Farklı Bir Denizaltı Tasarımı: SMX-26 Caïman

Ekim ayının son haftası Fransa'nın başkenti Paris'te düzenlenen EuroNaval 2012 askeri denizcilik fuarı, dünya çapında askeri deniz sistemleri, tersaneler ve alt sistem üreticilerini bir araya getirdi.

Fuara, askeri denizcilik alanında iddialı olan Türkiye'den katılım, bir önceki fuarda olduğu gibi oldukça cılızdı.

Modern donanmaların ihtiyaçları ve değişen tehdit ortamları, özellikle asimetrik tehditler ve kıyı sularında muharebe başlıkları altında çok sayıda farklı çözüm ve tasarım önerisi olarak fuarda yer buldu. Ancak bunlardan bir tanesi benim özellikle dikkatimi çekti.

Gowind'e İlk Müşteri Malezya

Malezya'nın sipariş verdiği Gowind versiyonu, SGPV-LCS
(Kaynak: malaysiandefence.com)

Ve Gowind ilk ihracat başarısını kazandı...

Malezyalı gemi üreticisi Boustead Naval Shipyard (BNS), Malezya Savunma Bakanlığı ile USD 2.8 milyarlık bir sözleşme imzaladı. Sözleşme, Malezya Deniz Kuvvetleri için Second Generation Patrol Vessel - Littoral Combat Ships (SGPV-LCS; İkinci Nesil Karakol Gemisi - Kıyı Muharebe Gemisi) projesi kapsamında 6 adet korvetin inşasını kapsıyor. Korvetler, BNS'nin yabancı ortağı Fransız DCNS'nin tasarımı olan Gowind esas alınarak geliştirilecek. Projede BNS, gemilerin üretimi ve tüm sistemlerinin entegrasyonundan sorumlu olacak.

Kısa Kısa...

Fransız DCNS firması, Gowind korvetini Afrika'ya pazarlamak için Güney Afrikalı KMD tersanesi ile işbirliği anlaşması imzaladı. İşbirliği, Gowind'in Güney Afrika Cumhuriyeti ve Sahra-altı Afrika'ya pazarlanmasını içeriyor. Güney Afrika DzK'nin, hizmetteki dört adet MEKO 200SAN Amatola sınıfı firkateyni destekleyecek korvet ihtiyacı mevcut. Gowind tasarımının prototip gemisi L'Adroit, DCNS özkaynakları ile inşa edilmiş ve denemeler için Fransız DzK'ne teslim edilmişti. DCNS, Gowind sınıfını Bulgaristan ve Gürcistan'a önermiş ama sonuç alamamıştı.

Embraer, KC-390 projesinde alt sistem sözleşmeleri vermeye devam ediyor. Cobham, havada yakıt ikmal podu; Selex - Galileo, Gabbiano radar sistemi; AEL Sistemas (Elbit'in Brezilya'daki şirketi) ise görev bilgisayarı üreticisi olarak seçildiler.

Güney Kore, Sarı Deniz'deki artan gerginlik ortamında İsrail'den Spike NLOS satıhtan satıha, Fransa'dan ise Mistal alçak irtifa hava savunma füzeleri sipariş verdi. Ülke Misral füzelerini Ocak ayında başlayan 6 aylık bir deneme sürecine tabi tutmuştu.

Polonya, halen hizmette olan 48 adet F-16C/D Block 52+ ile birlikte uçan MiG-29'larından 16 adedini modernize etmeye karar verdi. USD 48 milyonluk proje ile 13 adet MiG-29 ile 3 adet çift kişilik MiG-29UB taktik savaş uçağı, 2030 yılına kadar hizmette kalacak şekilde aviyonik iyileştirmesine tabi tutulacak. Uçakların aviyonik göstergeleri ve görev bilgisayarları değişecek, MIL-STD-1553B veriyolu donanımı monte edilecek ve GPS seyrüsefe sistemi eklenecek.

Brezilyalı uçak üreticisi Embraer ile İsrailli Elbit firmasının Brezilya'daki yan şirketi AEL Sistemas, Harpia adlı, İHA teknolojilerine odaklanmış bir ortak girişim şirketi kurdu. Harpia, Brezilya ve Güney Amerika pazarı için İHA sistemleri ve simülatörlerinin pazarlanması, üretim ve desteğini sağlayacak.

Tayland, Almanya'dan 6 adet ikinci el Tip 206A sınıfı denizaltı almak için girişimlerde bulunuyor. Yaklaşık USD 255 milyona gerçekleşmesi beklenen hükümet onayı çıkması durumunda Tayland İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana ilk kez denizaltı sahibi olacak.

İspanya, Afganistan'daki birliklerini desteklemek için USD 34 milyon karşılığı 76 adet IVECO Lince hafif taktik tekerlekli araç ile USD 15.3 milyon karşılığı 20 adet BAE Systems RG31 Nyala MRAP tipi araç siparişi verdi. Ekonomik sorunlarla boğuşan ülkenin 2012'ye kadar başkaca bir savunma alım kararı vermesi beklenmiyor, zira ülke 20 Kasım'da genel seçimlere gidiyor.

Rusya, 2011 sonuna kadar Fransa'ya iki adet daha Mistral sınıfı helikopter çıkarma gemisi siparişi vermeye hazırlanıyor. İki gemiyi kapsayan USD 1.7 milyarlık ilk sözleşme 17.06.2011 tarihinde imzalanmıştı. 2011 Ocak ayında iki ülke arasında varılan hükümetlerarası mutabakat, 4 geminin inşasını kapsıyordu ancak Haziran ayında imzalanan sözleşme iki geminin inşasını kapsıyordu.

ABD, Güney Kore'ye 4 adet RQ-4B Global Hawk Block30 HALE (High Altitude Long Endurance; Yüksek İrtifa Uzun Havada Kalış) İHA sistemi satmaya hazırlanıyor. Satışın gerçekleşmesi durumunda teslimatın 2015 yılında yapılması öngörülüyor. Toplam bedel ise USD 850 milyon olarak hesaplanmış durumda.

İsrail'in ilk Heron TP Eitan filosunun yıl sonuna kadar harbe hazır hale gelmesi bekleniyor. Tel Nof Hava Üssü'nde konuşlandırılan Heron TP'ler, öncülleri Heron'lardan boyut ve havada kalış süresi olarak oldukça ilerideler. Heron TP'nın kanat açıklığı 26m, kalkış ağırlığı 4,650kg, görev irtifası 40,000ft ve havada kalış süresi 40 saatten fazla.

Ukrayna ilk T-84 Oplot ihracatını Tayland'a gerçekleştirdi. Ukrspetsexport ile Tayland savunma bakanlığı arasında 01.09.2011 tarihinde imzalanan USD 241 milyonluk anlaşma, 49 adet T-84 Oplot ana muharebe tankının 2013 - 2016 yılları arasında teslimatını içeriyor. Tayland'ın seçimi sırasında diğer adaylar Güney Kore K1A1 ve Rus T-90 idi.

Kısa Kısa...

Airbus Military, C-295 nakliye uçağının, havadan erken ihbar ve kontrol türevi üzerinde çalışıyor. İlk prototip inşa halinde ve Haziran ayında ilk uçuşunu gerçekleştirmesi planlanıyor. 4 - 6 operatör konsolunun bulunacağı uçakta kullanılacak radar için henüz bir karar alınmış değil.

İsveç ABD'den $546 milyon tutarında 15 adet UH-60M BlackHawk satın alıyor. Helikopterler sıhhî tahliye, arama & kurtarma ve genel maksat görevlerinde kullanılacaklar. Bu sipariş ile birlikte İsveç, UH-60M'nin Avrupa'daki ilk kullanıcısı oldu.

Pakistan ile ikinci paket 50 adet JF-17'nin ortak üretimi için sözleşme görüşmeleri yürüten Çin, ilk uçakların birkaç hafta içinde teslim edilebileceğini bildirdi. Paketin toplam malî tutarının yaklaşık $1 milyar dolayında gerçekleşmesi ve Pakistan'ın uzun vadede toplam 150 ila 250 civarında JF-17'yi envantere alması bekleniyor. Pakistan ayrıca bir ya da iki filo J-10A alımı ile de ilgileniyor.

Filipinler, 2010'ların sonuna kadar bir adet denizaltı satın almayı planlıyor. "Sail Plan 2020" strateji planı çerçevesinde bir ihtiyaç tanımlama çalışması yürüten Filipinler Deniz Kuvvetleri ayrıca, Endonezya'dan LPD tipi amfibik gemi alımı üzerinde de duruyor.

Yeni Zelanda Savunma Bakanı Wayne Topp, Yunanlı mevkidaşı Evangelos Venizelos'u ziyaret etti. İkilinin görüşmesinde ele alınan konuların başında, her iki ülke deniz kuvvetlerinde de hizmette bulunan MEKO 200 sınıfı firkateynler ile ilgili işbirliği yer alıyor. İşbirliği olanaklarının araştırılması için bu sene içinde Yunan Deniz Kuvvetleri'nden bir heyet, Yeni Zelanda'ya gidecek.

Güney Kore'deki Korea Institute for Defense Analysis adlı düşünce kuruluşu, ülkenin denizaltı inşa kapasitesine ilişkin yayınladığı bir raporda, ülkedeki teknoloji altyapısının KSS-3 projesini gerçekleştirmek için yeterli olmadığnı iddia etti. Güney Kore'nin savunma tedarik makamı olan Defense Acquisition Program Administration'a (DAPA) sunulan raporda, ülkede KSS-3 denizaltısını teşkil eden parça ve altsistemleri üretecek sayı ve kabiliyette sanayi kuruluşu bulunmadığı, yıllardır yurtdışı lisansı ile denizaltı inşası gerçekleştirilmesine rağmen teknoloji ve tecrübe açısından gerekli seviyede olunmadığı ifade edildi. Güney Kore'nin iki ana askeri gemi inşa şirketi olan Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering (DSME) ile Hyundai Heavy Industries (HHI), son 4 yıldır, 3,500t sınıfı konvansiyonel tahrikli KSS-3 denizaltının geliştirilmesi için çalışıyorlar.

Israel Aircraft Industries (IAI), Jumper isimli karadan karaya güdümlü füzenin deniz platformlarından fırlatılan ve Marine Jumper adı verilen türevini IMDEX 2011 fuarı sırasında tanıttı. 60km menzile kadar kullanılabilen Jumper'ın deniz türevi, VLS dikey lançerden fırlatılıyor. VLH (Vertical Launcher Hive) adı verilen lançer modülünde 8 adet füze taşınabiliyor. Füzenin 60km menzile 30kg harp başlığı taşıyan ile 45km menzile 45kg harp başlığı taşıyan iki tipi var. Füzenin, İsrail Deniz Kuvvetleri için üretilmesi konusunda görüşmelerin sürdüğü MEKO korvetlere ve halen hizmetteki Sa'ar 5 korvetlerine takılması söz konusu.

Fransız gemi üreticisi DCNS, kendi özkaynakları ile inşa ettiği Gowind Hermès tipi korvet L'Adroit'i 18.05.2011 tarihinde denize indirdi. Gowind korvet ve hafif firkateyn ailesi tasarımının bir üyesi olan gemi, tasarımın kendini kanıtlaması, denemeler ve satış ve pazarlama faaliyetleri için üretildi. Denemeler ve kullanım için Ekim 2010'da imzalanan anlaşma uyarınca gemi sene sonuna doğru 3 yıllığına Fransız Deniz Kuvvetleri'ne devredilecek. Gowind için muhtemel müşteri olarak Gürcistan ve Bulgaristan'ın ismi geçmiş ancak satış gerçekleşmemişti.

EuroNaval 2010: Avrupa'dan Yeni Tasarımlar

Paris, Le Bourget'te 25 Ekim günü başlayan EuroNaval 2010 fuarında, dünya donanmaları için önerilen çok sayıda yeni teknoloji ve sistem sergileniyor.

37 ülkeden toplam 400 firmanın katıldığı EuroNaval 2010, dünyanın en önemli askeri denizcilik etkinliklerinden. Fuara Türkiye'den sadece Gate Elektronik, MilSoft ve Yonca Onuk firmaları katılıyor.

Rusya'nın Mistral Projesinde Pürüz

Rus Deniz Kuvvetleri'nin, amfibik güçlerinin modernizasyonu çerçevesinde Fransa'dan 4 adet Mistral sınıfı amfibik taarruz gemisi satın almak için görüşmelere başlaması, savunma kamuoyunda büyük yankı bulmuştu. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana yurtdışından yapılan en büyük savunma sistemi tedariği olma özelliğini taşıyan bu proje, harbe hazırlık oranı son derece düşük olan Rus Deniz Kuvvetleri için de büyük önem taşımaktaydı. Rus Savunma Bakanlığı ile Fransız DCNS tersanesi arasında sürdürülen ve yaklaşık USD 2,000,000,000 mali boyuta ulaştığı tahmin edilen sözleşme görüşmeleri, ilk ikisi Fransa'da, geri kalan ikisi teknoloji transferi ile Rusya'da inşa edilecek ve Ka-52 Alligator helikopterlerinin operasyonuna uygun pist ve hangarlara sahip 4 adet modifiye edilmiş Mistral tasarımı gemisini kapsamaktaydı.

Geçmiş zaman kipini kullanıyorum, zira Defense Update sitesinin haberine göre Rusya sözleşme görüşmelerini durdurma kararı almış durumda.

DCNS, Gowind İçin Risk Alıyor

Fransız Le Télégramme gazetesinin 10 Ocak tarihli haberine göre, Fransız askeri gemi inşa şirketi DCNS, Gowind adlı korvet tasarımından bir adet inşa etmeye hazırlanıyor.

DCNS şirketinin özkaynakları ve kendi imkânları ile inşa edeceği gemi, tasarımın test, doğrulama, satış ve pazarlama faaliyetlerinde kullanılacak.

Değişik boy ve tonajlarda korvet ve karakol gemilerinden oluşan Gowind ailesi, ihrac pazarı için ve öncelikle kıyı sularında muharebe (littoral warfare), asimetrik harp, devriye görevlerine yönelik olarak tasarlandı.

DCNS, SMX-23 ve SMX-24 Denizaltı Tasarımlarını Tanıttı

Fransız DCNS tersanesi, EuroNaval 2008 askeri deniz sistemleri fuarında, kıyı suları muharebelerine uygun olarak geliştirdiği SMX-23 Andrasta ve SMX-24 denizaltı tasarımlarını sergiledi.

SMX-23, DCNS tarafından bir süredir çeşitli fuarlarda maketleri sergilenen bir konsept tasarımdı. Bu tasarımı en son Kuala Lumpur'daki DSA 2008 fuarında inceleme fırsatı bulmuştum.

Fas'a FREMM

Fransız La Tribune gazetesine dayandırılan aşağıdaki habere gore Fas, Fransa ile 470 milyon Euro karşılığında bir adet FREMM tipi çok rollü firkateyn tedariği için geçtiğimi hafta anlaşmaya vardı. Resmî olarak kamuoyuna 18 Nisan’da duyurulacağı bildirilen alım için Fas hükümetinin Fas ve Fransız bankaları ile kredi konusunda görüşmelere devam etmekte olduğu belirtiliyor.

Thales afiliate DCNS finalises 470 mln eur frigate deal with Morocco

Thomson Financial – 19/03/2008

DCNS has been awarded a contract worth 470 mln eur to supply Morocco with a FREMM European multi-mission frigate, La Tribune reported on its website, citing unnamed sources as saying the deal was finalised last week and will be officially announced on April 18.

It said Morocco is still negotiating funding for the frigate with a pool of French and Moroccan banks.

Karadeniz'e Gowind'ler

Bulgar mediapool haber sitesine göre, Bulgaristan Fransa'da 4 adet Gowind F200 tipi korvet satın alıyor. Toplam tutarı 750 milyon Euro olan proje kapsamında ilk korvet Fransa'da, geri kalan üçü ise Varna'daki TEREM tersanelerinde üretilecek.

Konuyla ilgili ayrıntıların Plovdiv'de 31 Mayıs Çarşam günü açılan HEMUS 2006 fuarında belirginleşmesi beklenebilir.

Aynı zamanda Gürcistan'ın da F200 tipi iki korvet tedariği ile ilgilendiği de konuşulmakta.

Gowind çok rollü korvet ailesinin F120, F170 ve F200 olarak farklı tonaj ve alt sistemlere sahip üç üyesi bulunmakta.

Yeni Nesil Denizaltı Projesi

Bildiğim kadarıyla Türkiye'nin önceden planı, 4 adet Tip 209/1400 Preveze sınıfı denizaltının tedariğini mütakip, 4 adet 1,800t AIP dizel elektrik denizaltı tedarik etmekti. Ancak gerek bütçe sorunları (ki AIP çok pahalı bir teknolojidir, bkz: Papanikolis) gerekse AIP (özellikle yakıt hücresi) teknolojilerinin tam olarak olgunlaşmaması sebebiyle ikinci 4 adetlik sipariş konvansiyonel dizel elektrik denizaltıya yönlendirildi ve Gür sınıfı (Tip 209/1400mod) siparişi verildi. Bir yandan da AIP konusundaki gelişmeler yakından takip edildi, ediliyor.