Scorpene Skandalı: Binden Fazla Nasihata Bedel bir Musibet

Türkiye'de neredeyse tüm gündem 15 Temmuz darbe girişimi, devlet kademelerinin Gülen cemaati mensuplarından temizlenmesi ve Fırat Kalkanı Harekâtı ile meşgul durumda. Bu nedenle, geçtiğimiz hafta dünyanın öteki ucunda patlak veren bir skandal pek farkedilmedi. Skandalın boyutları, üç ülkede deprem etkisi yarattı ve farklı ülkelere de sıçrayabilir. Mali boyutu ise on milyarlarca dolar mertebesinde.

Avustralya'da yayımlanan bir gazete, Fransa'nın Hindistan için inşa etmekte olduğu denizaltıların tüm proje dokümanlarını ele geçirdi. 22,000 sayfa tutan ve denizaltıların tüm sistemlerinin tasarım ve performans ayrıntılarını içeren bu dokümanların bir kısmı yayımlandı. Skandala çarpan etkisi yapan ise, Fransa'nın Hindistan ihalesini rüşvet ile almış olması iddiaları ve kısa süre önce Avustralya'nın yaklaşık USD40 milyar tutarındaki denizaltı ihalesini de -benzer tipteki denizaltı için- Fransa'ya vermiş olması.

Skandal, çıkış şekli ve muhtemel sonuçları nedeniyle yakından incelenmeyi hak ediyor.

AIP Dünyasında Son Durum

Dizel elektrik denizaltılara, nükleer denizaltılar kadar su altında kalma imkânı sağlayan AIP teknolojisi, doğal olarak çok sayıda donanmanın dikkatini çekmiş durumda. Pek çok ülke envanterindeki eski denizaltıları AIP tahrik sistemine sahip olanlarla değiştirmek ya da mevcut denizaltılarına bu kabiliyeti eklemek için çalışmalar yürütmekte.

AIP piyasasındaki son durum şu şekilde:

Denizaltı Dünyasında Son Gelişmeler

Özellikle 2001’den bu yana sıklıkla telaffuz edilen (ancak şahsî kanaatime göre aslında yeni bir kavram da olmayan) kıyı suları muharebesi (Littoral Warfare), bu ihtiyaca yönelik çözümlere savunma pazarında rağbeti artırmış durumda. Dünya donanmaları artık sadece açık denizlerde seyredecek suüstü ve sualtı gemilerine yatırım yapmıyorlar. Savunma sanayiinin ve donanmaların ilgi odağında, kıyıya yakın (kahverengi) sularda harekât icra edebilecek yetenekte gemiler var. Bu bağlamda, özellikle Basra Körfezi, Aden Körfezi, Malakka Boğazı, Akdeniz gibi “sıcak nokatalar”ın daha da ısınması ile birlikte denizaltıların, bilhassa dizel elektrik denizaltıların popülaritesi daha da artmış durumda.

Bu yazımda, dünya denizaltı pazarındaki güncel gelişmeleri derlemeye çalıştım. Dünyada halen aktif hizmette denizaltı bulunduran ülke sayısı 36. Bu ülkelerin tamamını ve denizaltı filolarının güncel durumları ile en son gelişmeleri derlemek, bir köşe yazısının boyutlarını bir hayli zorlayacak bir çaba olur. O yüzden kendimce en önemli gördüklerimi, mümkün olduğunca yukarıda saydığım sıcak bölge ülkelerini içerecek şekilde sıraladım.

Yeni Nesil Denizaltı Projesi

Bildiğim kadarıyla Türkiye'nin önceden planı, 4 adet Tip 209/1400 Preveze sınıfı denizaltının tedariğini mütakip, 4 adet 1,800t AIP dizel elektrik denizaltı tedarik etmekti. Ancak gerek bütçe sorunları (ki AIP çok pahalı bir teknolojidir, bkz: Papanikolis) gerekse AIP (özellikle yakıt hücresi) teknolojilerinin tam olarak olgunlaşmaması sebebiyle ikinci 4 adetlik sipariş konvansiyonel dizel elektrik denizaltıya yönlendirildi ve Gür sınıfı (Tip 209/1400mod) siparişi verildi. Bir yandan da AIP konusundaki gelişmeler yakından takip edildi, ediliyor.