Ekonomik Kriz Cenderesinde Yunan Hava Kuvvetleri - Nakliye Filosu da Nasibini Aldı

AFP haber ajansının 26 Nisan’da geçtiğihabere göre, Yunan Hükümeti, ekonomik krizle mücadele kapsamındaki kesinti ve önlem planı doğrultusunda, İtalyan Alenia firmasına verdiği dört adet C-27J siparişini iptal etti. Öte yandan, Yunan savunma basınına göre mevcut C-27J filosundaki sekiz uçaktan sadece bir tanesi göreve ve uçuşa tam hazır durumda. Aynı kaynaklara göre halen Yunanistan, iptal edilen dört uçak için yedek parça siparişi vermek istiyor.

Ocak 2003’te imzalanan USD420,000,000 tutarındaki sözleşme, toplam 12 adet C-27J taktik nakliye uçağının teslimini öngörüyordu. Siparişi iptal edilen dört uçağın maliyet yaklaşık USD66,000,000 olarak belirtiliyor. Orijinal sipariş, üç adet de opsiyonu içermekteydi.

Bu karar sonrasında Yunan Hava Kuvvetleri, nakliye görevlerini 15 adet Lockheed Martin C-130B/E Hercules ve 8 adet C-27J Spartan ile gerçekleştirecek.

2. Dünya Savaşı emektârı C-47 Dakota’nın NATO içindeki son kullanıcılarından olan Yunanistan, bu uçağın yerini almak için yeni bir hafif / orta sınıf taktik nakliye uçağı arayışlarına, 1990’ların ortalarında başladı. Yeni nakliye uçağının en öncelikli görevlerinden biri, anakara Yunanistan’ı ile adalar arasındaki nakliye ve irtibat uçuşu görevlerini C-130 Hercules’lerden devralarak yüklerini hafifletmek olarak belirlenmişti. Böylelikle YHvK havadan taktik nakliye görev ihtiyacının 50 – 60% miktarı karşılanmış olacaktı.

Nakliye uçağı ihtiyacında kazanan aslında en başından beri belliydi. Dönemin Yunan Savunma Bakanı Akis Çohacopulos, Ağustos 1998’de, Yunanistan’ın, o dönem hanüz geliştirme sürecinde olan C-27J Spartan nakliye uçağını almak istediğini beyan etmişti. Bu açıklamadan bir süre sonra, Haziran 1999’da Alenia, HAI ve bir savunma danışmanlık ve mümessillik şirketi olan Commersa, “Hellenic Company for Space Applications” (HCSA) adlı bir ortak yatırım şirketi kurdular. Kuruluş amaçları Alenia’nin uzaktan algılama çözümleri, uzay sistemleri ile C-27J nakliye, ATR-42MP deniz karakol ve AMX saldırı uçaklarının Yunanistan’da pazarlanması olan şirkette, Alenia ve HAI’nin hissesi 35%, Commersa’nın hissesi 30% idi.

Çohacopulos’un C-27J istendiğine dair açıklamasından kısa bir süre sonra, garip bir şekilde 15 adet hafif / orta sınıf taktik nakliye uçağı için ihaleye çıkıldı. Yarışmaya katılan üç şirketten Antonov An-32, CASA CN-235 ve Lockeed Martin – Alenia ortaklığı (Lockheed Martin Alenia Tactical Transport Systems [LMATTS]) ise C-27J Spartan için en iyi ve son tekliflerini (BAFO; Best and Final Offer) 1999 sonunda teslim ettiler. Değerlendirme sonucunda Yunan hükümeti C-27J’nin seçildiğini 01.03.2002 tarihinde açıkladı. 4 adedi havada yakıt ikmal sondası ile donatılmış 12 adet C-27J Spartan için USD383,000,000 değerindeki sözleşme, 17.01.2003 tarihinde imzalandı. LMATTS teklifindeki ilave 3 adet C-27J ve İtalyan Hava Kuvvetleri’nden ikinci el 2 adet C-130H Hercules’i içeren opsiyon paketi ise işletilmedi. Bu sözleşmeden kısa süre sonra da, uçaklarda kullanılacak AE2100 turboprop motorları için Rolls Royce şirketi ile USD60,000,000 tutarında bir sözleşme imzalandı.

Bu sözleşme Yunanistan’ı, C-27J Spartan’ın, memleketi İtalya da dahil olmak üzere, dünya çapındaki ilk müşterisi yapıyordu.

YHvK ilk C-27J’yi 22.03.2005 tarihinde resmen teslim aldı ve uçak ön kabul testlerinin ardından 04.08.2005 tarihinde Elefsis Üssü’ne inerek, tekrar faal hale getirilen 354 numaralı filoda görevine başladı.

Yunanistan’ın orta sınıf hava nakliye gücünü, 1975 yılında hizmete giren 10 adet C-130H ve 1992 yılında hizmete giren 5 adet C-130B Hercules nakliye uçağı teşkil ediyor. Bu filodan bir uçak, Afganistan’daki ISAF gücüne bağlı olarak görev yapan birliklere lojistik destek sağlıyor. Ayrıca Kosova’daki KFOR barış gücü bünyesinde de, bölgeye ayda iki kere C-130 uçuşu gerçekleştiriliyor.

Özellikle çokuluslu harekâtlara katılımın getirdiği lojistik yük, C-130 filosunun modernizasyonu ihtiyacını doğurmuştu. Bu kapsamda, uçakların modern aviyonik sistemlerle donatıp 2010’ların sonlarına kadar görev kalmalarını sağlamak  için, Kanadalı L-3 Communications şirketine bağlı Spar Aerospace ile 2002 yılında USD90,000,000 bedelli bir sözleşme imzaladı. Spar Aerospace tarafından “2020 Herc” adı verilen projede, uçaklara yeni çok fonksiyonlu renkli ekranlar, entegre GPS/INS seyrüsefer sistemi, TCAS (Traffic Alert and Collision Avoidance System; Trafik İkaz ve Çarpışma Sakınma Sistemi), EGPWS (Enhanced Ground Proximity Warning System; Geliştirilmiş Yer Yakınlık İkaz Sistemi) entegrasyonu ile muhabere sistemlerinin uluslararası hava trafik kaide ve kurallarına uygun hale getirilmesi kalemleri yer alıyor.

Proje çerçevesinde Kanada’da modernize edilen iki adet C-130H 20.12.2005 tarihinde teslim edildi. Spar tarafından HAI Tanagra tesislerinde modernize edilen bir adet C-130B ise 2006 yılında YHvK’ne teslim edildi. Geri kalan 8 adet C-130H ile 4 adet C-130B, HAI tesislerinde, Spar Aerospace tarafından sağlanan modernizasyon kitleri kullanılarak modernize edildiler.

YHvK’nin planlarına göre, C-27J – C-130B/H filosunun, 2010’ların sonlarına kadar beraber görev yapması, müteakiben de C-130’ların emekliye ayrılarak yeni bir orta sınıf nakliye uçağının alınması öngörülmekteydi. Bu kapsamda da en kuvvetli aday olarak Lockheed Martin C-130J öne çıkıyordu. Ne var ki ağır ekonomik kriz, tüm kısa, orta ve uzun vadeli tedarik programlarının durmasına neden oldu. Bu da, mevcut C-130B/E filosunun öngörülenden uzun süre hizmette kalması ya da bir miktar uçağı yedek parça kaynağı olarak kullanılmak üzere kâl edilmesi anlamına gelebilir.