Dört Deniz Bülteni - Mart 2012

Karadeniz, Akdeniz, Kızıldeniz ve Gökdeniz havzasında savunma ve güvenlik gündemi
[PDF]

Azerbaycan

İsrailli Israel Aerospace Industries (IAI) şirketinin Ocak ayında imzaladığını duyurduğu savunma anlaşmasında müşterinin Azerbaycan olduğu ve paketin toplam bedelinin USD1.6milyar olduğu ortaya çıktı. Paketin içinde iki set Green Pine hava ve füze savunma radar sistemi, Heron İHA sistemi ile Barak 8 hava savunma ve Gabriel gemisavar füze sistemleri bulunuyor. Satışa ilişkin görüşmelerin, İsrailli bir heyetin Nisan 2011'de Bakü'yü ziyareti sırasında başladığı iddia ediliyor.[1]

Foreign Policy dergisinin iddiasına göre, Azerbaycan İran sınırına yakın bir bölgede İsrail'e hava üssü verdi. İsrail'in kullandığı hava üssüne "Azerbaycan" ismi verildi. Dergi editörü Mark Perry'ye konuşan ABD'li üst düzey bir diplomat, İsrail'in Azerbaycan'da hava üssü olduğunun ortaya çıkması sonrasında Tahran'la Tel Aviv arasındaki tansiyonun daha da yükseleceğinden endişe ettiklerinin de altını çizdi.

Azeri APA haber ajansının 13 Mart tarihli haberine göre Ukrayna, Azerbaycan'daki tank modernizasyon ve tadilat projeleri ile ilgileniyor. Buna göre Ukraynalı yetkililer Azerbaycan tarafına, mühimmat üretimi ile motor ve transmisyon iyileştirme projeleri ile ilgili tekliflerini iletmiş durumdalar. Öte yandan habere göre Azerbaycan, Türkiye'nin Altay ana muhabere tankı, TR-300 Kasırga topçu roket sistemi ile Pars, Kirpi ve Arma zırhlı araçları ile ilgileniyor.

Bulgaristan

RIA Novosti haber ajansının 15 Mart tarihli haberine göre Rusya ile Bulgaristan, Bulgar ordusu envanterindeki Mi-17 ve Mi-24 helikopterlerinin modernizasyonu için 9 Mart günü bir sözleşme imzaladı. Habere göre Bulgaristan halen faal durumda dört adet Mi-17 helikopteri bulunuyor. 8 adet Mi-17 bakım ve onarım işlemlerinde bulunuyor ve 12 Mi-24 helikopteri ise, faydalı hizmet ömürlerini tamamlamalarının ardından 2009 yılında hizmetten çekilmiş durumda.

Ermenistan

Rusya Federasyonu Güney Askeri Komutanlığı'nın 15 Mart günü yaptığı açıklamaya göre, Ermenistan'da konuşlu Rus hava savunma birlikleri Alagyaz bölgesine hareket etti. Bir dizi tatbikat ve eğitim icra edecek birlikler bölgede yaklaşık bir ay kalacak.

News.am haber ajansının 5 Mart tarihli haberine göre Ermenistan Savunma Bakanı sekreteri Davit Karapetyan, Ermeni Silahlı Kuvvetlerinin ateşkes rejimini ihlal ettiklerine ilişkin Azerbacan Savunma Bakanlığı'nın beyanatlarını dezenformasyon olarak nitelendirdi. Karapetyan ″Ermenistan Savunma Bakanlığı Ermeni tarafının ateşes rejimini ihlal etmekle ve tampon bölgede tansiyonun  artmasıyla ilgilenmediğini birçok kez duyurdu. Gerçekte Azerbaycan askeri birimleri ateşkes rejimini ihlal etmekte, Ermeni tarafı ise sadece keskin nişancıların işlemlerine yanıt vermekteler″ dedi.

Gürcistan

ABD ve Gürcistan orduları, Tiflis yakınlarındaki Vaziani Üssü'nde Agile Spirit 2012 tatbikatını gerçekleştirdi. 11 - 24 Mart tarihleri arasında düzenlenen müşterek tatbikata deniz ve kara kuvvetlerine bağlı askeri unsurlar katıldı. Tatbikatın senaryosuna göre, ABD ve Gürcistan orduları koordineli bir biçimde, patlak veren bir isyana müdahale ettiler. Rusya ise tatbikata tepki gösterdi. Rus Dışişleri Bakın Sergey Lavrov, "bu tatbikat istikrarsız bir bölgede yapılmış provokatif bir hareket" dedi.

Gürcistan Parlamentosu yeni Ulusal Güvenlik Konsepti’ni (UGK) kabul etti.[2]

Irak

ABD Savunma Bakanlığı, Irak için üretilecek F-16IQ savaş uçaklarında kullanılacak AN/APG-68(v)9 radarı için Northrop Grumman firması ile 14 Mart günü bir sözleşme imzaladı. İmzalanan sözleşme, Irak için 22 radara ilaveten Umman ve Tayland için de toplam 21 radarı kapsıyor. Üretimin Mart 2015'te tamamlanması öngörülüyor.

Defense Technology News sitesinin 8 Mart tarihli haberine göre Çek Cumhuriyeti Başbakanı Pter Necas, Irak'ın L-159 jet eğitim ve taarruz uçaklarına ilgisinin devam ettiğini açıkladı. Necas, İngiliz Hawk ve Güney Koreli T-50 ile rekabet eden L-159 ile ilgili Mart ayı içinde Bağdat'ta bir toplantı gerçekleştirileceğini ifade etti.

İran

Türkiye başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Mart ayı sonunda İran’a resmî bir ziyaret düzenleyerek Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ile bir araya geldi. Erdoğan, Ahmedinecad'ın amaçlarının enerji olduğunu takasta anlaşamadıkları için üretime geçtiklerini ve artık geri dönemeyeceklerini söylediğini belirtti. İsrail-İran gerginliğini de değerlendiren Başbakan,"İsrail’in İran’ı vurması felaket olur. İsrail’in ‘İran’ı vuracağım’ demesi de felaket tellallığıdır. Bunu Obama’ya da söyledim" dedi.[3]

CNNTurk'un 31 Mart tarihli haberine göre ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, P5+1 ülkeleri ile Tahran arasında yapılacak nükleer görüşmelerin 13-14 Nisan'da İstanbul'da yapılacağını açıkladı. Batılı ülkelerle iki yıl önce başlayan görüşmelerin bu seferki önceliğinin, İran'ın nükleer silah yapılmasına olanak sağlayan uranyumu yüksek seviyelere ulaştırmasını engellemek olduğunu söyledi. Bir önceki toplantı da 2011 Ocak ayında yine İstanbul'da yapılmış, ancak taraflar bir uzlaşıya varamamıştı.

ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı Orgeneral James Mattis, 6 Mart günü Senato Silahlı Kuvvetler Komitesi'nde yaptığı konuşmada, İran'ın Suriye yönetimine, muhalefeti bastırması için yardım ettiğini ve diğer Arap ülkelerindeki etki alanını genişletmeye çalıştığını kaydetti. Mattis, İran'ın, Suriye lideri Beşar Esad'ın iktidardan düşmesi halinde Lübnan Hizbullah'ı ile bağlarının kopabileceğinin farkında olduğunu ve bu yüzden Esad'ı iktidarda tutmak çin var gücüyle çalıştığını iddia etti. CENTCOM komutanı, İran'ın bu doğrultuda Suriye yönetimine istihbarat ve dinleme ekipmanları sağladığını öne sürdü. Mattis İran'ın ayrıca Sudan ve Yemen'deki militanlara da silah yardımı yaptığını söyledi.[4]

Şaparak İHA kalkış anında

İran devlet televizyonu Press TV 17 Mart günü, yeni bir insansız hava aracının (İHA) geliştirildiğini duyurdu. Şaparak (Kelebek) adı verilen ve 50km görev yarıçapına sahip olduğu belirtilen İHA'nın sınır gözetleme, orman ve trafik kontrolü ve ayrıntıları verilmeyen "askeri görevler" için kullanılacağı kaydedildi. 15,000ft hizmet tavanına sahip Şaparak'ın toplam 8kg ağırlığında üç adet renkli kamera taşıyacağı belirtildi.

CNNTurk'un 12 Mart tarihli haberine göre Türkiye Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu'nun "İran'ın Beşar Esad'a desteğini azalttığı" şeklindeki açıklamalarına Tahran'dan tepki geldi. İran Dışişleri Bakanlığı, Suriye devletine kapsamlı desteklediklerinin devam ettiğini vurguladı. İran'ın resmi haber ajansı İRNA'ya konuşan İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Bakan Davutoğlu'nun bir gazeteye verdiği röportajda "İran ve Rusya geçen yıla nazaran Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'a verdikleri desteği azalttı" ifadesini değerlendirdi. Emir Abdullahiyan, "İran İslam Cumhuriyeti'nin, Suriye devleti ve milletine verdiği destek kapsamlı şekilde devam etmektedir. Suriye halkının, Esad'ın reformlarına destek verdiklerine ve dış müdahalelere karşı yaptıklarını desteklemeye devam edeceklerinden eminiz" diye konuştu.

İsrail

İsrail HvK, bütçe kesintileri çerçevesinde pilot eğitiminde ciddi tasarruflara gitme kararı aldı. Hazırlanan plan kapsamında, 2013 yılından itibaren eğitim uçaklarının bir kısmının uçuştan çekilmesi ile ihtiyat birliklerindeki pilotların eğitiminde de kesinti öngörülüyor.

Angola İsrail ile USD1 milyarlık bir savunma anlaşması imzaladı. Africa Intelligence haber sitesinin haberine göre İsrail hükümetinin oldukça cazip bir kredi paketi de sağladığı anlaşmanın içeriğinde silahlı helikopterler ile insansız hava araçları bulunuyor.

Jane's Defence Weekly'nin 22 Mart tarihli haberine göre İsrail Hava Kuvvetleri, görüntü istihbaratı (IMINT) görevlerinde kullanılacak şekilde tadil etmek üzere ikinci el bir adet Beechcraft King Air B200 turboprop motorlu uçak arıyor. Halihazırda iki filo B200'ü Gazze Şeridi, Lübnan ve Suriye sınırları boyunca keşif, gözetleme ve istihbarat (ISR) görevlerinde kullanan İsrail'in, B200'ün özellikle 2002 üretimi bir modelini aradığı belirtiliyor. Bunun sebebi olarak ise, 2002'den sonra üretilmiş B200'lerin daha modern kokpit ve seyrüsefer sistemlerini haiz olmaları sebebiyle ilave pilot eğitimi gerektirmesi gösterilmiş. İsrail Hava Kuvvetleri'nde ISR görevlerinde kullanlan B200'ler ElOp firması üretimi Advanced Multi-Sensory Payload System (AMPS) elektro optik keşif ve istihbarat sistemi ile donatılmış durumda. İsrail ayrıca ilave bir Gulfstream G550 Shavit elektronik istihbarat uçağı tedariğine de hazırlanıyor.

041 numaralı F-16D, 2005’teki
kazadan hemen sonra

İsrail Hava Kuvvetleri'ne ait, 041 kuyruk numaralı bir F-16D Barak savaş uçağı, 2005 yılında geçirdiği kırımın ardından tamir edilerek tekrar uçuşa hazır hale getirildi. 2005 yılında Ramat David hava üssüne inişi sırasında iniş takımlarından birinin kırılması sonucu takla atan ve yanarak ağır hasar gören uçağın mürettebatı fırlatma koltuğu ile kurtulmuştu. Hava Kuvvetleri uçak bakım merkezinde tamir edilen F-16D, hizmete dönmeden önce uçuş testlerinden geçirilecek.[5]

Alman Savunma Bakanı Thomas de Maiziere 21 Mart günü, İsrail'in opsiyon dahilinde bulunan altıncı Dolphin sınıfı denizaltı için sözleşme imzaladığını teyit etti. İsrailli mevkidaşı Ehud Barak ile gerçekleştirdiği toplantının ardından konuşan Maziere, denizaltının HDW'nin Kiel'deki tersanesinde inşa edileceğini bildirdi. Halihazırda üç adet Dolphin sınıfı denizaltı kullanan İsrail Deniz Kuvvetleri, bir adedi opsiyon olmak üzere üç adet geliştirilmiş, AIP dizel elektrik tahrik sistemini haiz denizaltı için Almanya ile EUR2 milyarlık bir sözleşme imzalamıştı. Proje kapsamında EUR170 milyonluk avans dilimi Alman hükümeti tarafından HDW'ye Temmuz 2006'da ödendi. Projenin üçte biri Alman hükümeti, geri kalanı İsrail tarafından finanse edilmekte.

Israel Military Indusries (IMI) ile Tayland Savunma Bakanlığı, Tayland ordusu için çeşitli modern mühimmatın üretimi konusunda görüşmeler yürütüyor. Konuşulan ürünler arasında M26 duyarsız mühimmat, 105mm tank top mermileri ile 155mm topçu mühimmatı bulunuyor. Tayland daha önce IMI'den 1,000 adet Negev 5.56mm hafif makinalı tüfek ve 15,000 adet Tavor 5.56mm piyade tüfeği teslim almıştı.

İsrail ve Polonya hava kuvvetleri Mart ayında müşterek bir tatbikat icra etti. Eilat yakınlarındaki İsrail Hava Kuvvetleri Uvda hava üssünde gerçekleştirilen tatbikata İsrail F-15I ve F-16I'ları ile Polonyalı F-16 Block 52'ler katıldı. İsrail ayrıca 2013 yılında büyük ölçekli bir çokuluslu hava tatbikatı gerçekleştirmeyi planlıyor.

Jane's Missiles and Rockets yayınının 27 Mart tarihli haberine göre, İsrail Hava Kuvvetleri, hizmetteki Heron İHA filolarından birini arama ve kurtarma görevlerine tahsis etti. Söz konusu filodaki İHA'lar, düşman bölgesinde düşürülmüş pilotların ya da mahsur kalmış askerlerin yerlerinin tespiti ve arama kurtarma ekiplerinin yönlendirilmesinde kullanılacak. Söz konusu tahsisin, İran'a saldırı planı kapsamında gerçekleştirilmiş olması muhtemel.

İsrail Savunma Kuvvetleri 19 Mart günü, hava savunma sistemlerini kullanacak personel için yeni bir eğitim merkezi kurulacağını duyurdu. 2013 yılında kurulacak merkezde Stinger, HAWK, Patriot ve Iron Dome hava savunma sistemlerinin simülatörleri bulunacak.

Jane's Defence Weekly'de 30 Mart günü yer alan habere göre İsrail Silahlı Kuvvetleri, yeni arama ve kurtarma taburları ve Iron Dome (Demir Kubbe) hava savunma sistemleri kurmaya hazırlanıyor. Habere göre ABD Savunma Bakanlığı 27 Mart günü ABD Kongresi'nden, İsrail'in Iron Dome sistemini kurmasına yardım etmek için USD205 milyon ödenek talep etti. İsrail'in etkili bir hava savunma ağı kurmak için en az 13 Iron Dome bataryasına ihtiyacı bulunuyor. Öte yandan İsrail ordusu, bilhassa sivil yerleşimlere karşı gerçekleştirilen roket saldırılarında görev almak üzere iki yeni arama kurtarma birimi kuruyor. Söz konusu birimlerin personel ihtiyacı, lağvedilecek Stinger alçak irtifa hava savunma sistemi taburlarından sağlanacak.

Jane's Defence Industry'nin 22 Mart tarihli haberine göre ekonomik sıkıntı ile bağlantılı olarak kamu harcamalarının kısılması, Avrupa genelinde olduğu gibi İsrail'de de savunma sektörünü büyük ölçüde olumsuz etkilemiş durumda. Savunma tedarik harcamalarının 2009'dan 2011'e USD1.9 milyardan USD1.6 milyara düştüğü İsrail'de savunma şirketlerinin kârları da büyük ölçüde düştü. Rafael firması 2011 mali yılı için kârlılığının üçte bir oranında düştüğünü açıklarken Elbit firması 2011 kârlarının yarı yarıya azaldığını bildirdi.


Kıbrıs

Milliyet gazetesinin 23 Mart tarihli haberine göre, Türkiye - İsrail ilişkilerinin bozulması, Kıbrıs Rum Yönetimi'nin Tel Aviv ile yakınlaşmasını sağladı. Habere göre, İsrail Haaretz gazetesinin ‘yıldırım aşkı’ olarak değerlendirdiği ilişkinin dönüm noktaları arasında, dönemin Rum Dışişleri Bakanı Markos Kiprianu ile İsrail Altyapı Bakanı Uzi Landau arasında Aralık 2010’da imzalanan Münhasır Ekonomik Bölge Antlaşması (MEB) ile 2011 Mart ayında Hristofyas'ın 60 Rum işadamı ile İsrail’e gerçekleştirdiği ziyaret bulunuyor. Bu ziyaretin ardından Kasım 2011’de bu defa ilk kez bir İsrail Cumhurbaşkanı, resmi temaslarda bulunmak üzere Güney Kıbrıs’a gitti. İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres’e, doğalgaz şirketi sahipleri de eşlik etti. İki ülke arasında araştırma, kalkınma, yenilenebilir enerji kaynakları, arkeoloji ve telekomünikasyon konularında anlaşmalar imzalandı. Rum Simerini gazetesi, bu ziyaret sırasında gizli anlaşmalar da yapıldığını yazdı. Buna göre, Rum İstihbarat Teşkilatı (KİP) ile İsrail Gizli Servisi (MOSSAD) arasında bilgi alışverişini öngören bir anlaşma imzalandı. Aynı zamanda “Güney Kıbrıs’ın hava sahasının İsrail’in kullanımına açılması, arama ve kurtarma alanında işbirliği yapılması, iki ülkenin helikopterlerinin ortak tatbikat yapmalarına” karar verildi. Müteakiben Ocak ayında Güney Kıbrıs ile İsrail arasında güvenlik ve savunma programlaması alanlarında işbirliği yapılması, askeri, ekonomik ve bilimsel işbirliği, eğitim, spor alanlarında da anlaşmalar yapıldı. Şubat ayında ise İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Güney Kıbrıs’ı ziyaret etti. Netanyahu bu gezisi ile Rum Kesimi ziyaret eden ilk İsrail Başbakanı olarak tarihe geçti. İki lider, İsrail ordusunun deniz ve hava kuvvetlerinin, Rum Kesimi’nin karasuları ve hava sahasını kullanmasına izin veren bir anlaşma imzaladı. İki ülke arasında ‘gizli’ üs anlaşması da imzalandığı iddia edilirken İsrail, kendi doğalgaz alanlarını korumak amacıyla oluşturacağı güvenlik şemsiyesine Güney Kıbrıs’ı da dahil etti. Taraflar arasında İsrail’den Rum Kesimi’ne denizaltından elektrik taşınmasını öngören bir anlaşması imzalandı.

Rum Fileleftheros gazetesi, İsrail Savunma Bakanlığı Askeri Bürosu Sivil Sorumlusu Yakop Laor ile Rum Savunma Bakanı Dimitris İliadis'in 31 Mart günü imzaladıkları yeni anlaşmaların Rum tarafı ile İsrail arsındaki yıllık işbirliği programı dahilinde olduğunu duyurdu. Rum Savunma Bakanlığı'nda imzalanan anlaşmaların, Rum tarafında ve İsrail'de yapılacak faaliyet ve görüşmeler şeklinde iki kategoriye ayrıldığını aktaran gazete şu detayları verdi: "Güney Kıbrıs için iki Savunma Bakanlığı temsilcisi arasında ikili görüşmeler yapılmasına karar verildi. Yine İsrail Genelkurmay Başkanlığı temsilcileri ile askeri eğitim konularında görüşmeler yapılacak. Güney Kıbrıs'ta, iki ülkenin muhtemel işbirliği alanları konusunda Savunma Bakanlığı ve Devlet Askeri İşbirliklerini İleri Götürme Şirketi (SIBAT) tarafından müşterek seminerler düzenlenecek. İsrail'de özellikle bilgilendirme ve eğitim nitelikli bir dizi gezi gerçekleştirilmesine karar verildi. Rum Milli Muhafız Ordusu (RMMO) heyetlerinin, modern teçhizat ve teknolojiler (insansız ve insanlı uçaklar, teçhizatlı nakliye uçaklarının denetim ve yönetimi, yüksek teknoloji kamuflaj ağı, 105mm'lik akıllı mermiler ve kıyı radarları) hakkında bilgi almak üzere askeri savunma sanayilerini ziyaretleri ayarlandı. Milli Muhafız Ordusu subayları örgütlenme, imkanlar, merkezin işleyişi, operasyon denetim ve komutası hakkında bilgi almak üzere İsrail Silahlı Kuvvetler Taktik Harekat Merkezi ve Harp Planlamaları Taktik Harekat Merkezi'ni ziyaret edecek." Ayrıca iki tarafın silahlı kuvvetleri birliğe katılma, eğitim, teknik bilgi, altyapı konularında deneyim ve görüş alışverişinde bulunacak. Anlaşma uyarınca, arama ve kurtarma alanındaki işbirliği anlaşmaları pratiğe dökülecek. Milli Muhafız Ordusu'nun elindeki helikopter mürettebatının eğitim amacıyla İsrail'e gitmesi planlandı. Kesin tarihi daha sonra belirlenmek üzere, Milli Muhafız Ordusu Komutanı Korgeneral Stilianos Nasis'in resmi ziyaret için İsrail'e gitmesi de kararlaştırdı.

Kıbrıs Rum Yönetimi ile Fransa, 5 Mart günü adanın güneyinde müşterek bir tatbikat gerçekleştirdi. CyprusMail haber sitesinin 6 Mart tarihli haberine göre, Rum Milli Muhafız Ordusu'na ait helikopter ve sahil güvenlik botları ile Fransız Deniz Kuvvetleri'ne ait Horizon sınıfı Forbin destroyerinin katıldığı tatbikatta arama kurtarma ve korsanlıkla mücadele usül ve yöntemleri denendi. Ayrıca RMMO helikopterleri, Forbin'e iniş gerçekleştirdi.[6]

Türkiye'den KKTC'ye deniz altından borularla yılda 75 milyon metreküp taşınacak suyun depolanacağı Geçitköy Barajı'nın temeli, 30 Mart günü düzenlenen törenle atıldı. 07.03.2014'te tamamlanması hedeflenen proje ile Türkiye'den boru hattı ile iletilecek su, inşasına devam edilen Geçitköy Barajı'nda depolanacak. Tamamlandığında 26,5 milyon metreküp depolama kapasitesine sahip olacak baraj, Türkiye'de Anamur Dragon Çayı üzerinde inşasına başlanan 130,5 milyon metreküp depolama hacimli Alaköprü Barajı'ndan, borularla KKTC'ye taşınacak yıllık 75 milyon metreküp suyun depolanması için kullanılacak. Yılda aktarılacak olan 75 milyon metreküp suyun 38 milyon metreküpü arıtıldıktan sonra içme ve kullanım amacıyla, geriye kalan 37 milyon metreküp su da Güzelyurt bölgesindeki narenciye bahçeleri de dahil tarımsal faaliyetlerde kullanılacak.

CNNTurk'un 14 Mart tarihli haberine göre KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, Türkiye'de yaptıkları görüşmelerde gördükleri ilgi ve ulusal davadaki fikir birliklerinin kendilerini son derece memnun ettiğini belirterek, Türkiye ile Kıbrıs konusunda hemfikir olduklarını söyledi. Eroğlu, Ankara'daki temaslarını tamamlamasının ardından KKTC'ye dönüşünde yaptığı açıklamada, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay ile yaptıkları ve Kıbrıs müzakereleri ile ekonomik konuların ele alındığı görüşmelerin son derece olumlu geçtiğini belirtti.

Lübnan

Reuters haber ajansının görgü tanıklarına dayandırdığı 27 Mart tarihli habere göre, 35'i aşkın Suriye askeri sınırı geçip Lübnan'a girerek, buradaki Suriyeli muhaliflerle çatıştı. El Kaa köyü sakinlerinden 63 yaşındaki Ebu Ahmed'in verdiği bilgiye göre sınırdan giren askerler çiftlik evlerini tahrip etti. Haberde diğer görgü tanıklarının ifadelerine atıfla, bazı askerlerin zırhlı araçlar içinde olduğu, bazuka ve makineli tüfeklerle muhaliflere ateş açtığı bildirildi. İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlem Örgütü'nün Başkanı Rami Abdül Rahman da çatışmanın sınır yakınındaki El Kaa köyünde meydana geldiğini açıklayarak, ölü ya da yaralı sayısıyla ilgili kendilerine henüz bir veri ulaşmadığını bildirdi.

 

Mısır

Mısır'ın ABD'li VT Halter Marine'e sipariş ettiği dört yüksek süratli hücumbottan ikincisi olan Zekri, firmanın Pascagoula tersanesinde 4 Mart günü denize indirildi. FMS kanalı ile finanse edilen USD807 milyonluk projede, ilk gemi olan 682 borda numaralı Ezzat'ın sene sonuna doğru teslim edilmesi planlanıyor. Fast Missile Craft (FMC) olarak adlandırılan 792t deplasmana sahip botların silah donanımı, bir adet 76mm/62 Oto Melara Super Rapid baş top, 8 adet RGM-84 Harpoon Block2 gemisavar füze, RAM kısa menzil hava savunma füzesi ile bir adet Mk15 Phalanx Block1B öz savunma silah sistemi. MRR-3D-NG 3 boyutlu radar ile Scout Mk2 LPI radarı ile donatılan botlarda, TACTICOS muharebe komuta kontrol sistemi bulunuyor.

Romanya

Romen haber ajansı ActMedia'nın 30 Mart tarihli haberine göre, Savunma Komisyon Başkan Yardımcısı George Scutaru, Romanya'nın savaş uçağı ihtiyacı kapsamında, yeni üretim modellerin yüksek maliyeti nedeniyle Hollanda ya da Portekiz'den kullanılmış F-16 alınabileceğini açıkladı. Scutaru, yeni uçak için acilen bir karar verilmemesi halinde, iki sene içinde faydalı hizmet ömürlerini tamamlayacak olan MiG-21 LanceR'lerin emekliye ayrılmaları ile birlikte Romanya'nı ve dolayısıyla NATO'nun doğu sınırlarının hava savunmasından mahrum kalacağını ifade etti. Komisyon Başkan Yardımcısı, bu durumda Arnavutluk ve Baltık ülkelerindeki gibi hava koruması talep etmek gibi küçük düşürücü bir çözümün gündeme gelebileceğini belirtti.

Rusya Federasyonu

Rusya’da Başbakan Vladimir Putin, 4 Mart günü düzenlenen seçimlerle yeniden Devlet Başkanı seçildi. Oyların 58.4%’ünü alan Putin, bu göreve üçüncü kez gelmiş oldu.[7]

Rusya Devlet Başkanı Dimitri Medvedev 20 Mart günü, ülkesinin savunmaya 2020 yılına kadar Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla'nın en az 2.8%'ını harcayacağını açıkladı. Medvedev, bu oranın korunmasının hayati önem taşıdığını, zira Rusya'nın bir çatışmaya çekilme riskinin arttığını ifade etti. Medvedev ve Putin tarafından daha önce açıklanan rakamlar ışığında Rusya'nın önümüzdeki 10 sene savunmaya en az USD773 milyar harcaması bekleniyor.

Rus Savunma Bakanlığı, Irkut şirketine 30 adet Su-30SM taktik savaş uçağı siparişi verdi. Teslimatlarının 2015 yılında tamamlanması planlanan uçaklar, daha önce Hindistan'a satılan Su-30MKI'ların Rus Hava Kuvvetleri için geliştirilen türevi olacak.[8]

Öte yandan Rus Savunma Bakanlığı 1 mart günü 92 adet Suhoy Su-34 Fullback taktik bombardıman suçağı için Suhoy firması ile bir sözleşme imzaladı. Teslimatların 2020 yılında tamamlanması öngörülen sipariş ile birlikte Rus Hava Kuvvetleri hizmetine girecek Su-34 sayısı 124'e çıktı.[9]

Kaliningrad'daki Yantar Tersanesi, Rus Deniz Kuvvetleri için Hindistan'a üretilen Proje 1135.6 Talwar sınıfı firkateynden türetilmiş Proje 1135.6M Admiral Grigoroviç sınıfının üçüncü gemisini 29 Şubat günü denize indirdi. 13.09.2011 tarihinde United Shipbuilding Corporation ile imzalanan sözleşme gereği altı adet üretilecek firkateynlerin tamamı Rus Karadeniz Filosu'nda görev yapacak. Tam yüklü 4,035t deplasmana saship olan Proje 1135.6M firkateynleri silah sistemi olarak, bir adet 100mm/70 A-190 baş top, diket fırlatma tüplerinde taşınan 9M317 Shtil 1 orta menzil hava savunma  sistemi, KBSM 3S14E dikey fırlatma tüplerinde taşınan 8 adet 3M54 Klub N gemisavar füze, bir adet Kaştan özsavunma top - füze sistemi ile iki adet ikili DTA-53-11356 tüpten fırlatılan 533mm torpido taşıyor. Bir adet Kamov Ka-27 helix DSH helikopteri taşıyabilen Admiral Grigoroviç sınıfının sensör donanımı arasında Fregat M2EM ["Top Plate"] 3 boyutlu arama tarama radarı, MR352 Pozitiv hava arama radarı ile MGK-335EM-03 gövdeye monteli ve Vinetka EM çekili sonar sistemi bulunuyor. [10]

Rus Deniz Kuvvetleri Kuzey Filosu, modernize edilen Ilyuşin Il-38N denizaltı savunma harbi (DSH) ve elektronik istihbarat (ELINT) uçaklarından ilkini Mart ayı başında tekrar hizmete aldı. Söz konusu modernizasyon kapsamında Novella görev sistemi ile donatılan Il-38 uçakları, 320km mesafeden hedef tespit ve teşhisi yapabilme kabiliyetine kavuşmakta. Halihazırda Kuzey Filosu'na ait 24. ve Pasifik Filosu'na ait 77. filolarda toplam 35 Il-38 olduğu tahmin ediliyor.[11]

Mart ayı başında Rus Kommersant gazetesi, Çin'in Rusya'dan Suhoy Su-35 tipi gelişmiş taktik savaş uçağı alımı için görüşmeler yürüttüğüne dair Rus kaynaklarına dayandırdığı bir haber yayınladı. Habere göre 48 adet Su-35 tipi uçağın Çin'e yaklaşık maliyeti USD4 milyar. Öte yandan Rus hükümetinin Çin'den, uçakların teknolojisini kopyalamayacağına dair bağlayıcı bir taahhütname istediği de iddia edildi. Zira Rus tarafının, Çin'in Irbis-E  pasif radar ve Saturn/Lyulka 117S jet motor teknolojisini kopyalamak istediğine dair endişeler mevcut.[12]

Jane's Defence Weekly'nin 8 Mart tarihli haberine göre, Rus Kara Kuvvetleri'ne bağlı 5. Özel Piyade Tugayu, Şubat sonunda Alabino'da gerçekleştirilen bir tatbikatta Strelets adı verilen ve piyade tarafından giyilebilen bir C4ISR sistemi test etti. Tablet bilgisayar, kablosuz muhabere sistemi, elektronik harita ve hassas konumlandırma sistemine sahip Strelets, toplam 2.4kg ağırlığa sahip. Habere göre, Strelets ile donatılan askerler, birbirlerinden 1.5km uzakta iken dahi muhaberelerini koruyabiliyor ve birbirleri için röle istasyonu görevi görebiliyorlar. Strelets'in alt sistemleri arasında Cyclone firması tarafından geliştirilen ve kaska monteli görüş sistemi ile tümleşik çalışan Şahin kızılaltı hedefleme sistemi de bulunuyor. Dost düşman tanımlama ve kaska monteli görüş sistemlerini de içeren Strelets'in üreticisi OAO Radiavonika'nın yetkilileri, geliştirme aşamasında Fransız FELIN, Norveç Norwegian Modular Arctic Network Soldier (NORMANS) ve Alman IdZ-ES sistemlerinin incelendiğini ifade ettiler.

Strelets sisteminin bileşenleri

ITAR TASS haber ajansının 20 Mart tarihli haberine göre Avangard firması, Rus Savunma Bakanlığı ile Rus ordusu için S-400 Triumf (SA-21 “Growler”) hava savunma sisteminin üretimi için bir sözleşme imzaladı. Üç yıllık sözleşme ile aynı zamanda Avangard, S-400 için tek kaynak statüsü kazanmış durumda.

Jane's Defence Industry'nin 27 Mart tarihli haberine göre Rusya, S-500 hava savunma füze sisteminin seri üretimi için bazı İsveç, İsviçre ve Japonya'dan bazı firmalarla anlaşmaya varmak üzere. Nijni Novgorod ve Kirov'daki seri üretim tesislerinde kullanılacak olan alt sistem ve ekipmanların yaklaşık 55%'inin ithal edileceği öngörülmekte. Almaz-Antey Air Defence Concern (A-AADC) çatısı altında birleşecek olan füze üretim tesislerinin kurulum maliyetlerinin yarısı hükümet tarafından karşılanmakta. 2013 yılında tamamlanması beklenen hazırlıkların ardından üretimin 2015 yılında başlaması planlanıyor. Öte yandan söz konusu sanayileşme planının önünde, belli başlı sanayi alanlarındaki ekipman ve tezgâhların Rus yapımı olmasını zorunlu kılan 56 sayılı hükümet kararnamesi ile bazı Japon ve Avrupalı firmaların çekimser davranması riskleri bulunuyor.

Russian Aviation haber sitesinin 15 Mart tarihli haberine göre Rus Irkut şirketi, Vietnamlı Vietnam Aerospace Association (VASA) şirketi ile birlikte hafif İHA sistemi geliştirecek ve sistemin üretim ve bakım / onarımı için teknik destek sağlayacak. Maliyetinin yaklaşık USD10 milyon olduğu belirtilen projede geliştirilecek İHA'nın ağırlığı 100kg ve havada kalma süresi ise 16saat olarak veriliyor.

 

Rus Deniz Kuvvetleri, İzlandalı Teledyne Gavia firması ile imzalanan USD25.6 milyonluk sözleşme ile 8 adet Gavia insansız sualtı aracı teslim alacak. İlk üçü 2012 içinde hizmete girecek araçların kalan iki adedi 2013, üç adedi ise 2014 yılında teslim edilecek. Demonte şekilde Rusya'ya taşınacak Gavia'lar, Rus Tetis Missile Defence şirketi tarafından monte edilerek kullanıma hazır hale getirilecek. Gavia'lar Vologda'da konuşlu Donanma Kurtarma Ekipmanları Merkez Depo Komutanlığı tarafından, denizaltı arama kurtarma görevlerinde kullanılacak.

Jane's Navy International'ın 9 Mart tarihli haberine göre Rusya, Proje 941 Typhoon sınıfı nükleer tahrikli balistik füze denizalılarını hizmete geri sokma planından, artan maliyetler nedeniyle vazgeçti. Habere göre, ITAR TASS haber ajansına konuşan bir yetkili, bir adet Typhoon sınıfı denizaltının tadilatı için gereken bütçenin iki yeni Proje 955 Yuri Dolgoruki sınıfı nükleer denizaltının maliyetine eşit olduğunu ifade etti. Rus Deniz Kuvvetleri için 1976 - 1989 yılları arasında üretilen altı Typhoon sınıfı denizaltıdan Arhangelsk ve Severstal botları Severodvinsk Üssü'nde ıskartaya çıkartıldı. Bir diğer denizaltı Dmitri Donskoy ise 1994 - 2002 yılları arasında gerçekleştirilen tamiratın ardından 2009'a kadar hizmette kaldı. Rafa kaldırılan planlar uyarınca geride kalan Typhoon sınıfı denizaltılara, yeni geliştirilen Bulava balistik füzesi takılacaktı. Dmitri Donskoy'un 2019 yılına kadar yeni silah ve sonar sistemleri için laboratuar olarak hizmet vermesi planlanıyor.

Suriye

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Suriye özel temsilcisi Kofi Annan'a tam destek veren başkanlık açıklamasını kabul etti. Açıklamada, Suriye'de tarafların şiddeti durdurması ve ülkeye insani yardım sağlanması istendi. Rusya ve Çin'in üzerinde ısrarla durduğu Suriye'nin egemenliğine, bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilmesi ilkesi de kabul gördü.[13]

Sabah gazetesinin 25 Mart tarihli haberine göre, Suriye ordusuna ait helikopterlerin, Kilis'e 7 kilometre mesafede bulunan Halep'in Azez ilçesinde bazı noktaları bombaladığı ileri sürüldü. Türkiye sınırına 20 kilometre uzaktaki Halep Askeri Hava Üssü'nden kalkan helikopterlerin, Kilis'e 7 kilometre mesafede bulunan Halep'in Azez ilçesine bağlı Sucu köyü ve çevresinde konuşlanan muhaliflerin yerlerini belirlemek üzere öğlen saatlerinden itibaren keşif uçuşları yaptıkları ve akşam saatlerinde de söz konusu bölgeleri bombalamaya başladıkları iddia edildi. Suriye ordusuna ait taarruz helikopterleri ile tankların, Azez ilçesindeki muhalifleri havadan ve karadan bombalamaya devam ettiğini ileri süren sınırdaki görgü tanıkları, çatışma seslerinin Suriye sınırındaki Kilis'e bağlı köylerden duyulduğunu belirtti.

Defence Market Intelligence sitesinde 19 Mart tarihinde yayınlanan analize göre Suriye, Rusya’dan tedarik ettiği 1L222 Avtobaza elektronik isithbarat sistemini, yönetime karşı ayaklanan asilerin cep telefonu iletişimini dinlemek ve konumlarını kestirmek için kullanmakta. Site, aynı sistemin Çeçen militanların iletişimlerinin dinlenmesi ve kestirilmesi için Rus itihbaratı tarafından da kullanıldığını belirtmiş.[14]

Suriye'de yönetime karşı ayaklanan asiler 7 Mart günü, Idlib'deki Abu al Duhur hava üssüne Metris tanksavar roketi kullanarak bir saldırı gerçekleştirdi. Videoya kaydedilerek Youtube üzerinden paylaşılan saldırı sonucu, açık alana parkedilmiş bir MiG-23MS savaş uçağı tahrip oldu.[15]

Ukrayna

Ukrayna'nın Kharkiv şehrinde bir askeri tesise 22 Mart günü düzenlenen saldırıda bir asker hayatını kaybetti. Sabah saat 04.30 sularında Harkov'daki bir radar üssünde meydana gelen ve silahlı iki  kişi tarafından gerçekleştirilen saldırıda bir asker hayatını kaybederken, iki asker de yaralandı. Güvenlik görevlilerinin saldırganlardan birini ölü olarak diğerini ise yaralı olarak ele geçirdikleri bildirildi. Saldırının üsteki silahları ele geçirmek amacıyla gerçekleştirildiği ifade ediliyor.

Yunanistan

Anadolu Ajansı'nın 30 Mart tarihli haberine göre Yunan basını, Türkiye'nin, askerden arındırılmış statüsü bulunan Semadirek Adası'nın (Samothraki) askeri tatbikatların dışında tutulması konusunda Yunanistan'a nota verdiğini duyurdu. Türk makamları tarafından 29 Mart günü Yunanistan'a verilen notada, Yunanistan'ın, 1914 anlaşması ve 1923 Lozan Antlaşması'na göre, Doğu Ege adalarının silahsızlandırılmasıyla ilgili yükümlülüklerini ihlal ettiği belirtilerek, Semadirek Adası'nın askeri tatbikatların dışında tutulmasının istenildiği belirtildi. Atina'da yayımlanan Ethnos gazetesi, Yunan makamlarının, başka bir nota ile Türkiye'nin bu tezini ret ettiğini iddia etti. Gazete haberinde, Türk ve Yunan Silahlı Kuvvetleri'nin Ege'de bazı bölgeleri askeri tatbikatlar için kapattığını belirtti. Öte yandan Türk Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ise, Yunanistan'a nota verildiğini doğrulayarak, Yunanistan'ın Doğu Ege adalarının silahsızlandırılması ile ilgili uluslararası anlaşmaları ihlalleri konusundaki uyarıların uzun süredir yapıldığını bildirdi.

Bosphorus Naval News sitesinin 8 Mart tarihli haberine göre Yunan Deniz Kuvvetleri'ne ait F-452 Hydra firkateyni, Doğu Afrika açıklarında deniz korsanlığı ile mücadele için teşkil edilmiş Atalanta Harekâtı'ndaki görevinden, işletme / idame maliyetlerinden tasarruf etmek amacıyla bir ay erken ayrıldı. Planlanan harekât takvimine göre görevi 4 Nisan'da bitecek olan Hydra, Mart ayı başında Yunanistan'a dönüş seyrine başladı. Ayrıca geminin 2012 ikinci yarısı için planlanmış, Atalanta harekâtına ikinci tur katılımı da iptal edildi. Hydra'nın bir ay erken dönüşü ve ikinci tur görevinin iptal edilmesi, yaklaşık EUR7.5 milyonluk bir tasarruf sağlamış durumda.[16]

Radikal gazetesinin Anka haber ajansına dayandırdığı 9 Mart tarihli haberine göre aralarında İngiltere, Almanya, Fransa, Avusturya, Hollanda, Belçika ve İsveç'in de yer aldığı 7 AB devleti, yasa dışı göç nedeniyle Yunanistan ile AB arasında, acil sınır kontrolleri getirilerek serbest dolaşım kurallarının askıya alınmasını talep etti. Söz konusu devletleri kendi aralarında mutabık kaldıkları bir raporda Yunanistan’ı, Schengen bölgesinin serbest dolaşım sınırını da oluşturan, Türkiye ile sınırı kontrol altına alarak “sorumluluklarını yerine getirmeye” çağırdı. İngiliz Telegraph gazetesi de, konuyla ilgili haberinde iltica başvurularının, geçen yıl Almanya’da yüzde 19, bu yıl Avusturya’da ise yüzde 41’lik bir artış gösterdiğine dikkat çekerek Alman İçişleri Bakanı Hans-Peter Friedrich’in, Atina’nın sınırlarını yönetememesi halinde AB ile Yunanistan arasında pasaport kontrollerinin yeniden başlatılması çağrısında bulunduğuna dikkat çekti. Ayrıca İngiltere İçişleri Bakanı Theresa May’ın da, serbest dolaşım kurallarının askıya alınmasını talep ettiğini belirten Telegraph, buna karşın Lüksemburg Göç Bakanı Nicolas Schmit, AB’yi Yunanistan’ı cezalandırmaya değil, yardım etmeye çağırarak, “Yunanlılar derin bir kriz içindeler ve biz Yunanlılara yardım etmeliyiz. Sadece ekonomik açıdan değil finansal açıdan da. Bu sorunu hep birlikte çözmeliyiz” şeklinde konuştuğunu aktardı.

Yunan havacılık haber sitesi Fox2'nin 6 Mart tarihli haberine göre Yunan Hava Kuvvetleri'nin F-16 filosunun harbe hazırlık oranı, ekonomik kriz nedeniyle büyük ölçüde düşmüş durumda. Habere göre yedek parça temini ve lojistik altyapıdaki sıkıntılar nedeniyle Peace Xenia I projesi ile tedarik edilmiş 40 adet F-16'dan kaza/kırım sonucu kaybedilen 8 adet uçağa ilaveten 8 adet daha uçak uçamaz durumda. Peace Xenia II, III ve IV projesi ile tedarik edilen uçaklardan ise 8 adedinin onarım ihtiyacı bulunuyor, 10 adedi ise bakım ve onarım için parça bekliyor. Hava kuvvetlerinde hizmete girmiş 170 adet F-16'dan en fazla 105 adedinin hizmete hazır durumda olduğu belirtilmiş.

 

Jane's Defence Weekly'nin 14 Mart tarihli haberine göre İsrail, Yunan Sahil Güvenlik teşkilatına ekipman ve mühimmat hediye etti. Geçtiğimiz yıl Yunanistan'dan Gazze'ye gitmeye çalışan insani yardım filosunu engellemesine karşılık bir jest olarak hibe edilen ekipmanlar arasında 500 adet Jericho 941 9mm tabanca ve mühimmatı, çelik yelek ve Yunan Sahil Güvenliği hizmetindeki Sa'ar 4 karakol botları için yedek parçalar bulunuyor.

Yunan Kara Kuvvetleri, İsveçli piyade ekipmanı üreticisi Aimpoint'e USD100 bin karşılığında, Yunan Özel Kuvvetleri envanterindeki M4 ve M4A1 piyade tüfeklerinde kullanılmak üzere 87 adet Comp M4 nişangâh sistemi siparişi verdi.

---

[1] Habere ilişkin ayrıntılar için bkz: “SIPRI Azerbaycan'ın Aldığı Silahların Listesini Açıkladı”: http://www.1news.com.tr/azerbaycan/siyaset/20120327051022876.html

[2] UGK ile ilgili bir değerlendirme için bkz: “Gürcistan’ın Yeni Ulusal Güvenlik Konsepti”: http://bilgesam.org/tr/index.php?option=com_content&view=article&id=2080:guercistann-yeni-ulusal-guevenlik-konsepti&catid=86:analizler-kafkaslar&Itemid=148

[3] Türkiye – İran ilişkileri ile ilgili bir değerlendirme için bkz: “Türkiye-İran-Irak Son Gelişmeler”: http://bilgesam.org/tr/index.php?option=com_content&view=article&id=2088:tuerkiye-ran-irak-son-gelimeler&catid=77:ortadogu-analizler&Itemid=150

[4] Ayrıntılar için bkz: “Syria will "get worse before it gets better"”: http://security.blogs.cnn.com/2012/03/06/syria-will-get-worse-before-it-gets-better/

[5] Bkz: http://www.iaf.org.il/6468-38625-he/IAF.aspx

[6] Ayrıntılar, video ve fotograflar için bkz: http://www.mod.gov.cy/mod/CJRCC.nsf/All/AD8103672BE67CF0C22579BC00491E41?OpenDocument

[7] Ayrıca bkz: “Putin Döneminde Rusya - ABD - Avrupa İlişkileri”: http://politikadergisi.com/okur-makale/putin-doneminde-rusya-abd-avrupa-iliskileri

[8] Ayrıntılar için bkz: “Russia Orders 30 Su-30SM Fighters”: http://en.rian.ru/mlitary_news/20120322/172317814.html

[9] Bkz: “Russian Defense Ministry to Buy 92 Su-34 Fighters”: http://en.rian.ru/mlitary_news/20120301/171667714.html

[10] Rus Deniz Kuvvetleri’nin modernizasyon çalışmaları ile ilgili ayrıntılı bir değerlendirme için bkz: “Renaissance of the Russian Navy?”: http://www.usni.org/magazines/proceedings/2012-03/renaissance-russian-navy

[11] Bkz: “Russian fleet gets new ASW aircraft”: http://www.upi.com/Business_News/Security-Industry/2012/03/05/Russian-fleet-gets-new-ASW-aircraft/UPI-76561330985204/ a

[12] Bkz: “Russia asks China not to clone Su-35 fighters”: http://english.pravda.ru/business/companies/07-03-2012/120707-su_35_russia_china-0/

[13] Ayrıntılar için bkz: “BM Güvenlik Konseyi Annan planı'na yeşil ışık yaktı”: http://www.ulusalkanal.com.tr/dunya/bm-guvenlik-konseyi-annan-planina-yesil-isik-yakti-h1911.html

[14] Bkz: “Syria; Intercepting rebels satellite calls with newly arrived Russian SIGINT”: http://dmilt.com/index.php?option=com_content&view=article&id=3020:syria-intecepting-rebels-satellite-calls-with-newly-arrived-russian-sigint-&catid=3:asia&Itemid=56

[15] Saldırının videosu için: http://www.youtube.com/watch?v=7J-KDRsVTDQ

[16] Ayrıntılar için bkz: “Greek Frigate HS Hydra Is Returning Home Early”: http://turkishnavy.net/2012/03/08/greek-frigate-hs-hydra-is-returning-home-early/