Proje Tarihçesi
Pek çok kaynakta hatalı şekilde “J-31” olarak geçen FC-31 Gyrfalcon (Aksungur), SAC’ın (Shenyang Aircraft Corporation) özkaynaklarıyla yürüttüğü geliştirme projesi. Doğrudan son kullanıcının belirlemiş olduğu bir ihtiyaca yönelik olarak başlatılmış değil. Bu nedenle de resmî bir “J” kodu yok. Projedeki ilk prototipin gövde numarasının “31001” olmasından dolayı başlangıçta “J-31” olarak algılansa da henüz bir sipariş almış değil.
SAC tarafından "Proje 310" olarak adlandırılan FC-31, ölçekli bir maket olarak ve “F-60” adıyla ilk kez 2011 Eylül ayında Pekin’deki bir fuarda tanıtıldı. 2012 Haziran ayında üzeri brandalarla sarılmış, kanat ve kuyrukları sökülmüş bir uçak gövdesinin Shenyang'dan Yanliang'daki Uçuş Test Merkezi'ne taşınırken çekilmiş fotoğrafları internette yayıldı. Yer testleri için kullanıldığı değerlendirilen bu modeli, Eylül ayında görüntülenen ve görünüm olarak büyük ölçüde benzer başka bir prototip takip etti. Nihayet 31 Ekim günü, 31001 gövde numaralı bir prototip ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
FC-31V2 olarak bilinen ikinci prototip ilk kez 2016 Zhuhai Hava Fuarı'nda gösterilen bir videoda görüldü. Yer testlerinin ardından ilk uçuşunu 18.12.2016 tarihinde gerçekleştirdi.[1]
FC-31V3 olarak adlandırılan üçüncü prototipin üretim aşamasında olduğuna dair 2018 yılından bu yana bazı iddialar mevcut ancak bu uçak henüz en azından görüntü vermiş değil.
2019 Kasım ayı itibariyle Çin hava ve deniz kuvvetlerinin projeye ilgisinin arttığı; uçak gemisi modelinin J-35, hava kuvvetleri modelinin de J-31 olarak hizmete alınacağına dair iddialar mevcut. Ön iniş takımının çift tekerlekli olması ve tasarıma ait bazı görsellerde kanca olması, FC-31’in en başından itibaren uçak gemilerine yönelik olarak tasarlandığını düşündürüyor.
Çin’in siber casusluk yoluyla ABD’nin F-35 Joint Strike Fighter projesinin tasarım sırlarını çaldığı ve bu bilgileri J-20 ile FC-31 projelerinde kullandığına dair uzun süredir bazı iddialar mevcut. FC-31’in görsel olarak F-35 ile taşıdığı büyük benzerlik, bu iddiaları güçlendiriyor. Çin’in ABD’nin savunma – havacılık sektörüne yönelik siber ve insan istihbaratı alanlarındaki yoğun faaliyetleri göz önüne alındığında, en azından bazı tasarım tercihleri ya da kritik teknolojiler alanında böyle bir “teknoloji transferinin” gerçekleşmiş olduğu varsayılabilir.[3] [4]
2014 yılında, Pakistan’ın 30 – 40 civarında FC-31 alımı için Çin’le görüşmeler yürüttüğü basına yansımıştı.[5]
Teknik Özellikler
Gövde
FC-31, dış görünüş itibariyle F-22 ve F-35 ile büyük benzerlikler taşıyor. Uçağın gövdenin yanlarında bulunan iki hava alığı, iki motoru besliyor. Çift dikey kuyruk ve klasik kanat - yatay kuyruk yapısına sahip. Ön dikmesinde çift teker bulunuyor. Radom - gövde ve kanat - gövde birleşimleri ile gövdenin çeşitli yerlerindeki kapaklarda, radar kesit alanını düşürmeye yönelik tırtıklı yapının kullanıldığı görülüyor. İlk tanıtımı yapıldığı Zhuhai Air Show 2014’te uçağın azami kalkış ağırlığı 25t olarak verilmişti. 2016 yılındaki fuarda bu sefer bu değer 28 tona çıktı.[6]
Uçağın gövde tasarımı yakından incelendiğinde ilk dikkat çeken ayrıntılardan biri, hava alıklarının sesüstü ayrıştırıcısız (Divertless Supersonic Inlet - DSI) yapıda olması. DSI tipi alıklar, girişin hemen önünde gövdedeki bombeli yapı sayesinde hava akışının sınır tabakasını saptırarak motora girmesini engelliyor. DSI tipi hava alıkları J-10B, J-20, F-35 gibi modern uçaklarda da mevcut. F-4 F-22, F-16, Typhoon gibi uçaklarda görülen ayrıştırıcılı tipteki tasarımda ise hava alığı ile gövde arasında bir miktar boşluk bulunuyor. Hava alığının önündeki ayrıştırıcı plaka, sınır tabakanın içeri girmesini engelliyor. Typhoon gibi bazı uçaklarda bu plaka hareketli tipte, dolayısıyla farklı hız ve manevra koşullarında alıktan içeri giren havanın kalitesi anlık olarak kontrol edilebiliyor. DSI tasarımı, ayrıştırıcılı tasarıma göre üretimi daha kolay, aynı zamanda radar kesit alanı bakımından da daha avantajlı.
Görev Sistemleri
FC-31'in görev sistemleri ile üretici kaynaklı fazla bir bilgi mevcut değil. Açık kaynaklardaki değerlendirmeler ise tahminler üzerine yoğunlaşıyor. Uçağın ana algılayıcı sistemi olan radarının elektronik taramalı aktif dizi (Active Electronically Scanned Array – AESA) tipinde olması muhtemel. Her ne kadar her iki prototipte de mevcut olmasa da tasarımda elektrooptik hedef tespit ve takip sistemi (Electro Optical Targeting System - EOTS) için bir yer ayrılmış olduğu düşünülüyor. Bu teoriyi destekler şekilde Shenyang firması 27.12.2018 tarihinde kara ve deniz hedeflerini lazer ile işaretleme yetenekli, elektro optik hedef tespit, teşhis ve takip sistemi için alt yüklenicilere yönelik bir teklife çağrı dosyası (TÇD) yayımladı. Firma aynı tarihte yayımladığı bir başka TÇD’de de yapay sinir ağları ve derin öğrenme kabiliyetli hedef teşhis sistemi ihalesi başlattı.[8]
Prototip uçaklarda dört adet geniş ekranlı çok işlevli gösterge (Multi Function Display – MFD) ile geniş açılı bir HUD bulunuyor. İleriye yönelik olarak tasarlanan kokpitte ise tek bir yekpare geniş dokunmatik MFD bulunuyor.
Dahili silah bölmesine sahip olan FC-31'in ayrıca her iki kanadında üçerden toplam altı silah istasyonu bulunuyor. Uçak, 2,000kg'si dahili bölmede olmak üzere toplam 8,000kg silah taşıyabiliyor.[9]
Taşınan silahlar arasında şimdiye kadar PL-10, PL-12 ve PL-15 tipi havadan havaya füzeler gösterildi. Havadan yere taarruz görevleri için GPS ve lazer güdümlü bombaların yanı sıra YJ-83K gemisavar ve YJ-91 radarsavar füzelerini kanat altlarında taşıyabileceği değerlendiriliyor.
FC-31'in mevcut prototiplerinde makinalı top ya da bunun için bir donanım görülmüyor. Top için seri üretim modellerinde bir yer ayrılıp ayrılmamış olduğu net değil.
Motor
Her ne kadar resmî bir açıklama ya da teyit olmasa da prototiplerde Rus yapımı RD-93 turbofan motorların kullanıldığı değerlendiriliyor. 88.3 kN itki sağlayan bu motorların yerini seri üretim modellerinde, Pakistan ile ortak üretilen JF-17 uçağında kullanılan WS-13 motorunun geliştirilmiş bir türevi üzerinde çalışılıyor. 93.4kN itki sağlayacağı kaydedilen ve WS-13E olarak adlandırılan bu motor üzerindeki çalışmalar devam ediyor. İlk prototip bu motorla ilk uçuşunu 01.07.2016 tarihinde gerçekleştirdi.[10]
| Tablo 1: FC-31 Teknik Özellikler | ||
|---|---|---|
| Model | FC-31 | |
| Çin | |
| İlk Uçuş | 31.10.2012 | |
| Uzunluk (m) | 16.9m (55.45ft) | |
| Yükseklik (m) | 4.8m (15.7ft) | |
| Kanat Açıklığı (m) | 11.5m (37.7ft) | |
| Toplam Kanat Alanı (m2) | 40.0m2 (430sq ft) | |
| Boş Ağırlık (kg) | ? | |
| Azami Kalkış Ağırlığı (kg) | 28,000kg (61,730lb) | |
| Azami Yakıt Ağırlığı (kg) | ? | |
| Azami Kanat Yüklemesi (kg/m2) | ? | |
| Muharebe Yarıçapı (km) | 1,200km (648nm) | |
| Azami Menzil (km) | ? | |
| Motor Sayısı | 2 | |
| Motor | RD-93 | |
| İtki Yönlendirme (TVC) | Yok | |
| İtki (kN) | 170kN (38,000lbf) artyanıcılı | |
| İtki - Ağırlık Oranı | ? | |
| Azami Sürat | Mach 1.8 | |
Harekât Konsepti
FC-31'in nasıl bir motivasyonla geliştirildiğine dair net bir bilgi yok. Çin hava veya deniz kuvvetlerinin belirlenmiş bir ihtiyacına yönelik olarak yürütülen; devlet destekli bir proje olmadığı biliniyor. Bu bakımdan, SAC'ın olası bir ihtiyacı öngörerek ve ticari risk alarak başlattığı bir proje olması büyük olasılık. Öte yandan ihracat pazarının da öncelikli olarak hedeflendiği söylenebilir, zira proje neredeyse başından bu yana uluslararası fuarlarda yoğun olarak sergilenip tanıtılıyor.
FC-31'nin geleceği ile ilgili son dönemde öne çıkan değerlendirme, bu uçağın Çin donanma havacılığının hizmetine, uçak gemisi konuşlu muharip uçak olarak girebileceği şeklinde. Uçağın boyutu ve ağırlığı, iniş takımının özelliği gibi bazı tasarım ayrıntıları yanında, Çin Deniz Kuvvetlerinin uçak gemisi konuşlu J-15'in performansından memnun olmadığına dair açık kaynaklara yansıyan bazı rapor ve değerlendirmeler bu kanıyı destekliyor.[11]
Genel tasarım ve performans nitelikleri itibariyle FC-31'in, J-20'nin yanına tamamlayıcı olarak düşünüldüğü değerlendirmeleri mevcut. Bu bakımdan F-15 ile F-16 ya da F-22 ile F-35 arasındaki ilişkinin bir benzerinin J-20 ile FC-31 arasında kurulabileceği iddia edilebilir. Öte yandan uçağın dahili topunun olmaması dikkat çekici. Yaklaşık 8,000kg azami silah taşıma kabiliyeti ve 28t azami kalkış ağırlığı ile neredeyse F-35A’ye yakın bir kapasite vadediyor. Bu bakımdan da FC-31’in daha ziyade taarruzi görevler için geliştirilmiş olduğu izlenimi doğuyor. Ancak resmi bir sipariş gelmeden ya da tasarımda yenilikler görmeden net değerlendirme yapmak mümkün değil.
KFX
Güney Kore Askeri Havacılık Sanayiinin Gelişimi
Güney Kore askeri havacılık sanayiinin kapasitesi 1970'li yılların sonlarına kadar yedek parça üretimi ve bakım - onarım ile sınırlıydı. İlk ciddi üretim projeleri, ABD yapımı F-5E/F Tiger savaş uçakları ve MD530 helikopterlerinin montajı idi. 1980 yılında imzalanan bir lisans anlaşması ile Güney Koreli Hanjin Corporation firması, Korean Air Lines (KAL) havayollarına ait tesis ve altyapılardan da faydalanarak 48 adet F-5E ve 20 adet F-5F savaş uçağı üretti. Bu uçaklarda kullanılan General Electric J85 turbojet motorlar da Samsung Aerospace tarafından üretildi. F-5 projesi 1986 yılında tamamlandı.[12]
Kuzey Kore’ye karşı hava kuvvetlerini güçlendirmek isteyen Güney Kore, 1981 yılında Peace Bridge adlı program kapsamında ABD’ye 32 adet F-16C/D Block 32 siparişi verdi. Bu siparişin ardından başlatılan F-X projesinde de F-16 ile F/A-18 modelleri yarıştı. 120 uçağın yurt içinde üretim yoluyla teminini kapsayan bu projede 1989 yılında F/A-18’in kazandığı duyuruldu. Ancak bütçe sorunları nedeniyle daha uygun bir teklif sunmuş olan General Dynamics seçildi. KF-16 olarak adlandırılan uçakların ilk 12 adedi ABD’den hazır alındı, sonraki 36’sı demonte halde alınıp Samsung Aerospace tarafından birleştirildi ve kalan 72 adedi bu firma tarafından üretildi.[13]
F-5 projesinden elde edilen deneyim ve özgüvenin ışığında Güney Kore Hava Kuvvetlerinin (GKHvK) eğitim uçağı ihtiyacını karşılamak için 1988 yılı Şubat ayında KTX (Koran Trainer Experimental) kodlu bir geliştirme projesi başlatıldı. Güney Kore'nin savunma teknolojileri araştırma ve geliştirme kurumu olan Agency for Defence Development (ADD) ile Daewoo iş birliğinde tasarlanan tek turboprop motorlu uçak ilk uçuşunu 12.12.1991 tarihinde gerçekleştirdi. Tasarım değişiklikleri ve test sürecinin tamamlanmasının ardından üretime, 1999 yılında o sene kurulan KAI tarafından başlandı. Satış ve pazarlaması halen devam eden KT-1, kayda değer bir ihracat başarısı da kazandı: 105 adedi GKHvK'de hizmete giren KT-1'den Endonezya (17), Peru (20), Senegal (4) ve Türkiye de (40) tedarik etti.[14] Türkiye, ilk beş adedini hazır aldığı KT-1’lerin 35 adedini TUSAŞ tesislerinde lisans altında monte etti.
KF-16 programında üretim, KT-1 projesinde de testler devam ederken, Samsung Aerospace 1992 yılında KTX-2 projesini başlattı. Lockheed Martin firması, KF-16 projesindeki offset yükümlülüğünü karşılamak için bu projede teknik destek ve danışmanlık sağladı. Jet motorlu bir ileri eğitim ve taarruz uçağının geliştirilmesini içeren projede, F-16 uçağına ait pek çok tasarım özelliği ve yapısal unsurlarından faydalanıldı. Hükümet onayının 1997 yazında alınmasından sonra Samsung ile Lockheed Martin bir ortak geliştirme anlaşması imzaladılar ve ABD’li firma uçağın kanat, uçuş kontrol sistemi ile aviyoniklerinden sorumlu olarak çalışmaya başladı.
Tasarımı Kasım 1999’da tamamlanan ve T-50 Golden Eagle adı verilen projede finansmanın %70’i Güney Kore hükümeti, %17’si KAI, %13’ü ise Lockheed Martin tarafından karşılandı. 31.10.2001’de fabrikadan çıkış töreni yapılan uçak ilk uçuşunu 20.08.2002 tarihinde gerçekleştirdi. İlk 25 uçak için sipariş 2003 sonunda verildi. Bunu 2006 yılında 25 uçak için verilen ikinci sipariş takip etti. Öte yandan uçağın eğitim / hafif taarruz çift maksatlı modeli olan TA-50 ve hafif savaş uçağı modeli FA-50 Fighting Eagle modelleri de geliştirildi. 2019 itibariyle GKHvK envanterinde 50 FA-50, 50 T-50, 22 TA-50 ile Black Eagles akrobasi timi bünyesinde 10 T-50B bulunuyor. Uçak ayrıca önemli bir ihracat başarısı elde ederek Endonezya'ya (16 adet T-50i), Filipinler'e (12 adet FA-50PH), Irak'a (24 adet T-50IQ) ve Tayland'a (12 adet T-50TH) satıldı.[15] Halen FA-50’ye ilave yeteneklerin kazandırılması için çalışmalar devam etmekte.
Proje Tarihçesi
Güney Kore Hava Kuvvetlerinde 2020'den sonra hizmete girecek ve yerli imkânlarla geliştirilecek yeni nesil savaş uçağı projesi ilk kez 2001 yılında duyuruldu. “KFX” (Korean Fighter – Experimental) adı verilen projede Güney Kore savunma tedarik kurumu olan DAPA (Defence Acquisiton Programme Administration; Savunma Tedarik Program İdaresi) tarafından konsept tasarımı 2002 yılında tamamlandı.
KFX için yapılabilirlik çalışması Kore Kalkınma Enstitüsü (Korean Development Institute - KDI) tarafından 2007 yılında gerçekleştirildi. Bu çalışma, projenin mali yönden riskler taşıdığını tespit etti. KDI'nın raporuna göre projenin maliyeti en az $10 milyar olarak gerçekleşecek ancak ülke ekonomisine katkısı $3 milyar dolaylarında olacaktı. Buna karşın DAPA, proje kapsamında geliştirilecek teknolojinin ülkeye katkısı ve ihracat potansiyeli hususlarından dolayı projenin devamında ısrar etti.[16]
Bu aşamaya kadar KFX esasen Güney Kore Hava Kuvvetlerinin 2020'li yıllardan itibaren aslî vurucu unsuru olacak, beşinci nesil ve "stealth" kabiliyetli bir savaş uçağı olarak öngörülmekteydi. Ancak DAPA - KDI rekabeti ve müteakip süreçte ülke ekonomisinin durumu ve bütçe sıkıntıları, projenin kapsamı ve hedefleri üzerinde 2009'dan itibaren yeniden çalışılmasına neden oldu.[17] Nihayetinde 2009 yazında, ileri teknolojiler barındırmakla birlikte 4.5'inci nesil olarak da sınıflandırılabilecek, AESA radarına sahip bir savaş uçağı öne çıktı.[18]
Bu aşamada projeye yabancı ortak bulunması ve maliyetlerin bölüşülmesi gündeme geldi. 15.07.2010 tarihinde
Türkiye ile Güney Kore’nin yolları da bu noktada kesişti.
Kendi savaş uçağı projesini başlatmayı planlayan Türkiye, Fırtına, Altay ve KT-1T projelerinden dolayı zaten iyi bir savunma sanayii ilişkisine sahip olduğu Güney Kore ile temaslar kurdu. Bu kapsamda 2010 sonbaharında Güney Kore'ye üst düzey ziyaretler gerçekleştirildi ve proje modelleri üzerinde konuşuldu.[19] Ancak esasa dair görüş ayrılıkları söz konusuydu: Türkiye, A400M gibi uluslararası projelerdekine benzer şekilde, risk, maliyet ve idari kararların birlikte alınacağı modeli; Güney Kore ise yalnızca maliyetin bölüşüldü bir modeli savunuyordu. Uçağın tasarım ve performansına dair tüm konularda tek karar merciinin DAPA, ana tasarımcının ise ADD olacağı belirtiliyordu. Bu görüş ayrılığı nedeniyle Türkiye'nin ortaklığı gerçekleşmedi. Nitekim Türkiye, 15.12.2010 tarihinde gerçekleştirilen Savunma Sanayi İcra Komitesi (SSİK) toplantısında Türk Hava Kuvvetlerinin 2020'li yıllardan sonraki jet eğitim uçağı ve muharip uçak ihtiyacını karşılamak maksadıyla bir proje başlattı.[20]
Türkiye ile birlikte Endonezya ile yürütülen görüşmeler ise sonuç verdi. 2010 Temmuz ayında varılan anlaşma ile Endonezya projeye %20’lik pay ile ortak oldu. Bu kapsamda 2012 yılında Dirgantara firması ile bir mutabakat muhtırası imzalandı. Muhtıra, Endonezya’nın IFX olarak adlandırılacak uçaktan 50 adet almasını öngörmekteydi.[21] [22] Endonezya’nın, tasarım ve geliştirme sürecinin toplam USD8.24 milyar olarak belirlenen bütçeye katkısı yaklaşık USD1.6 milyar olarak belirlendi.[23]
2014 Temmuz ayında, çok farklı tasarım seçenekleri arasından çift motorlu, çift dikey kuyruklu C-103 kodlu tasarım seçildi.[24] Bu seçim, üretim ve idame maliyetlerini artıracağı için eleştirilere hedef oldu. Buna karşılık, daha düşük maliyetli ve tek motorlu, KFX-E olarak da bilinen C-501 tasarımı da deyim yerindeyse yedekte tutulmaya devam edildi. KFX-E’nin FA-50’nin daha gelişmiş bir türevi olabileceği değerlendiriliyor.
2014 sonunda, geliştirme ve üretim süreci için, yabancı teknik destek sağlayıcı ile birlikte yerli ana yüklenicinin belirlenmesi için bir ihale süreci başlatıldı. İhalede KAI, ABD’li Lockheed Martin, KAL ise Airbus Defense ile birlikte yarıştı. Mart 2015’te KAI – Lockheed Martin ekibi seçildi. Ön tasarım gözden geçirme (Preliminary Design Review - PDR) çalışmaları 2018 Haziran ayında gerçekleştirildi.
Alt sistem tasarım süreci, 2015 Eylül ayında ABD'den gelen bir haberle sekteye uğradı: Vaşington, KFX için gereken dört ana alanda teknoloji transferini reddetmişti. Bunlar AESA radarı, elektro-optik hedefleme podu, radar karıştırıcı ve kızılötesi arama ve takip (Infra Red Search and Track - IRST) idi. [25] Güney Kore'ye F-X programı ile 40 adet F-35A satan Lockheed Martin, anlaşmanın bir parçası olarak KFX projesinde ihtiyaç duyulacak 25 ayrı kalemde teknoloji transferi gerçekleştirme ya da transfere aracılık vaadinde bulunmuştu. ABD'nin bu kararı, Güney Kore'yi alternatif çözüm aramaya yöneltti.[26] Bu gelişmenin siyasi sonucu da oldu: Devlet Başkanının Dış İlişkilerden Sorumlu Yardımcısı Ju Chul-ki'nin görevine, Ekim ayında son verildi.[27]
Geliştirme safhasıyla birlikte ilk iş olarak motorun belirlenmesi için ihale süreci başladı. Nisan 2016'da kısa listeye kalan EuroJet ve General Electric ile yürütülen görüşmelerin sonunda Mayıs ayında General Electric ile F414-GE-400 turbofan motorunun seçildiği açıklandı.[29]
Motorun seçimi ile birlikte projede büyük bir süratle ana ve alt sistemlerin tedarikçileri belirlenmeye başlandı. ABD’nin vermeyi reddettiği AESA radarı üzerinde Hanwha Systems çalışmaya başladı.[30] Yabancı teknik destek sağlayıcı olarak da İsveçli Saab ile işbirliğine gidildi.[31] DAPA, motor ile birlikte uçağın en kritik bileşeni olan AESA radarının ilk prototipinin 2020 ikinci yarısında üretilmesini, geliştirme sürecinin de 2026 yılında tamamlanmasını planlıyor.[32]
Diğer alt sistemler ve tedarikçileri ise şöyle:
Triumph: Airframe Mounted Accessory Drive (AMAD) elektrik güç dağıtım sistemi[33]
Texstars: Kokpit kanopisi[34]
Elta: AESA radar testleri[35]
Meggitt: Yangın ve hava kaçağı tespit sistemi, iniş takımı fren sistemleri, yedek uçuş göstergeleri, motor titreşim ölçüm sistemi[38] [39]
Harris: Bomba salanlar (BRU-47 ve BRU-57)[40]
Martin Baker: Mk18 fırlatma koltuğu[41]
MBDA: Meteor uzun menzilli havadan havaya füze entegrasyonu[42]
İlk prototipin üretimine 2019 Şubat ayında KAI tesislerinde başlandı. Kritik tasarım gözden geçirme (Critical Design Review - CDR) süreci ise 2019 Eylül ayında tamamlandı: Böylelikle uçağın tasarım çalışmaları tamamlanmış, başka bir deyişle tasarım dondurulmuş oldu.[43] Uçağın bire bir ölçekli maketi, 2019 Ekim ayında Seoul'de düzenlenen ADEX fuarında ilk kez gösterildi.[44] [45] İlk prototipin fabrikadan çıkışı 2021; ilk uçuşu ise 2022 yılına planlanmış durumda.
Teknik Özellikler
Çift motorlu, çift dik kuyruklu bir tasarıma sahip olan KFX, dış görünüş itibariyle F-22, FC-31 ve MMU ile benzer çizgiler taşıyor. Ancak yeni nesil muharip uçaklardan önemli bir farkı, dahili silah bölmesine sahip olmaması. "Block 2" olarak adlandırılan ileri modele dahili silah bölmesinin eklenebileceği kaydediliyor. Uçak, mevcut tasarımında silahlarını kanat ve gövde altındaki toplam 10 istasyonda taşıyor.
KFX'in görev sistemlerinde, kritik aviyoniklerin tamamı Kore tasarımı ya da yabancı destek ile geliştirilen ürünlerden oluşuyor: Hanwha System, Saab ve Elta desteğiyle geliştirdiği radara ilaveten görev bilgisayarı, çok işlevli göstergeler, elektro optik hedefleme sistemi ve IRST sistemini sağlayacak. Projedeki bir diğer alt yüklenici olan LIG Nex1 firması muhabere - seyrüsefer - tanımlama (Communications / Navigation / Identification - CNI), uçuş kontrol bilgisayarı, veri bağı ve harici yük yönetim sistemini sağlayacak.
KFX'in ana silah sistemi olarak bugüne kadar Taurus KEPD 350 seyir füzesi ile Meteor ve AIM-120 AMRAAM uzun menzilli ve IRIS-T ve AIM-9 kısa menzilli havadan havaya füzeler tanıtıldı.
| Tablo 2: KFX Teknik Özellikler | ||
|---|---|---|
| Model | KFX | |
| Güney Kore | |
| İlk Uçuş | 2022 (plan) | |
| Uzunluk (m) | 16.9m (55.4ft) | |
| Yükseklik (m) | 4.7m (15.3ft) | |
| Kanat Açıklığı (m) | 11.2m (36.7ft) | |
| Toplam Kanat Alanı (m2) | 46.5m2 (500sq ft) | |
| Boş Ağırlık (kg) | 11,800kg (26,000lb) | |
| Azami Kalkış Ağırlığı (kg) | 25,400kg (56,000lb) | |
| Azami Yakıt Ağırlığı (kg) | Dahili: 5,400kg (12,000lb) | |
| Azami Kanat Yüklemesi (kg/m2) | ? | |
| Muharebe Yarıçapı (km) | ? | |
| Azami Menzil (km) | ? | |
| Motor Sayısı | 2 | |
| Motor | F414-GE-400 | |
| İtki Yönlendirme (TVC) | Yok | |
| İtki (kN) | 115.6kN (26,000lbf) kuru 196kN (44,000lbf) artyanıcılı | |
| İtki - Ağırlık Oranı | ? | |
| Azami Sürat | Mach 1.97 | |
Harekât Konsepti
KFX projesinin tarihçesine bakıldığında, GKHK’nin bu uçaktan beklentisinin süreç içinde ciddi biçimde değiştiği görülüyor. 2000’lerin başlarında ön hat savaş uçağı ve belki F-15K’nin gelecekteki halefi olabilecek büyük ve ağır bir uçak tanımlanırken, zaman içinde isterler daha hafif, görece mütevazi bir seviyeye çekiliyor. Sonuç olarak tasarımı tamamlanmış, prototipi üretilmek olan KFX, F-16 ile F-5 arası bir yerde bulunacak, bu uçakların görevlerini 2020’lerin sonlarında devralacak bir uçak haline gelmiş bulunuyor. AESA radar, gelişmiş veri bağı, elektro optik sistemler, seyir füzesi ateşleme yeteneği gibi özellikleri ile özellikle Kuzey Kore’ye karşı kayda değer bir kabiliyet sunacağı iddia edilebilir. Öte yandan Güney Kore’nin F-16 modernizasyonu, F-15K ve F-35 tedariki ile hava kuvvetlerinin vurucu gücünü misliyle artırdığını da hesaba katmak gerekir. Bu resimde KFX, yerli havacılık ve savunma sanayiinin bir üst lige geçmesi için bir kaldıraç görevi görürken, bir yandan da GKHK’nin vurucu gücüne F-15K – F-35 ikilisinin ardında katkı sağlayacak, deyim yerindeyse “kararında” bir uçak niteliği taşıyor.
[1] "China's J-31 stealth fighter gets an improved prototype—and a potential future on a carrier", Jeffrey Lin, Popular Science, 01.05.2017: https://www.popsci.com/j-31-stealth-fighter-improved-prototype/
[3] "New Snowden Documents Reveal Chinese Behind F-35 Hack", Franz-Stefan Gady, The Diplomat, 27.01.2015: https://thediplomat.com/2015/01/new-snowden-documents-reveal-chinese-behind-f-35-hack/
[4] "Chinese theft of sensitive US military technology is still a ‘huge problem,’ says defense analyst", Jeff Daniels, CNBC, 08.11.2017: https://www.cnbc.com/2017/11/08/chinese-theft-of-sensitive-us-military-technology-still-huge-problem.html
[5] "Pakistan plans to buy this Chinese stealth jet", Rediff.com, 22.11.2014: https://www.rediff.com/news/report/defence-news-pakistan-plans-to-buy-this-chinese-stealth-jet/20141122.htm
[6] "SAC FC-31 Gyrfalcon", Jane's all the World's Aircraft, 28.06.2017
[7] "China's FC-31 fighter jet shows major upgrades at Paris Air Show", Liu Xuanzum, Global Times, 19.06.2019: http://www.globaltimes.cn/content/1154840.shtml
[8] "China may be developing carrier-borne FC-31 fighter", Andrew Tate, Jane's Defence Weekly, 03.01.2019
[9] "DUBAI: Customer sought for AVIC’s new stealth fighter", Greg Waldron, FlightGlobal, 08.11.2015: https://www.flightglobal.com/news/articles/dubai-customer-sought-for-avics-new-stealth-fighte-418777/
[10] "FC-31: To be or not to be?", Andreas Rupprecht, Air International, Şubat 2019
[11] "China's New Aircraft Carriers Are Getting Stealth Fighters", Sebastien Roblin, National Interest, 26.10.2019: https://nationalinterest.org/blog/buzz/chinas-new-aircraft-carriers-are-getting-stealth-fighters-91366
[12] "Northrop F-5E/F in Service with Republic of Korea": http://www.joebaugher.com/usaf_fighters/f5_35.html
[13] "General Dynamics F-16 Fighting Falcon for the Republic of Korea": http://www.joebaugher.com/usaf_fighters/f16_21.html
[14] "KAI KT-1 Woong-Bee", Jane's All the World's Aircraft
[15] “KAI T-50 Golden Eagle”, Jane’s all the World’s Aircraft
[16] "S. Korea Seeks to Build Semi-Stealth Fighter", Jung Sung-ki, The The Korea Times, 12.05.2009: http://www.koreatimes.co.kr/www/news/nation/2009/05/205_44789.html
[17] "Güney Kore KF-X Projesi’nde Önemli Değişiklikler", Arda Mevlütoğlu, Siyah Gri Beyaz, 02.08.2009: https://www.siyahgribeyaz.com/2009/08/guney-kore-kf-x-projesinde-onemli.html
[18] "S. Korea Reconsidering Stealth Fighter Plans", Jung Sung-ki, The The Korea Times, 27.07.2009: https://www.koreatimes.co.kr/www/news/nation/2009/07/113_49176.html
[19] "[Exclusive] Turkey could join Korea’s fighter plan", Jung Sung-ki, The Korea Times, 08.09.2010: http://www.koreatimes.co.kr/www/news/include/print.asp?newsIdx=72755
[20] "TFX Projesi: Ne? Ne İçin? Nasıl?", Arda Mevlütoğlu, Siyah Gri Beyaz, 18.01.2011: https://www.siyahgribeyaz.com/2011/01/tfx-projesi-ne-ne-icin-nasl.html
[21] "Korea picks twin-engine for indigenous fighters", Kang Seung-woo, The Korea Times, 18.07.2014: http://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2019/05/113_161266.html
[22] "KF-X Fighter: Korea’s Future Homegrown Jet", Defense Industry Daily: https://www.defenseindustrydaily.com/kf-x-paper-pushing-or-peer-fighter-program-010647/
[23] "S.Korea military chiefs endorse $8.2 bln development plan for home-built fighters", Reuters, 18.07.2014: https://in.reuters.com/article/southkorea-defence-fighterjets/s-korea-military-chiefs-endorse-8-2-bln-development-plan-for-home-built-fighters-idINL4N0PT0LM20140718
[25] "US tech transfer intransigence deals KFX a blow", Greg Waldron, FlightGlobal, 29.09.2015: https://www.flightglobal.com/us-tech-transfer-intransigence-deals-kfx-a-blow/118354.article
[26] "Seoul Debates Best Strategy To Acquire AESA Radar", Jeff Jeong, DefenseNews, 25.10.2015: https://www.defensenews.com/air/2015/10/25/seoul-debates-best-strategy-to-acquire-aesa-radar/
[27] "President sacks foreign affairs secretary over botched KF-X project", Jun Ji-hye, The Korea Times, 19.10.2015: http://www.koreatimes.co.kr/www/news/nation/2015/10/116_188983.html
[28] "Korea starts KF-X fighter development", Jun Ji-hye, The Korea Times, 21.01.2016: http://www.koreatimes.co.kr/www/news/nation/2016/01/116_196052.html
[29] "South Korea picks GE to supply engines for homegrown fighter jets", Reuters, 26.05.2016: https://www.reuters.com/article/us-s-korea-ge-jets-idUSKCN0YH0G4
[30] "Hanwha Thales to start radar development for KF-X jets next month: chief", The Korea Times, 16.06.2016: http://www.koreatimes.co.kr/www/news/nation/2016/06/205_207186.html
[31] "Saab to Support S Korean KF-X Fighter Jet’s AESA Radar Development", DefenseWorld, 23.12.2017: https://www.defenseworld.net/news/21613/Saab_to_Support_S_Korean_KF_X_Fighter_Jet___s_AESA_Radar_Development
[32] "Seoul sets timeline for indigenous KFX AESA development", Greg Waldron, FlightGlobal, 10.08.2016: https://www.flightglobal.com/seoul-sets-timeline-for-indigenous-kfx-aesa-development/121452.article
[33] "Triumph Group to integrate AMAD on Korean KF-X fighter aircraft", Air Force Technology, 05.03.2017: https://www.airforce-technology.com/news/newstriumph-group-to-integrate-amad-on-korean-kf-x-fighter-aircraft-5754580/
[34] "KAI taps Texstars to develop KF-X fighter transparencies", Ryan Maass, UPI, 25.01.2017: https://www.upi.com/Defense-News/2017/01/25/KAI-taps-Texstars-to-develop-KF-X-fighter-transparencies/3541485367381/
[35] "Korea turns to Israeli contractor for KF-X jet radar: source", The Korea Herald, 23.05.2017: http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20170523000869
[36] "Cobham to provide KF-X missile launchers", Greg Waldron, FlightGlobal, 24.08.2017: https://www.flightglobal.com/cobham-to-provide-kf-x-missile-launchers/125182.article
[37] "Cobham to produce oxygen system for South Korea’s KF-X fighter", Valerie Insinna, DefenseNews, 10.04.2018: https://www.defensenews.com/digital-show-dailies/navy-league/2018/04/06/cobham-to-produce-oxygen-system-for-south-koreas-kf-x-fighter/
[38] "KF-X'e Fren Sistemi Meggitt'ten", C4Defence, 25.04.2018: http://c4defence.com/Arsiv/kfx-e-fren-sistemi-meggitt-ten/6159/1
[39] "Meggitt to develop engine vibration monitoring unit for KF-X jet", Air Force Technology, 12.09.2018: https://www.airforce-technology.com/news/meggitt-engine-vibration-monitoring-unit/
[40] "Harris to Deliver Carriage & Release Systems for KAI KF-X", Monch, 15.11.2017: https://www.monch.com/mpg/news/air/2297-kfx-release.html
[41] "Martin-Baker’s Mk18 ejection seat selected for KF-X": Martin Baker: http://martin-baker.com/2018/03/23/martin-baker-wins-kf-x-ejection-seat-competition/
[42] "MBDA to integrate Meteor missile onto the South Korean KF-X future fighter", George Allison, UK Defence Journal, 23.11.2019: https://ukdefencejournal.org.uk/mbda-to-integrate-meteor-missile-onto-the-south-korean-kf-x-future-fighter/
[43] "K-FX CDR sets stage for prototype production", Greg Waldron, FlightGlobal, 27.09.2019: https://www.flightglobal.com/fixed-wing/k-fx-cdr-sets-stage-for-prototype-production/134497.article
[44] "ADEX: Full-sized KAI KF-X mock-up unveiled", Greg Waldron, FlightGlobal, 15.10.2019: https://www.flightglobal.com/defence/adex-full-sized-kai-kf-x-mock-up-unveiled/134796.article
3 yorum:
Elinize saglik ozellikle FC-31 konusu cok ilgi cekici bizim LHD mizden ne havalandirabiliriz bu konuda bir fikir jimnastigine ihtiyac var gibi
su-33 tcg anadoludan kalkabilir,110 metre mesafeden katapultsuz kalkabildiği yazıyor.
La Havle ve la kuvvete!
Yorum Gönder