03/01/2011

Türkiye ABD'den İlave AH-1 Cobra mı Aldı?

Fort Drum'da bakım - onarımdan geçen bir AH-1 Cobra
(Foto: Paul Steven Ghiringhelli)
Türkiye terörle mücadelede silahlı taarruz helikopterlerini yoğun şekilde kullanmakta. Halen Güneydoğu'daki İç Güvenlik Harekatı'nda terörist unsurlarına karşı 8 adet AH-1W Super Cobra ile 25 civarında AH-1P/S Cobra kullanılıyor. Bu helikopterler 90'lı yıllarda alındı ve hizmete girmelerinden sonra yerdeki birliklere büyük faydaları dokundu. Cobra ve Super Cobra'ların bölücü teröristler üzerindeki korkunç psikolojik baskısı, bizzat ele geçen teröristbaşının itiraflarında da geçmektedir.


Faydalı hizmet ömürlerinin sonlarına yakşaşan bu helikopterlerin yerini yeni nesil, modern bir taarruz / taktik keşif helikopteri ile değiştirmek için ATAK projesi başlatıldı. Yılan hikayesine dönüşmesinden sonra iptal edilen proje, ATAK II adı ile tekrar başlatıldı ve Agusta Westlan şirketinin A-129 Mangusta tasarımını baz alan T-129 seçildi. TAI ana yükleniciliğinde ulusal üretim aviyonik ve silah sistemleri ile donatılacak T-129'ların 2013'den itibaren hizmete girmesi planlanıyor.



Ancak bu T-129'ların hizmete girip harbe hazır hale gelmesine kadar geçecek süre içinde, İç Güvenlik Harekatı kapsamındaki acil ihtiyaçların karşılanması gerekliliği ortaya çıktı. Bu maksatla çeşitli kanallardan arayışlara gidildi. ABD, AH-64 Apache helikopterlerini teklif etti. Yüksek ilk alım, işletme ve idame giderleri ile ATAK projesine olası olumsuz etkisi nedeniyle gerçekleşmedi. Bir ara basına, Rusya ile Mi-28 Havoc taarruz helikopterlerinin alımı için görüşmelerin sürdürüldüğü haberleri yansıdı. Bu da sonuçsuz çıktı. İtalyan Kara Kuvvetleri'nin kullanımındaki A-129'ların elden geçirilerek transferi de gerçekleşmedi. Olası en maliyet - etkin seçenek olarak görülen ABD'den AH-1W transferi de imkansıza yakın görünmekte: Çünkü ABD Deniz Piyadeleri'nin (USMC) kullanımındaki AH-1W helikopterlerinin bu ülkedeki sayısı, ihtiyaçlarını karşılamaya ancak yetiyor. ABD, kendi envanterinden bu helikopterleri kaydırmasının çok zor olduğunu Türk tarafına iletmiş; hatta bu durum Wikileaks aracılığı ile sızan belgelerde de göülüyor. AH-1W'nun ABD ve Türkiye ile birlikte diğer kullanıcısı olan Tayvan'dan alınması da, bu ülkenin söz konusu helikopterlere ihtiyacı nedeniyle doğmadan ölmüş.


Gelinen noktada, Türkiye acil ihtiyacını karşılamak için 9 adet ilave, erken üretim modeli T-129 sipariş etti. ATAK projesi kapsamındaki kesin sipariş sayısını 60'a çıkaran bu alım ile 9 adet helikopter, hazır aviyonik ve silah sistemleri ile donatılarak teslim edilecek.


Ancak bu süreçte, bölücü teröre karşı büyük önemi olan yakın hava desteğinin sağlanması görevini, Cobra ve Super Cobra filoları üstlenmeye devam edecek. Güneydoğu Anadolu'nun yüksek rakımlı ve sert meteorolojik şartlara sahip coğrafyasında etkisiz kalan tek motorlu Cobra'lardan ziyade Super Cobra'ların sırtındaki yük daha ağır.


ABD Kara Kuvvetleri, envanterindeki 450'den fazla AH-1P/S/F Cobra taarruz helikopterini envanterden çıkartmak için 1999 yılında Cobra Gold adlı bir program başlattı. Bu program çerçevesinde envanterdeki tüm Cobra helikopterleri Fort Drum askeri üssüne getirildi ve bu üsteki bakım onarım merkezinde toplandı.


Helikopterlerin bir kısmı, üzerlerindeki yedek parça olarak kullanılabilecek parça ve teçhizat için söküldü. Bu yedek parçalar, AH-1 kullanıcısı ülkelere ve USD 75,000,000 bedelli bir paket ile USMC'ye satıldı (USMC AH-1W Super Cobra kullanıyor). 450'den fazla helikopterin geri kalanı ise, depo seviyesi bakıma girdi; gövde, hidrolik, elektronik ve mekanik sistemleri yenilendi ve satışa sunuldu. ABD Orman İdaresi bu helikopterlerden, orman yangınlarının erken tespitinde, süratleri ve elektrooptik sensörlerinden faydalanmak için bir miktar satın aldı.


Tüm elektronik, mekanik ve hidrolik aksamları yenilenen, gövde ve motor ve aktarma sistemleri yenilenen diğer helikopterler ise, Foreign Military Sales (FMS; Yabancı Askeri Satışlar) aracılığı ile yurtdışı kullanıcılara satıldı.


Cobra Gold programının bitişine ilişkin ABD Kara Kuvvetleri'nin 21.10.2010 tarihinde yayınladığı basın bildirisine göre, yenilenmiş AH-1P/S/F Cobra helikopterlerinin müşterileri arasında İsrail (100 adet AH-1F), Ürdün, Bahreyn, Pakistan (AH-1F helikopter ve yedek parçalar), Tayland ve Türkiye var.


Basın bildirisindeki ifade aynen şu şekilde:


Eventually, hundreds of aircraft were refurbished. They were purchased by nations such as Jordan, Bahrain and Turkey. More than $75 million worth in parts were sold to the Marine Corps. Israel bought more than 100 airframes.

(Türkçe'si: "Neticede yüzlerce uçak yenilendi. Bunlar, Ürdün, Bahreyn ve Türkiye gibi ülkeler tarafından satın alındı. $75 milyondan fazla tutarda yedek parça [ABD] Deniz Piyadeleri'ne satıldı. İsrail de 100'den fazla [helikopter]gövde[si] satın aldı.)



Cobra Gold programı, son 4 helikopterin Taylan Kara Kuvvetleri'ne teslim edilmesi ile birlikte, Ekim 2010'da tamamlandı.


Bu program çerçevesinde Türkiye'nin kaç adet helikopter ve/veya kaç kalem yedek parça aldığı; eğer helikopter aldıysa bunların uçabilir durumda mı olduğu yoksa yedek parça maksatlı mı aldığına ilişkin henüz bir bilgiye ulaşamadım.


Fort Drum askeri üssü basın iletişim merkezine konu ile ilgili bir e-posta attım, ancak henüz bir geri dönüş olmadı.


Ancak anlaşılan o ki, Türkiye AH-1 filosununun harbe hazırlık oranını en az 2013 - 2014 dönemine kadar azami seviyede tutmak için ciddi bir çalışma tamamlamış.


Ayrıntılara ulaştıkça paylaşmaya devam edeceğim.



Ayrıca bkz


1 yorum:

Adsız dedi ki...

Bende bu konuyu merak edip duruyorum, tesekürler