Dört Deniz Bülteni - Nisan 2016

Karadeniz, Akdeniz, Kızıldeniz ve Gökdeniz havzasında savunma ve güvenlik gündemi
[PDF]

Arnavutluk

Milliyet gazetesi, Avlonya (Vlore) kentindeki Paşalimanı’nda 1997'de kurulan Türk Deniz Kuvvetleri üssünü tanıtan bir haber yayınladı. Habere göre 20 dönüm arazi üzerinde kurulu üste 24 personel bulunuyor. [1]

Arnavutluk Hava Kuvvetleri'ne ait Airbus Helicopters EC145 tipi bir helikopter 6 Nisan günü yerel saatle 1400 sularında İşkodra Gölü'ne düştü. Olayda helikopterdeki mürettebattan ikisi hayatını kaybetti, biri yaralandı.

Azerbaycan

Azeri - Ermeni sınırında 1 Nisan'ı 2 Nisan'a bağlayan gece şiddeti artan çatışmalar, ayın 6'sına kadar süren düşük yoğunluklu bir savaşa dönüştü. [2] [3] [4]

Azeri Hava Kuvvetleri'ne ait Mil Mi-24 tipi bir taarruz helikopteri 2 Nisan günü Dağlık Karabağ'ın Mrav Dağı yakınlarında Ermeni ordusu tarafından düşürüldü. Aynı gün Ermenistan, Azerbaycan'a ait Thunder B tipi bir İHA'yı düşürdüğünü iddia etti ancak Azeri makamları bunu yalanladı. [5]

İsrail basını tarafından, Ermenistan'la çatışmalar sürerken Azeri Hava Kuvvetleri'ne ait bir nakliye uçağının İsrail'in Uvda Hava Üssü'ne cephane ve silah ikmâli için iki kez indiği iddia edildi. [6]

Bulgaristan

Bulgar Savunma Bakanı Nikolay Nençev, deniz kuvvetleri için önümüzdeki 3.5 - 6 yıllık süreçte EUR419 milyon bütçe ile iki yeni çok maksatlı karakol gemisinin inşa edileceğini açıkladı. [7]

Novinite haber ajansının 8 Nisan tarihli haberine göre, devlete ait savunma sanayii şirketleri olan Vazovski Maşinostroytelni Zavodi ve Kintex'in sırayla 2018 ve 2019 yıllarında özelleştirileceği açıklandı.

Irak

Irak Başbakanı Haydar el İbadi'nin, bakanlık sayısını 22'den 16'ya düşürdüğü teknokratlar hükümeti listesinin güven oylamasının gerçekleşmemesi ile patlak veren hükümet krizi Nisan ayında derinleşti. 31 Mart'ta yapılması planlanan oylama gerçekleşmeyince, İbadi, yeni bir listeyi meclis onayına sundu. Bu yeni liste de Şii Sadr hareketi ve Kürtlerden destek bulmadı. [8] [9] [10]

ABD Savunma Bakanı Ashton Carter Irak'a 18 Nisan günü gerçekleştirdiği ziyareti sırasında, ABD'nin bu ülkedeki askeri danışman varlığının tümen seviyesinden tugay ve tabur seviyesine kadar yaygınlaştırılacağını, ayrıca daha fazla birlik ve araç - gereç sevk edileceğini açıkladı. Carter ayrıca özellikle Musul’un geri alınması harekâtı sırasında destek vermek üzere Irak'a saldırı helikopterlerinin gönderileceğini de ekledi. [11]

ABD Hava Kuvvetleri, Irak ve Suriye'deki IŞİD hedeflerine karşı düzenlenen hava harekâtına katılmak üzere B-52H stratejik bombardıman uçaklarını Katar'a sevketti. 20'nci Seferi Bombardıman Filosu'na bağlı iki B-52H, Katar'ın El Ubeyd Hava Üssü'ne 9 Nisan günü indi. Bu, B-52'lerin 1991 Körfez Savaşı'ndan bu yana Ortadoğu'ya ilk konuşlanmaları.

Alman Der Spiegel dergisi, Almanya'nın IŞİD'e karşı düzenlenen harekât kapsamında İncirlik'te daimi bir askeri varlık bulunduracağını yazdı. Derginin haberine göre Alman Hava Kuvvetleri, A310 MRTT tanker uçaklar ve Tornado savaş uçaklarının konuşlandırılması için üsse USD73 milyon bütçeli bir altyapı yatırımı yapacak.

Öte yandan ABD Deniz Piyadeleri Birliği de İncirlik Ana Jet Üssü'ne EA-6B Prowler elektronik harp uçakları konuşlandırdı. [12]

Irak Kara Havacılık Komutanlığı'na ait Mi-35M tipi bir helikopter 4 Nisan günü Kut kenti yakınlarında düştü. Mürettebat olayı hafif yaralarla atlattı. [13]

Jane's Defence Weekly'nin 14 Nisan tarihli haberine göre, Fransız Deniz Kuvvetleri'ne ait Atlantique 2 tipi deniz karakol uçakları Irak üzerinde, savaş uçaklarının lazer güdümlü bombaları için MX20 tipi elektrooptik kameraları ile hedef işaretleme görevlerinde kullanıldı.

Irak Savunma Bakanlığı 17 Nisan günü, Rusya'dan üç yeni Suhoy Su-25 tipi yakın hava desteği uçağının teslim alındığını duyurdu. Uçakların ikisi çift kişilik Su-25UB modeli. [14]

ABD Savunma Bakanlığı 4 Nisan günü, yabancı askeri satışlar programı kapsamında Irak ordusuna teslim edilmek üzere Textron şirketi ile 60 adet Commando 4x4 taktik tekerlekli zırhlı araç tedariği için USD66 milyon tutarında bir sözleşme imzaladığını duyurdu. [15]

ABD'li personel tarafından eğitilen Iraklı askerlerin kullandığı M1A1 Abrams ana muharebe tanklarının, Anbar eyaletine bağlı Hit kentinin IŞİD'den geri alınmasında büyük rol oynadığı bildirildi. [16]

İran

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Caberi Ensari 11 Nisan günü yaptığı açıklamada, Rusya'nın S-300 (NATO kodu SA-10 "Grumble") hava savunma sistemine ait bileşenleri teslim etmeye başladığını bildirdi. Aynı gün Rus Başbakan Yardımcısı Dimitri Rogozin de teslimatın başladığını teyit etti. [17]

ABD Deniz Kuvvetleri 4 Nisan günü yaptığı bir açıklama ile, USS Sirocco karakol gemisinin Umman Denizi'nde 28 Mart günü uyruğu belli olmayan bir yük gemisinde ele geçirdiği çok sayıda silah ve cephanenin kaynağının İran olduğunu duyurdu. Açıklamada 20 Mart günü Fransız Provence ve 27 Şubat günü Avustralya donanmasından Darwin firkateynlerinin alıkoydukları gemilerin de İran'dan çıkış yaptığı bildirildi. Sirocco'nun ele geçirdiği silah ve mühimmatlar arasında 1,500 adet AK-47 piyade tüfeği, 200 adet RPG-7 roketatar bulunuyor.

İran ordusu 13 Nisan günü Tiam adlı "yeni" bir tank modelini kamuoyuna tanıttı. ABD yapımı Jane's Defence Weekly'de 15 Nisan günü yayınlanan değerlendirmeye göre M47M tankı şasisi üzerine geliştirilen Tiam'da, M60A1 tankının motoru ve Çin yapımı Tip 59/69 tankının tareti kullanılmış. [18] [19]

İran Havalimanları ve Hava Seyrüsefer Şirketi (IAANC), Fransız Thales şirketine Mehrabad, Şiraz ve Bandar Abbas havalimanlarına kurulmak üzere PSR ve SSR hava trafik radarları ile hava trafik yönetim sistemi siparişi verdi. [20]

İran Hava Kuvvetleri'ne ait 3-7718 kuyruk numaralı FT-7N tipi bir savaş uçağı, 27 Nisan günü İsfahan'daki 8'nci Taktik Hava Üssü'nden kalkışından kısa süre sonra Nayin kenti yakınlarında bir dağa düştü. İki pilot da fırlatma koltuğu ile atlayarak kurtuldu.

İsrail

İsrail Savunma Bakanlığı 6 Nisan günü, ülkenin 2015 yılında gerçekleştirdiği savunma ihracat miktarlarını açıkladı. Buna göre İsrailli şirketler uluslararası pazarlarda 2015 yılında toplam USD5.7 milyar tutarında savunma sözleşmesi imzaladı. Bu miktar 2014 yılında USD5.6 milyar, 2012 yılında ise USD7.5 milyar olarak gerçekleşmişti.

Jane's Defence Industry'nin 6 Nisan tarihli haberine göre IAI ve Elbit Systems ortaklığında kurulan ve Guardium insansız kara araçlarını üreten G-NIUS'un faaliyetlerinin sona erdirilmesi kararlaştırıldı. Halihazırda İsrail ordusuna teslim edilmiş Guardium'ların desteğini Elbit Systems sağlayacak.

Rafael şirketi havadan yere silah sistemleri bölüm müdürü Şlomo Toaf, 3 Nisan günü yaptığı bir açıklamada SPICE 1000 tipi hassas güdümlü bombaların, İsrail Hava Kuvvetleri envanterine girecek F-35I savaş uçaklarına entegre edileceğini söyledi. 1,000lb'lik Mk83 tipi klasik ve BLU-109 tipi nüfuz edici bombalara takılan bir kanatlı güdüm kiti olan SPICE 1000'in, 2,000lb bombalar için üretilen kanatsız SPICE 2000 modeli de bulunuyor.

Jane's Defence Weekly'nin 1 Nisan tarihli haberine göre Hint ordusu, yerli geliştirilen Akash hava savunma sisteminin isterleri karşılayamaması nedeniyle İsrail yapımı Spyder sisteminden sipariş vermeye hazırlanıyor. Rafael ve IAI şirketleri tarafından ortaklaşa geliştirilen Spyder hava savunma sistemi 20km etkili menzile sahip.

Hindistan'ın Alpha Design şirketi, Hermes 450 ve Hermes 900 tipi insansız hava araçlarını (İHA) lisans altında üretmek için Elbit Systems ile bir anlaşma imzaladığını duyurdu. İki şirket, Hint ordusunun hizmetinde bulunan Searcher Mk1 ve Mk2 ile Hint DRDO üretimi Nishant İHA'larının yerini almak üzere Hermes ailesini teklif etmeye hazırlanıyor. [21]

Kıbrıs

Güney Kıbrıs’ta askerlik süresinin 14 aya düşürülmesi kararının ardından yaşanacak asker boşluğunun doldurulması için profesyonel askerler alımına ilişkin çalışmalar sürüyor. Bu kapsamda 3,000 profesyonel asker istihdamı için çalışma başlatıldı. [22]

Rum Milli Muhafız Ordusu (RMMO) komutanlığının ve Rum Bakanlar Kurulu’nun onayıyla, subay ve astsubay rütbesindeki 34 kişi, eğitim için Yunanistan’daki askeri okullara gönderilecek. Karar uyarınca 13 yüzbaşı Halkida’daki (Halkis) okula, 10 teğmen ve çavuş Aspropirgo’daki temel eğitim okuluna, 2 astsubay, iki teğmen ve bir çavuş toplam 5 kişi de paraşüt okuluna gönderilecek. Yine, hava kuvvetinden 6 kişinin de pilotluk uçuş eğitimine gönderilmesine karar verildi. Eğitim Kalamata’da olacak. [23]

Politis gazetesi, RMMO'nun, iki yeni sürat teknesinin alımıyla ortaya çıkacak gereksinimleri karşılamak amacıyla, SAT (su altı tahrip) timinde görev yapacak 10 profesyonel asker istihdam edeceğini yazdı. [24]

RMMO için 36 adet çift kabin araç alım kararı alındı. [25]

Rum basınında yer alan bir anketin sonuçlarına göre, Güney Kıbrıs’ta askerlik süresinin kısaltılması kararının seçim maksatlı yapıldığı yönünde bir düşünce hakim durumda. [26]

Lübnan

İngiliz Dışişleri Bakanı Philip Hammond, 31 Mart günü Lübnan'a gerçekleştirdiği ziyaretinde bu ülkeye USD28 milyon tutarında askeri yardım yapılacağını açıkladı. İngiltere'nin sağlayacağı askeri yardım kapsamında ayrıca Lübnan ordusuna mensup 5,000 askere de Kuzey Lübnan'daki Hamat'ta bulunan özel kuvvetler okulunda eğitim verilecek. [27]

Mısır

Mısır'ın Rusya'ya 50 adet MiG-29M savaş uçağı siparişi verdiği teyit edildi. MiG-29'ları da içeren USD5 milyarlık sipariş paketi içinde ayrıntıları açıklanmayan başka sistem ve ürünlerin de bulunduğu bildirildi. [28]

Mısır'ın Fransa'ya siparişini verdiği dört Gowind 2500 sınıfı korvetten ikincisi için ilk sac kesim işlemi 16 Nisan günü İskenderiye Tersanesi'nde düzenlenen törenle gerçekleştirildi. Sınıfın ilk gemisinin inşasına Fransız DCNS şirketinin Lorient Tersanesi'nde devam ediliyor. Kalan üç gemi Mısır'da inşa edilecek. Anlaşma kapsamında DCNS şirketi Mısır'a teknoloji transferi gerçekleştirerek Gowind 2500'ün tüm teknik veri paketini teslim edecek. [29] [30]

Jane's Defence Industry'nin 27 Nisan tarihli haberine göre Mısır, Çek kara araçları üreticisi Tatra'ya 130 adet taktik tekerlekli araç siparişi verdi.

Hint basını, Mısır'ın LCA Tejas savaş uçağı ile ilgilendiğini iddia etti. [31]

Romanya

Türk Deniz Kuvvetleri'ne bağlı TCG Heybeliada korveti ile Savunma Sanayii Müsteşarlığı liderliğinde Türk savunma sanayii şirketlerinin temsilcilerinden oluşan bir heyet 4 Nisan günü Köstence limanını ziyaret etti. Ziyaret sırasında iki ülke arasındaki savunma sanayii işbirliği konuları masaya yatırıldı. [32] Bu kapsamda özellikle Romen Deniz Kuvvetleri hizmetindeki Tip 22 sınıfı Regele Ferdinand ve Regina Maria firkateynlerinin modernizasyonu görüşüldü. [33] [34] [35] [36]

Romanya'nın Portekiz'den ikinci el aldığı F-16'lar, yeni renkleri ile ilk kez görüntülendi. [37]

ABD Hava Kuvvetleri'ne bağlı 95'nci Avcı Filosu'na ait iki F-22A Raptor, beraberlerindeki bir KC-135R ile birlikte 22 Nisan günü Mihail Kogalniceanu Hava Üssü'ne indi. [38]

Rusya Federasyonu

STM şirketinin yayınladığı 2016 Ocak - Mart Dönemi Türkiye Siber Tehdit Durum Raporu'na göre Rusya, Türkiye'ye yönelik yeni bir siber saldırı dalgası başlattı. “Piyon Fırtınası (Pawn Storm) adlı bu saldırı dalgasında Rus bilgisayar korsanları Türk kamu kurumları ve basın organlarının bilgisayar ağlarını hedeflemekte. [39]

Bulletin of the Atomic Scientists tarafından Rusya'nın nükleer gücüne dair "Russian Nuclear Forces 2016" başlıklı bir rapor yayınlandı. [40]

Jane's Defence Weekly'de 22 Nisan günü yayınlanan ve uydu fotografına dayandırılan bir analize göre, Hımeymim Hava Üssü'ndeki pistlerden biri, bozulan yüzey nedeniyle kullanıma kapatılmış bulunuyor. Bu durum, Rusya'nın üsteki savaş uçağı sayısını azaltma kararında rol oynamış olabilir. Üste kullanılabilir durumda tek pist kalması aynı zamanda ikmâl uçuşlarını da azaltmış durumda.

Jane's Defence Weekly'nin 1 Nisan tarihli haberine göre Rus Savunma Bakanlığı 31 Mart günü, Mi-28N taarruz helikopterlerinin Suriye'de hava harekatına katılmaya başladığını teyit etti. Suriye’deki harekata Ka-52’lerinde katılmaya başladığı bildirildi. [41] Öte yandan Mi-28N’lerden biri 12 Nisan günü Humus yakınlarında düştü. Olayda her iki pilot da hayatını kaybetti. [42] [43]

Rus Su-24 taktik bombardıman uçakları, Baltık Denizi'nin uluslararası sularında seyreden ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait USS Donald Cook destroyerini 11 ve 12 Nisan günlerinde çeşitli kereler alçak uçuşla ve saldırgan manevralar yaparak taciz ettiler.[44] [45] [46] [47]

Rus Savunma Bakanlığı'ndan 8 Nisan günü yapılan bir açıklamada, Doğu Askeri Bölge Komutanlığı'na ait Mi-8AMTŞ helikopterlerine yeni nesil Vitebsk elektronik harp sistemlerinin takıldığı duyuruldu. Açıklamada ayrıca Mi-24 taarruz helikopterlerine de Vitebsk sistemlerinin takılmalarının yıl sonuna kadar tamamlanacağı bildirildi. [48]

Rus Savunma Bakanlığı 3 Nisan günü, İrkut şirketine 2018 sonuna kadar teslim edilmek üzere 30 adet Suhoy Su-30SM savaş uçağı siparişi verdiğini duyurdu. [49] Öte yandan şirket 18 Nisan günü, 30 adet ilave Yak-130 jet ileri eğitim uçağı siparişi aldığını duyurdu. Sözleşme kapsamında teslimatların 2018 sonuna kadar tamamlanması planlanıyor. [50]

Jane's Defence Weekly'de 6 Nisan günü yayınlanan bir habere göre Rostov'daki Millerovo Hava Üssü'nde konuşlu 31'nci Filo, envanterindeki 36 MiG-29'a ilaveten 2015 Ekim ayından bu yana Su-30SM savaş uçakları ile takviye edilmeye başladı. Habere göre 2016 Mart ayı itibariyle üsse 20 adet Su-30SM intikal etmiş bulunuyor.

Jane's Defence Weekly'nin 6 Nisan tarihli haberine göre Rusya'da altıncı nesil bir savaş uçağının kavramsal tasarımına yönelik çalışmalar başlatıldı. Uçağın özellikleri arasında, görevin gereklerine göre pilotlu ya da pilotsuz olarak uçabilmesi, yönlendirilebilir enerji silahı ile donatılması, savaş alanındaki diğer unsurlar ile gerçek zamanlı veri alış verişi yapabilmesi sıralanmış.

Jane's Defence Weekly'nin 14 Nisan tarihli haberine göre, PAK FA T-50 savaş uçağı projesinde üretilen beş prototipten T-50-3, T-50-4 ve T-50-5R kodlu uçaklar, dahili silah haznesinin de kullanıldığı gerçek atış testlerine başladı.

Proje 1135.6 sınıfının ilk gemisi olan ve Kaliningrad'daki Yantar Tersanesi'nde Kasım 2014'te denize indirilen Admiral Grigoroviç firkateyninin, Karadeniz Filosu'nda hizmete girmeden önceki son seyir tecrübelerine Barents Denizi'nde başladığı bildirildi. Proje 1135.6 sınıfı toplam altı firkateynin Karadeniz Filosu'nda hizmete girmesi planlanıyor.

United Shipbuilding Corporation şirketi başkanı Aleksey Rahmanov, tasarım çalışmaları devam eden beşinci nesil nükleer denizaltının, farklı tipteki nükleer denizaltıların özelliklerini bünyesinde toplayacağını açıkladı. [51]

Rus Deniz Kuvvetleri'nin 2019 sonuna kadar altı adet Proje 22160 sınıfı karakol gemisini teslim alacağı bildirildi. 94m uzunluk ve 4,550t deplasmana sahip Proje 22160 sınıfı, Kalibr NK seyir füzeleri ile donatılabiliyor. [52]

Proje 11356 sınıfı Admiral Makarov karakol gemisi, 31 Mart günü Baltık Denizi'nde liman tecrübelerine başladı. Kaliningrad Tersanesi'nde 2012 Şubat ayında inşasına başlanan geminin bu yıl Ağustos ayında hizmete girmesi planlanıyor. [53]

Kalaşnikof şirketi, Rus Hava Kuvvetleri'nin Su-25T ve Su-25TM yakın hava desteği uçakları ile Kamov Ka-52 taarruz helikopterlerinde kullanılan 9K121 Vihr 1 (NATO kodu AT-16 "Scallion") tanksavar füzesi teslimatlarını tamamladığını duyurdu. [54]

Rus Savunma Bakanlığı tarafından 10 Nisan günü Arzamas şirketine 20 adet BTR-82A 8x8 zırhlı personel taşıyıcı (ZPT) araç siparişi verildiği duyuruldu. 2011 yılından bu yana Rus ordusu envanterine 2,000'den fazla BTR-82A girmiş bulunuyor. Jane's Defence Weekly'de 11 Nisan tarihinde yayınlanan haberde yer alan değerlendirmeye göre bu sipariş, her ne kadar küçük boyutta olsa da, MIC-7829 Boomerang 8x8 ZPT projesinde gecikmeler yaşandığına dair bir işaret olabilir.

Jane's Defence Weekly'nin 1 Nisan tarihli haberine göre United Engine building Corporation (UEC), Hindistan'a, bu ülkenin hava kuvvetleri envanterinde bulunan Su-30MKI uçaklarında kullanılan AL-31FP turbofan motorlarından 100 adet daha satmaya hazırlanıyor. Habere göre şirket, bünyesinde bulunduğu Rosoboroneksport'un 2012 yılında imzaladığı 920 adet motoru kapsayan 10 yıllık sözleşme kapsamında teslimatlara devam ediyor. Bu yeni sözleşme imzalanırsa teslimatların 2017 - 2021 arasında gerçekleştirilmesi planlanıyor.

Jane's Defence Weekly'nin 1 Nisan tarihli haberine göre Pakistan, Rus yapımı Mi-28NE taarruz helikopterinin çift kumandalı türevi ile ilgileniyor.

Ürdün'ün, Su-34 taktik bombardıman uçağının ihrac modeli olan Su-32 alımı için Rusya ile görüşmeler yürüttüğü iddia edildi. [55]

Hindistan - Rusya ortak üretimi olan BrahMos seyir füzesinin ilk ihracat sözleşmesinin yıl sonuna doğru imzalanmasının beklendiği bildirildi. [56]

Jane's Defence Industry'nin 1 Nisan tarihli haberine göre Rostec şirketi, helikopter üreticisi Rostvertol'daki hisselerinin büyük kısmını Abu Dabi konuşlu Mubadal Development Company'ye satmaya hazırlanıyor.

Suriye

Fransız France 24 televizyonu, Suriye'nin kuzeyinde terör örgütü YPG ile birlikte çatışmalara katılan ABD özel kuvvet askerlerini görüntüledi. [57]

IŞİD'in, Halep'in doğusundaki Hanasır yakınlarında bulunan Suriye ordu birliklerine ait depo ve kontrol merkezlerine düzenlediği saldırılarda çok sayıda İran yapımı silah ve cephane ele geçirdiği bildirildi. [58]

Suriye Hava Kuvvetleri'ne ait Su-22 tipi bir taarruz uçağı, 5 Nisan günü Halep'in güneyindeki Talat el İs yakınlarında düşürüldü. Uçağın pilotu isyancılar tarafından ele geçirildi. [59] 14 Nisan günü de modeli belli olmayan başka bir savaş uçağı Suveyde yakınlarındaki Halkala Hava Üssü yakınlarında düşürüldü. Pilot fırlatma koltuğu ile atlayarak kurtuldu. 22 Nisan günü de MiG-23 tipi bir savaş uçağı, gerçekleştirilen bakım - onarım faaliyetlerinden sonra havalandığı Dumayr Hava Üssü yakınlarında düştü. Fırlatma koltuğu ile atlayan pilot IŞİD tarafından ele geçirildi.  

Ukrayna

Türk Deniz Kuvvetleri'ne ait F246 Salih Reis firkateyni ile F504 Bartın korveti, 3-4 Nisan günü Odessa'yı ziyaret ettiler. [60]

Ukroboronprom şirketinden 11 Nisan günü yapılan açıklama ile firmanın Türk HAVELSAN şirketi ile pasif radar geliştirme ve üretimine yönelik bir işbirliği anlaşması imzaladığı duyuruldu. [61]

Jane's Defence Industry'nin 1 Nisan tarihli haberine göre Hindistan'ın Reliance Defence Limited şirketi, Antonov ile 50 - 80 yolcu kapasiteli turboprop nakliye uçağı ortak üretimine dair bir işbirliği anlaşması imzaladı.

Ukraynalı Defense Express dergisi, T-64 ana muharebe tankı için, "Tireksa" (T-Rex) adlı kapsamlı bir modernizasyon paketinin geliştirilmekte olduğunu bildirdi. T-64'ün taretinin yeni nesil insansız bir kule ile değiştirildiği paket kapsamında tankın komuta kontrol ve muhabere sistemlerinin de yenilenmesi öngörülüyor. [62]

---

[1] "Adriyatik’teki Türk üssü": http://www.milliyet.com.tr/adriyatik-teki-turk-ussu-gundem-2228426/

[2] "2016 Azerbaycan-Ermenistan çatışmaları": https://tr.wikipedia.org/wiki/2016_Azerbaycan-Ermenistan_%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmalar%C4%B1

[3] "Ermenistan-Azerbaycan cephe hattında çatışma": http://www.milliyet.com.tr/ermenistan-azerbaycan-cephe/dunya/detay/2220069/default.htm

[4] "Dağlık Karabağ'da yoğun çatışmalar: Onlarca ölü - BBC Türkçe": http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/04/160402_daglik_karabag

[5] "ThunderB Shot Down Over Nagorno-Karabakh": http://www.uasvision.com/2016/04/06/thunderb-shot-down-over-nagorno-karabakh/

[6] "Azeri Defense Ministry Plane Landed Twice in Israel During Fighting in Nagorno-Karabakh": http://www.haaretz.com/israel-news/.premium-1.715293

[7] "Bulgaria sets aside €419M for two new patrol vessels": http://navaltoday.com/2016/04/06/bulgaria-sets-aside-e419m-for-two-new-patrol-vessels/

[8] "Irak'taki hükümet krizinde Sadr hareketi ve Kürtlersiz uzlaşı": http://www.cnnturk.com/dunya/iraktaki-hukumet-krizinde-sadr-hareketi-ve-kurtlersiz-uzlasi

[9] "Irak'ta hükümet krizi devam ediyor": http://www.dunyabulteni.net/haberler/360923/irakta-hukumet-krizi-devam-ediyor

[10] "Irak meclisinde hükümet tartışmaları kavgaya dönüştü": http://tr.euronews.com/2016/04/15/irak-meclisinde-hukumet-tartismalari-kavgaya-donustu/

[11] "Carter: Next Steps In Iraq ISIL Fight Include More Troops, Military Equipment": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=173140&cat=3

[12] "Marine Corps Aircraft Deploy to Turkey for Operation Inherent Resolve": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=173055&cat=3

[13] "Iraqi Mi-35 Helicopter Crashes South of Baghdad: Officials": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=172728&cat=3

[14] "New Batch of Russian Strike Fighters Delivered to Iraq — Ministry": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=173090&cat=3

[15] "Pentagon Contract Announcement": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=172735&cat=3

[16] "The 'Beast of Hit,' Abrams Tank Plays Role in Iraqi Fight against ISIS": http://www.military.com/daily-news/2016/04/13/the-beast-of-hit-abrams-tank-plays-role-iraqi-fight-against-isis.html

[17] "First S-300 components delivered to Iran": http://www.janes.com/article/59489/first-s-300-components-delivered-to-iran

[18] "Iranian Tiam battle tank": https://tankandafvnews.com/2016/04/13/iranian-tiam-battle-tank/

[19] "Iran's new tank prototype": http://below-the-turret-ring.blogspot.com.tr/2016/04/irans-new-tank-prototype_14.html

[20] "France’s Thales to Supply Iran with Air Traffic Control Systems": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=173154&cat=3

[21] "Alpha Design to Assemble Hermes in India": http://www.uasvision.com/2016/03/31/alpha-design-to-assemble-hermes-in-india/

[22] "RMMO, 3 bin profesyonel asker alacak": http://www.kibrispostasi.com/index.php/cat/58/news/188876/PageName/GUNEY_KIBRIS

[23] "RMMO subayları Yunanistan'da eğitilecek": http://www.kibrispostasi.com/index.php/cat/58/news/189184/PageName/GUNEY_KIBRIS

[24] "RMMO’ya 10 profesyonel asker": http://www.gundemkibris.com/rmmoya-10-profesyonel-asker-170845h.htm

[25] "RMMO 84 adet çift kabin araç alıyor...": http://www.detaykibris.com/rmmo-84-adet-cift-kabin-arac-aliyor-118178h.htm

[26] "Güney'in %80'i askerin varlığından memnun": http://www.gundemkibris.com/guneyin-80i-askerin-varligindan-memnun-169901h.htm

[27] Ayrıca bkz: "UK and Lebanon Discuss Tackling Daesh Threat": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=173007&cat=3

[28] "Russia Confirms Egypt as North African Buyer of 50 MiG-29s (excerpt)": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=172888&cat=3

[29] "Beginning of Construction of the First Gowind 2500 Corvette Built In Egypt": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=173119&cat=3

[30] "Egyptian Navy’s Gowind corvette construction moves to Egypt": http://navaltoday.com/2016/04/19/egyptian-navys-gowind-corvette-construction-moves-to-egypt/

[31] "Sri Lanka, Egypt evince interest in India's Light Combat Aircraft Tejas": http://www.defencenews.in/article.aspx?id=4427

[32] http://sadfor.savtera.org/index.php?topic=977.0;topicseen#msg9007

[33] "Turcia şi România vor colabora pentru modernizarea fregatelor "Regele Ferdinand" şi "Regina Maria"": http://www.cugetliber.ro/stiri-eveniment-turcia-si-romania-vor-colabora-pentru-modernizarea-fregatelor-regele-ferdinand-si-regina-maria-285469

[34] "Trei nave performante de razboi ale Turciei, in portul Constanta. Motivul pentru care au fost trimise in Romania": http://stirileprotv.ro/stiri/international/trei-nave-performante-de-razboi-din-flota-navala-turca-in-portul-constanta-motivul-pentru-care-au-fost-aduse-in-romania.html

[35] "Trei nave militare din Turcia, în vizită în Portul Constanța": http://www.romania-actualitati.ro/trei_nave_militare_din_turcia_in_vizita_in_portul_constanta-88476#sthash.N447jgdK.dpuf

[36] "Romania Is Set To Modernize Its Frigates": https://turkishnavy.net/2016/04/02/romania-is-set-to-modernize-its-frigates/

[37] http://cannontwo.blogspot.com.tr/2016/04/esquema-de-pintura-dos-f-16-da-romenia.html

[38] "F-22 Raptors Arrive In Romania": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=173268&cat=3

[39] Rapor için bkz: https://www.stm.com.tr/yayinlar/STM-BB-16-0050/ocak-subat-mart-siber-tehdit-raporu.html

[40] Erişim için: http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/00963402.2016.1170359

[41] "Russia's Alligator Combat Helicopter Made Its Debut In Syria In Early April — Source": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=172940&cat=3

[42] "Russian Combat Helicopter Crashes In Syria — Defense Ministry (excerpt)": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=172933&cat=3

[43] "Advanced Russian Attack Helicopter Crashes In Syria": http://foxtrotalpha.jalopnik.com/advanced-russian-attack-helicopter-crashes-in-syria-1770561399

[44] "VIDEO: Russian fighter jets fly within meters of US Navy destroyer in the Baltic Sea": http://navaltoday.com/2016/04/14/video-russian-fighter-jets-fly-within-meters-of-us-navy-destroyer-in-the-baltic-sea/

[45] https://www.youtube.com/watch?v=CkNJgHI0HZk

[46] "Russian Flyby of USS Donald Cook Highlights International Tension in the Baltics": https://news.usni.org/2016/04/15/russian-flyby-of-uss-donald-cook-highlights-international-tension-in-the-baltics

[47] "Russian warplanes 'aggressively' pass US missile destroyer": http://www.bbc.com/news/world-us-canada-36039703

[48] "Helicopters of the Eastern MD Army Aviation Airbase Received New EW Complex Vitebsk": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=172841&cat=3

[49] "Russian Defence Ministry Concluded A New Contract with “Irkut” Corporation for Su-30SM Aircraft Deliveries": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=172705&cat=3

[50] "Russian Aerospace Forces to Receive 30 Yak-130 Aircraft By End of 2018": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=173094&cat=3

[51] http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=172777&cat=3

[52] "Russian Navy to receive six advanced patrol ships by 2019": http://navaltoday.com/2016/04/12/russian-navy-to-receive-six-advanced-patrol-ships-by-2019/

[53] "Russian Navy’s third patrol ship starts mooring trials": http://navaltoday.com/2016/04/04/russian-navys-third-patrol-ship-starts-mooring-trials/

[54] "Russian Army Receives Vikhr-1 Guided Missiles from Kalashnikov Concern": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=172768&cat=3

[55] "Jordan May Be Looking To Buy An Export Variant Of Russia's Su-34 Fullback Fighter-Bomber": http://foxtrotalpha.jalopnik.com/jordan-may-be-looking-to-buy-an-export-variant-of-russi-1770862569

[56] "First Export Contract for BrahMos Cruise Missiles to Be Signed in 2016": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=173189&cat=3

[57] http://www.thefirearmblog.com/blog/2016/04/28/coalition-sof-in-the-wild-syrian-edition/

[58] "Islamic State captures masses of Iranian-supplied weaponry near Khanasir": http://spioenkop.blogspot.com.tr/2016/04/islamic-state-captures-masses-of.html

[59] "Syrian fighter jet downed in Aleppo province": http://www.longwarjournal.org/archives/2016/04/syrian-fighter-jet-downed-in-aleppo-province.php

[60] "Two Turkish frigates in Ukraine’s Odessa": http://www.hurriyetdailynews.com/two-turkish-frigates-in-ukraines-odessa-.aspx?pageID=238&nid=97307&NewsCatID=351

[61] "Turkey, Ukraine to Develop, Build Satellites (excerpt)": http://www.defense-aerospace.com/cgi-bin/client/modele.pl?shop=dae&modele=release&prod=172974&cat=3

[62] "New T-64 version with unmanned turret in the making?": http://below-the-turret-ring.blogspot.com.tr/2016/04/according-to-ukrainian-newspaper.html