14/10/2005

Piyade Tüfeği Tasarımı

Piyade tüfeği tasarımı özellikle 2. Dünya Savaşı'nın son dönemlerinde önemli gelişmeler göstermiş, aşağı yukarı bugünkü tüfeklerin ataları sayılabilecek teknoloji ve sistemler geliştirilmiştir.

Piyade tüfeğinde genel olarak tasarım parametreleri:

1. Etkili menzil ve isabet oranı
2. Ağırlık
3. Mühimmat çap ve kalibresi
4. Taşınabilme ve söküp - takılabilme kolaylığı
5. İlave teçhizatın takılmasına uygunluk
6. Bakım kolaylığı ve iklim / çevre şartlarına dayanıklılık

Olarak sıralanabilir.



Çeşitli ülkeler bu parametrelerden bazılarına daha fazla ehemmiyet vermişlerdir. Bu, ülkelerin ihtiyaçlarının ve doktrinlerinin sonucu olmakla birlikte, ekonomik, taktik vb şartların da zorlaması ile olabilir. Kısa sürede, ucuz ve basit bir biçimde çok sayıda üretilmesi gereken bir silahın etkili menzilinin ve hassasiyetinn üst seviyede olması beklenemez, ancak böyle bir silah muhtemelen kolay bakım yapılabilen, kolayca sökülüp takılabilen, çevre şartlarından asgari etkilenen bir tasarıma sahip olacaktır.

Arazide uzun süre intikal halinde olan ve sırtında ziyadesiyle yük taşıyan piyade için dünyanın en iyi tüfeği, elde en kolay taşınanıdır. Bu sebeple M-16 ve türevi tüfeklerin tutamaç tasarımı önemli bir artıdır. Ayrıca tüfeğin yapıldığı malzeme de ağırlığa etki ettiği için son derece önemlidir. Yaklaşık 4kg ağırlığındaki bir tüfek, 2.5kg ağırlığındaki tüfeğe tercih edilmeyecektir muhtemelen.

Meskun mahal, özel operasyon, yakın menzil çatışmaları vb koşullar için tasarlanan tüfeklerde etkili menzilden ziyade isabet oranı, hafiflik ve çevre şartlarına dayanıklılık önemli parametrelerdir. Bu gibi görevlerde atış isabeti görevi etkileyebilecek kadar hayatidir, ancak silahın bakım, onarım kolaylığı veya maliyeti ikincil öneme sahip olacaktır, zira bu silahları çoğunlukla yüksek eğitimli, elit birimler kullanacaktır. Ordu içinde yaygın olarak bulunacak silahlar değillerdir.

Mekanizma da bir başka husustur. Dünyanın en tanınan tüfeklerinden AK-47 Kalaşnikof, ününü biraz da son derece basit mekanizmasına borçludur. Geri tepme gazının bir pistonu hareket ettirmesi ve bu pistonun tüfeği bir sonraki atış için kurması prensibine dayanan bu mekanizma, pek çok Kalaşnikof türevi tüfeğe de ilham kaynağı vermiştir.

Tüfek mekanizmasının ihtiyaç ve doktrinlerle ilişkisine güzel bir örnek Hindistan'ın INSAS piyade tüfeğidir. Bu tüfekte, diğer piyade tüfeği tasarımlarının aksine otomatik atış modu bulunmamaktadır. Bunun sebebi, yapılan istatistikler sonucu, piyadenin üçlü atış modunda hedefine daha konsantre olduğu, mermiyi boşa harcamaktan çekindiğinin ortaya çıkmasıdır. Sonuç olarak INSAS'ta sadece tekli ve üçlü atış modları kullanılmıştır.

Kompozit malzemelerin gövdede kullanılması (Heckler und Koch üretimi G-36'daki gibi) gövde ağırlığını bariz oranda düşürmüş, ancak sert çevre koşullarına dayanımı da azaltmıştır.

Lazer işaretleyici, tutamaç, el feneri, dürbün, bombaatar gibi ilave teçhizatın takılıp sökülmesi öteden beri büyük sorun teşkil etmekteydi. Ancak son yıllarda kullanımı hızla yaygınlaşan "Picatinny Kızağı" (Picatinny Rail) bu soruna devrimsel bir çözüm getirmiştir. Lego misali, kullanıcının kendi isteğine ve ergonomik şartlarına göre silahına istediği eçhizeyi eklemesine olanak veren Picatinny Kızağı artık standart tasarım parametresi haline gelmiştir.

Piyade silahlarında en önemli sorunlardan birisi de solaklardır.. Standart tüfek tasarımlarında boş kovanlar tüfeğin sağından dışarı fırlatılır; bu sağ elini kullanan (dolayısıyla tüfeği sağ omzuna dayamış) atıcı için sorun teşkil etmez. Ancak sol elini kullanan (dolayısıyla silahı sol omzuna dayayan) atıcılar, boş kovanlar sebebiyle büyük sıkıntı çekerler. Tüfeğin boş kovan atma mekanizamasının atıcıya göre kolayca değiştirilebilmesi, önemli bir tasarım parametresidir.

Tüfek namlusunun ömrü ve kalitesi de metalurji mühendisliğini ilgilendiren önemli bir husustur. Çok sayıda atışa dayanabilmesi, sıkışma ve benzeri tutukluklara dayanımı, atıcıyı yarı yolda bırakmaması açısından hayati önemi haizdir.

Görüldüğü gibi piyade tüfeği tasarımı, son derece kompleks bir sorunlar bütünüdür. Her ne kadar teknoloji ilerlemiş, savaş alanlarının çehresi değişmiş de olsa zafer hala piyadenin süngüsü ucundadır. Bu sebeple kaliteli piyade tüfeği tasarımı daha uzun süre güncelliğini korumaya devam edecektir. 2015'te üretilmesi planlanan piyade silahlarında bile süngü için mekanizma bulunması bunun işareti olsa gerek.

Hiç yorum yok: