22/02/2010

Türk Phantom'larında TISEO

Haftasonu arşivimdeki dergileri tararken çok ilginç bir fotografa rastladım.

Arada sırada bu tür "tozlu arşiv sörfü" yapmak iyi oluyor. Önceden dikkat edilmeyen, es geçilen ya da o zamanki ilgi odağından uzak olan ufak ayrıntılar yakalanabiliyor.

Bu sefer de bir kaç "kaçak ayrıntı" yakaladım. Aşağıdaki fotograf da bunlardan biri.





Savunma ve Havacılık dergisinin eski sayılarından birinde, Eskişehir Hava İkmal Bakım Merkezi'ndeki bir F-4E Phantom II'nin fotografı dikkatimi çekti. Bu fotografta bakıma alınmış uçağın sol kanat hücum kenarında, ucu küt, silindirik bir nesne görülüyor. Bu "eklenti" diğer F-4E'lerin neredeyse hiçbirinde mevcut değil. Nitekim fotograf arşivimi taradığımda bu eklentiyi taşıyan sadece bir tane daha F-4E bulabildim.


Bahis konusu bu gizemli eklenti, AN/ASX-1 TISEO (Target Identification Set Electro-Optical) elektrooptik hedef tespit ve teşhis sistemi.

F-14 Tomcat av - önleme uçaklarındaki AN/AAX-1 TCS'nin (Television Camera System) atası olan bu sistem, aslında teleskopik bir televizyon kamerası. Kullanım amacı ise, hava - hava muharebelerinde hedefin görsel tespit ve teşhisi. 1971'de Vietnam'da gerçek hava muharebe şartlarında denenen ve 1972'den itibaren seri üretim F-4E'lere takılan bu sisteme sahip kaç uçağın Türk Hava Kuvvetleri envanterine girmiş olduğuna dair bir bilgi ya da belge açık kaynaklarda mevcut değil. Burada paylaştığım iki fotograftan başka da, benim bildiğim kadarıyla, TISEO ile donatılmış Türk F-4E fotografı bulunmuyor - en azından benim bildiğim kadarıyla.

F-4E 2020 Terminator projesi kapsamında modernize edilen ve modernizasyon kapsamı dışında tutulmuş Phantom'lara ait fotograflarda bu sistem görünmüyor. Dolayısıyla ya modernizasyona tabi tutulan uçaklarda TISEO yoktur ya da TISEO tamamen kullanımdan kaldırılmıştır diyebiliriz.

4 yorum:

Saturn 5 dedi ki...

Fotoğraflara bakınca TISEO sisteminin en az iki ayrı F-4E'de olduğu gözüküyor. Yoksa ben mi yanılıyorum?

Arda Mevlutoglu dedi ki...

Evet, aynen öyle: En az 2 uçakta TISEO olduğunu söyleyebiliriz.

Unknown dedi ki...

Sanırım 3. bir uçak daha var.
http://img691.imageshack.us/i/01049.jpg/

Unknown dedi ki...

173. Filo da babam görev yapmıştı 1981-87 yılları arasında , filo da ki uçakların hemen hemen hepsi bu sistem ile donatılmıştı..