Rus Savunma Bakanlığı tarafından 19 Ocak günü, Suriye'deki Hmeymim Hava Üssü'nden havalanan Su-24 (NATO kodu "Fencer") taktik bombardıman uçaklarının, Deyri Zor'daki "terörist hedefleri" bombalarken çekilmiş bir videosu yayınlandı.Video kaydında, kanat altına yerleştirilmiş GoPro tipi yüksek çözünürlüklü kameralar ve klasik (güdümsüz) tipte genel maksat bombaları ile donatılmış Su-24'lerin kalkışı, bombalarını bırakmaları ve üsse dönüşleri görülüyor.
Yaklaşık 1:30 dakikalık video, Rusya'nın Suriye'de sürdürdüğü harekâtla tekrar gündeme gelen Rus hava kuvvetlerinin etkinliği ve modernizasyonu konusuna dair ipuçları sunmakta.
Videoda önce, ODAB-500PMV tipi termobarik bombalardan iki adedini gövde altında taşıyan "Beyaz 71" gövde numaralı bir Su-24M tipi uçağın pist başına ilerleyişi görülüyor. Bunu, "Beyaz 72" gövde numaralı (kuyruk numarası RF-95103; seri numarası: 1341611) Su-24M2 tipi bir uçağın kalkışı takip ediyor. Videonun ortalarına doğru bu uçak, gövde altında taşıdığı iki adet OFAB-250-270 tipi klasik genel maksat bombasını, orta - yüksek irtifadan bırakıyor. Video, uçağın Hmeymim Hava Üssü'ne dönüğü ve inişi ile bitiyor.
Beyaz 72, Su-24'ün Rus Hava Kuvvetleri'ndeki en güncel modeli olan Su-24M2 tipi bir uçak. 24.11.2015 tarihinde Türk Hava Kuvvetleri'ne ait bir F-16 tarafından AIM-9X füzesi ile vurularak düşürülen Su-24M'nin, yeni aviyonik sistemlerin eklenmesi ile güncellenmiş bir türevi. NAPO (Новосибирский авиационный завод; Novosibirsk Uçak Üretim Kurumu) tarafından geliştirilen bu modernizasyon paketi, gece veya kötü hava şartlarında görev yapabilme kabiliyeti kazandırmak üzere gelişmiş seyrüsefer ve hedefleme sistemleri ile donatılmasını kapsıyor.
Su-24M2 modernizasyonun içeriği şu şekilde:
Yeni başüstü gösterge (HUD; Head Up Display)
GLONASS küresel konumlama sistemi destekli seyrüsefer yeteneği
Kokpitte renkli çok işlevli gösterge (MFD; Multi Function Display)
Kuyruk dikmesinin her iki yanına eklenmiş yeni chaff / flare salıcıları
Gövde ağırlığının azaltılması, elektronik ve güç alt sistemlerinin yenilenmesi
Proje kapsamında modernize edilen ilk uçak Liptesk'te testlere 1999 yılında başladı. 2003 yılına kadar devam eden bu sürecin ardından ilk altı uçak 6988'nci Üs'te 2007 yılında hizmete girdi.
Su-24M2'ler, Lipetsk'teki 4'ncü Harbe Hazırlık ve İntibak Merkezi'nde ve Hurba'daki 6988'nci Hava Üssü'nde hizmete girdi. Su-24M2'ler Rus Hava Kuvvetleri'nde ağırlıklı olarak, Su-24M'lere hedef tespit ve tayin görevlerinde kullanılıyor. 2009 yılı sonunda 32'nci ve son uçağın teslimatı ile proje tamamlandı. Dolayısıyla Rus Hava Kuvvetleri envanterinde, Su-24'ün gece veya kötü hava şartlarında hassas taktik bombardıman görevi icra edebilecek yegâne modelinden 32 adet bulunuyor.
 |
| Yakın (?) hava desteği: Su-25, oldukça yüksek bir irtifadan klasik bomba atıyor |
Görüntülere göre Su-24M2'nin saldığı bombalar ise, yaklaşık 270kg ağırlığa sahip olan OFAB-250-270. 94kg TNT harp başlığına sahip bu genel maksat bombaları, ABD yapımı Mk82'nin Rus muadili. Herhangi bir güdüm ya da rota düzeltme sistemleri bulunmuyor. Bu tür bombalara literatürde "dumb bomb" (aptal bomba) denir, hedefe doğru kendi kendine gitme yetenekleri olmadığı için.
Daha da ilginci, Su-24M2 uçağı bu bombaları görece yüksek bir irtifadan bırakıyor. Kameranın balık gözü çekimi nedeniyle irtifa tayini yapmak oldukça güç, ancak büyük kısmı meskûn mahalde konuşlanmış terörist unsurlara karşı yürütülmekte olan bir hava harekâtının teknik ve taktikleri ile kesinlikle uyuşmayan bir uygulama.
Bu videodakine benzer örnekler daha önce de yayınlanmıştı. Örneğin hava harekâtının ilk günlerinde Rus Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan bir videoda, bir tepenin eteklerindeki sığınağa ardı ardına bırakılan bombaların hedeften uzağa düştükleri görülüyordu. Hedef bilahare gece bombardımanı ile imha edilmişti. 23.12.2015 tarihinde yayınlanan bir videoda da, lazer ile işaretlenen iki ayrı hedefe bırakılan bombaların bir hayli uzak mesafeye düştükleri görülüyor. Sputnik haber ajansı tarafından Kasım yaında yayınlanan ve Rus yetkililerin hava kuvvetlerinin Suriye'de sadece terörist hedeflerini vurduğunu iddia ettikleri ile ilgili bir haberde kullanılan görsel ise ironikti: Görselde, Su-25 (NATO kodu "Frogfoot") tipi bir yakın hava desteği uçağı, orta irtifadan OFAB-250 klasik bombalarını bırakıyordu.
Bu, Rusya'nın Suriye'de tamamen eski usül, klasik mühimmatlarla harekât yaptığı anlamına gelmiyor. Tam tersine, hassas güdümlü bomba ve füzelerin kullanımı söz konusu. Ayrıca Hazar Denizi'ndeki savaş gemileri ve Doğu Akdeniz'deki Rostov na Donu denizaltısından ateşlenen 3M-14 Kalibr seyir füzelerinin kullanımı dikkat çekici idi.
Ne var ki, Rus Hava Kuvvetleri, bundan daha iyisine yeterli oranda sahip değil.
Rusya'nın Suriye'ye sevkettiği taktik bombardıman uçaklarından Su-34, Su-24'ün halefi olmak üzere geliştirilmişti. Hassas güdümlü silah sistemleri ile yapılan saldırılarda daha ziyade bu uçak kullanılmakta. Bugüne kadar kullanıldığı tespit edilen veya Rus yetkililerce açıklanan güdümlü silahlar şunlar:
KAB: Rus üretimi güdümlü bombalar "KAB" kodunu taşıyor. Bunlardan KAB-500, 500kg'lik bomba ailesi ve en yaygın kullanılanı. Elektrooptik güdümlü KAB-500Kr Suriye'de kullanılırken görüntülendi. Lazer güdümlü KAB-500L'nin kullanıldığına dair haberler mevcut olsa da henüz fotograflanmış değil. GLONASS güdümlü (ABD'nin GPS güdümlü JDAM muadili) KAB-500S de yakın zamanda kullanıldı. Bu bombadan, yüksek maliyeti nedeniyle Rus Savunma Bakanlığı tarafından yüksek miktarlarda alınmamıştı.
KAB serisinin 1,500kg'lik lazer güdümlü versiyonu olan KAB-1500L sadece Su-34'lerde kullanılabiliyor. Bu bombanın Suriye'de kullanıldığı bildirilmişti.
ABD'nin GBU-39 SDB (Small Diameter Bomb) GPS güdümlü bombasının muadili olan KAB-250'nin geliştirme ve test faaliyetleri sürmekte. Sputnik haber ajansı bu bombanın Suriye'de test edildiğini bildirmişti.
Bu bombalara ilaveten Su-34 ve Su-24'ler tarafından H-29 (NATO kodu AS-14 "Kedge") ve H-25 (AS-10 "Karen") füzeleri de kullanılıyor. Suriye'de bu füzelerin lazer güdümlü H-29L ve H-25L türevleri ateşlendi. Her ikisi de 1970'li yıllarda geliştirilen bu füzeler, ABD'nin AGM-65 Maverick füzesi ile benzerlikler taşıyor.
Anılan güdümlü bomba ve füzeler çok yaygın bir biçimde kullanılmıyor. Bunun iki olası nedeni olabilir:
1. Uçakların yüksek uçuş görev sayıları ve buna bağlı olarak sarfedilen mühimmatın yüksek miktarı. Bu, zaten maliyeti yüksek olan güdümlü silahların kullanımını zorlaştırıyor olabilir. Nitekim Rusya'nın Suriye'de güdümlü bomba ve füze ailesinden özellikle lazer güdümlü olanları tercih ettiği görülüyor.
2. Hedef tespit ve takip sistemlerindeki yetersizlik. Rusya, ABD ve Batı'nın aksine uçaklara takılan hassas hedefleme ve seyrüsefer podu geliştirmede başarılı olamadı. Bu alanda ürüne dönüşmüş tek proje, Sapsan hedefleme podu idi. MiG-29 ile Su-27 ve türevi uçaklar için 1990'lı yıllarda geliştirilen bu pod seri üretime girmedi. Rus uçakları, elektrooptik hedef tespit ve lazerle işaretleme için gövdeye monteli / tümleşik sistemleri kullanmaktalar. Örneğin Su-34'te, Platan adlı bir TV/lazer sistemi kullanılıyor. Dahası Rusya, 2008 yılında Fransa ile, Damocles hedefleme podunun üretimi için lisans anlaşması imzalamıştı, ancak bu, diğer savunma programları gibi Ukrayna krizi sonrası uygulanan yaptırımlar nedeniyle rafa kalktı.
Suüstü gemileri ve denizaltılardan ateşlenen seyir füzelerinin kullanımı, ABD ve Batı'ya karşı verilen bir mesaj olarak algılanmıştı. Bu silah sistemlerinin etkinliği ve isabet hassasiyeti ile ilgili güvenilir bilgi mevcut değil. Ancak kullanımlarını bir çeşit test olarak görmek mümkün: Elde edilen veriler ile seyrüsefer ve isabet hassasiyetlerinin artırılmasına yönelik iyileştirme çalışmaları yürütülüyor olabilir.
Suriye'de rejime karşı savaşan gruplar ve IŞİD'e karşı düzenlenen harekâtlarda hedef gözetiminde çok hassas davranılmaması bilinçli bir tercih olabilir. Ancak özellikle yakın hava desteği görevlerine yönelik olarak, dost birlikler ve/veya sivil halkın kayıplarını önlemek için hassas güdümlü silahların kullanımı artık elzem hale gelmiş durumda. Kaldı ki, her ne kadar birim maliyetleri yüksek olsa da, hassas güdümlü silah sistemleri, hedefi bertaraf etmek için gerekli uçuş ve sarf edilmesi gereken mühimmat sayısından tasarrufu sağlarlar.
Özellikle 2008 Gürcistan Savaşı'ndan sonra yeniden yapılanma ve modernizasyon faaliyetlerine hız veren Rus ordusu, Suriye'deki harekâtı Batı'ya karşı bir güç gösterisi ve imaj tazeleme operasyonu olarak kullanmakta. Bu açıdan bakıldığında, Su-30 ve Su-34 gibi yeni nesil uçakların, Kalibr gibi uzun menzilli seyir füzelerinin kullanımı etkileyici olsa da, modern hedef tespit ve seyrüsefer sistemlerinin noksanlığı ile eski usül klasik bombaların kullanıldığı bombardımanlar, Rus Hava Kuvvetleri'nin dönüşümünü tam olarak tamamlayamadığını düşündürüyor. Modern savaş uçağı ve mühimmat projeleri mevcut olsa da, ABD ve Batı'nın 20 - 25 yıl önce yakalamış olduğu seviyeye yaygın ve etkin biçimde erişilememiş olduğu görülüyor.
12 yorum:
Rusya gibi bir ülkenin envanterinde tonlarca eskimiş, ömrünün sonuna gelmiş mühimmat bulunmalı. Gerek füze, gerek bomba. Bunları elden çıkarmak adına uygun bir yol Suriye olabilirdi.
Postulat dedi ki... ''Rusya gibi bir ülkenin''
ben şahsen rusyanın teknolojik anlamda batı ile kıyaslanmasına karşıyım.yıl olmuş 2016 adamlar hala stealth uçak yapmaya çalışıyor.şuda bilinen bir gerçekki rusyanın hava-hava mühimmatları ve ve buna bağlı olarak hava kuvvetleri nato standartlarından bir hayli uzak.aslında rusyayı rusya yapan uzun menzilli füzeleri ve nükleer başlıklarıdır.
eğer türkiye uzun menzilli balistik atmosfer dışı füzelere ve nükleer teknolojiye sahip olmuş olsaydı şuan orta doğu ve suriyede çok daha farklı bir tablo ortaya çıkardı.neyazıkki envanterimizde bunlar olmadığı için dış güçler gözünü budaktan esirgemiyor.
Rusya'nın numunelik bir kaç yeni uçak getirip (SU-30 ve SU-34) ağırlıklı olarak eski model SU-24 ve SU-25 getirmiş olması da dikkat çekici. Aynı şey helikopterler için de geçerli. Suriye'de kullandığı taarruz helikopterleri de Mİ 24. Mİ 28, KA-50, KA-52 göremedik.
Rusya şu anda ABD ÇİN ve avrupaya Gövde gösterisi yapmakta ve bunuda eski model olmuş silah sistemleri ağırlıklı olarak yapmakta verdiği mesaj şu benim eski nesil silah sistemlerim ilede bu gibi operasyonları yapabilirim yeni model silah sistemleri ile neler yaparım görün gibi. ama yeni nesil silah sistemleride muamma batı seviyesine erişmişmi bilinmiyor ve kendide emin değil korkuyorda olabilir yeni model silah sistemlerinin yetersiz çıkması durumunda. Rausya daha çok hava savunma ve balistik füze konularında etkin ben şahsen hava sistemlerinde yeterli seviyeye geşemediklerini ve batıyla boy ölçüşecek seviyede olmadığını düşünüyorum.
Sayın Furkan YETİŞİR,
Türkiye'nin T si büyük yazılır. Ve tabi diğer ülke isimlerinin baş harfleride.
Savaş bir taktik meselesidir. Belkide elinde bulunan kör bombaları kullanmak için bu uçaklar uygundur. Sonucda bombalar eski ve ucaklarda öyle. Sonucda asıl istenen sivil kayiplar. Yani bu bombalari kullanan bkr ulkenin derdi asker yada hedef yok etmek olamaz bence. Su24 gibi uçaklar 1965 ilk envantere girmiş. Asil soru su rusya uçağını ve hava savunma fuzesi yaparken bizim hukumetler ne yapıyordu. Savunma sanayisi ve agir sanayi hamleleri encok Rahmetli Erbakan hoca tarafinda atilmistir. Suan cogu yapilan sanayi hamlelerinin temelinin çoğunda imzasi vardir. Umarim bu ulkeden nice Erbakanlar cikarda, er ve yigitce düşman ile savaşırız.
Sevgili Adem,
Bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olunmaz.
Türkiye'deki ağır sanayi nedir ve ne zaman kurulmaya başlanmış ne zaman kurulmuştur? Örnek: Kardemir, İsdemir, Tüpraş, Petkim...
1960'lı yıllarda dünyanın durumu ne idi? Türkiye'nin durumu özellikle de iktisadi durumu ne idi? Örnek: Küba-Sinop füze krizi,Kıbrıs Krizi, toplu iğne üretimi, Devrim Arabası, ilk yerli traktör vb.
Erbakan ne kadar süre iktidarda kalmıştır ve bu zaman zarfında endüstriyel üretim, endüstriyel yatırım ne kadar değişmiştir?
Ayrıca bütün bunların su24 ve mühimmatla ne ilgisi vardır?
adem bey oğlumuz erbakan konusunda fazla iyimser olabilir ama sorduğu soru yerindedir; bunca sene ayak oyunlarıyla kısır çekişmelerle uğraşmak yerine iktidarlar savunma sanayii ile alakadar olsalardı herhalde en kötü ispanya seviyesinde olurduk.
sevgili adsız, küba-çiğli diyecektin herhalde. belirtmeden geçemeyeceğim gerek devrim arabaları gerek vecihi ve nuri beylerin ürettikleri uçaklar ancak vasat tabir edilebilecek araçlar. kıymet-i harbiyeleri fazla değil. bkz. aynı dönemde diğer ülkelerin ürettikleri benzer araçlar.
tabii bi yerden başlamak gerek. ne de olsa emeklemeden yürümek, yürümeden koşmak mümkün değil. ama ayarı da kaçırmamak lazım.
uygur
Sayın Uygur,
Olay ve durum zamandan ve mekandan bağımsız değildir. Evet Devrim otomobili o günün araçlarından çok daha üstün bir araç değildi. Ancak 1961 Türkiye'sinde toplu iğne bile üretilemezken 129 günde 3 farklı tip motor şanzıman şasi ve toplamda 4 bitmiş araç 6 yarım araç üretildi.
Bu çalışma "proof of concept" çalışmasıydı ki bu kadar kısıtlı imkanla bu kadar kısa bir sürede gerçekleşirilmesi takdire şayandır. Bugün için bile aynı miktar para ve sürede kolayca böyle bir proje gerçekleştirebilir mi? Süpheliyim. (Şunu da eklemek lazım adamlar işin kolayına kaçıp örneğin kapalı kasa bir jip türevi yapabilirlerdi, böyle bir modelin imalata geçirilmesi de çok daha kolay olurdu. Veya o zamanların sovyet rusyasında yapıldığı gibi kendilerine uygun bir modelin türevini/kopyasını yapabilirlerdi)
Aynı durum Nuri Demirağ ve Vecihi Hürkuş'un projeleri için de söylenebilir. (Nuri Demirağ'ın lisanslı üretim hakkındaki görüşlerine bakınız)
Bütün bu insanlar ülke sevgisi ve inanılmaz fedakarlıklarla bu işleri yaptılar. Binbir zorlukla ortaya koymayı başardıkları prototip/deneme modellerine bakıp bunları haksızca eleştirmek en hafif tabirle ayıptır.
Kıyaslama benzer durumda olanlar için yapılır. 1960'ların Türkiye'sinin o zamanların Süper gücü Sovyet Rusya'sı ABD'siyle kıyaslanması abestir.
Son olarak bir işi kötü hatta yanlış dahi olsa yapmak o işi hiç yapmamaktan iyidir.
...modern hedef tespit ve seyrüsefer sistemlerinin noksanlığı ile eski usül klasik bombaların kullanıldığı bombardımanlar, Rus Hava Kuvvetleri'nin dönüşümünü tam olarak tamamlayamadığını düşündürüyor. Modern savaş uçağı ve mühimmat projeleri mevcut olsa da, ABD ve Batı'nın 20 - 25 yıl önce yakalamış olduğu seviyeye yaygın ve etkin biçimde erişilememiş olduğu görülüyor.
Rusya'nın Suriye'de bulundurduğu hava gücünün kısıtlı bir büyüklükte olduğunu es geçerek aşırı genelleme yapmışsınız. Yalnızca ve yalnızca Suriye operasyonu üzerinden böyle bir yargıya varmak doğru değildir. Unutmayın bu operasyon Rusya'da gerçekleşmiyor, operasyonun hedefi de modern bir ordu değil.
Bir komutanın söylediği bir sözle bitirelim: Kullanabildiğiniz her silah moderndir. Dünyanın en modern silahları elinizde bulunsun, kullanamadıktan sonra bunların tamamı demir parçalarından ibarettir.
benim eleştirdiğim şey bu insanların başlangıcını yaptığı şeylerin devamının kısır çekişmeler neticesinde getirilmemesi, diğer taraftan başlangıç seviyesindeki şeylerin sanki birer şahikaymışçasına algılanması ve anlatılmasıdır. mesela Vecihi K.VI'yı Breguet 19 ile ve Nu.D.36'yı PT-17 ile kıyaslamam yanlış ve hatta abes mi? bunlar birbirinin emsali, aynı dönemin uçakları.
kanaatimce bunlar desteklenmeliydi, eksiklikleri varsa gidermelerinin ardından düşük miktarlarda da olsa hizmete mutlaka girmeliydiler.açıkçası haksızca eleştirdiğim kanaatinde değilim. konuya gerçekçi baktığımı düşünüyorum.
önceki yorumumda dediğim gibi emeklemeden yürüyemezsiniz, yürümeden koşamazsınız. elbette kavramsal tasarımlar geliştirilip numuneler üretilecek
ama sonrasına geçemeyip ortaya göz doldurur ürünler koyamayışımıza hayıflanıyorum.uygur
Ruslar Suriye'de kullandıkları uçaklarla gurur duyduklarını söylüyorlar. Bu seneki "9 Mayıs İkinci Dünya Savaşı Zaferi Günü"'nde "savaş yüzü görmemiş yeni oyuncaklar" değil bizatihi çarpışmalarda kullanılan savaş uçakları geçit yapmış.
Rus haber sitesi "Russian Times" aynen bu şekilde söylüyor.
https://www.youtube.com/watch?v=ojUQV4fs9eA
Kısacası akıllı mühümmat, aptal bomba, eski demode teknoloji vb Rusların pek umrunda değil gibi. Haberdeki su24 (düşürülen uçak da bu modeldi) anlatımını dinlemeniz bile yeterli.
Erbakan ve hamle 😂 Yeter ya uydurma fantezi efsaneleriniz. Yillar icinde kendi yalanlariniza kendiniz inanir hale geldiniz. Mercumek olayini tekrar hatirlatirim. Kolayca google aramasiyla herkes mahkeme karari dahil bulabilir. Ha bi de kilolarca altinini ailesi miras kavgasi yapmis paylasamamisti. Bunlar gercekler.
Sizden de ne gibi agir sanayi hamlesi var duymak isteriz. Lafi cok icraat sıfır.
Yorum Gönder