Özellikle 2001’den bu yana sıklıkla telaffuz edilen (ancak şahsî kanaatime göre aslında yeni bir kavram da olmayan) kıyı suları muharebesi (Littoral Warfare), bu ihtiyaca yönelik çözümlere savunma pazarında rağbeti artırmış durumda. Dünya donanmaları artık sadece açık denizlerde seyredecek suüstü ve sualtı gemilerine yatırım yapmıyorlar. Savunma sanayiinin ve donanmaların ilgi odağında, kıyıya yakın (kahverengi) sularda harekât icra edebilecek yetenekte gemiler var. Bu bağlamda, özellikle Basra Körfezi, Aden Körfezi, Malakka Boğazı, Akdeniz gibi “sıcak nokatalar”ın daha da ısınması ile birlikte denizaltıların, bilhassa dizel elektrik denizaltıların popülaritesi daha da artmış durumda.
Bu yazımda, dünya denizaltı pazarındaki güncel gelişmeleri derlemeye çalıştım. Dünyada halen aktif hizmette denizaltı bulunduran ülke sayısı 36. Bu ülkelerin tamamını ve denizaltı filolarının güncel durumları ile en son gelişmeleri derlemek, bir köşe yazısının boyutlarını bir hayli zorlayacak bir çaba olur. O yüzden kendimce en önemli gördüklerimi, mümkün olduğunca yukarıda saydığım sıcak bölge ülkelerini içerecek şekilde sıraladım.
Almanya: Halen beş adet Tip 206 dizel elektrik ve dört adet Tip 212A sınıfı AIP dizel elektrik tahrikli denizaltıya sahip Almanya, 22.09.2006 tarihinde iki adet daha ilave Tip 212A sipariş etti. Diğer kullanıcısının İtalya olduğu Tip 212A’lar, konvansiyonel denizaltılar içinde en gelişmiş tasarımlardan biri.
Kısa süre önce savunma basınının gündemine gelen bazı haberler doğru ise, Alman Deniz Kuvvetleri’nin hizmetine girecek üçüncü tip denizaltı Tip 214 olacak. Yunanistan için üretilen ancak çeşitli sorunlar nedeniyle teslimatı bir türlü gerçekleştirilemeyen Papanikolis denizaltısının Almanya tarafından satın alınması gündemde. Denizaltının, uluslararası denizaşırı harekâtlarda giderek daha fazla geniş çaplı rol alan Almanya tarafından kullanılması mümkün; üçüncü ülkelere satılmak üzere için tadil de edilebilir. Zira Papanikolis, her ne kadar standart Tip 214 tasarımı olsa da, sonuçta Yunan Deniz Kuvvetleri’nin belirlediği teknik şartnameye göre üretilmiş edilmiş bir denizaltı.
Halen geliştirme ve deneme çalışmaları süren IDAS (Interactive Defense and Attack System for Submarines) denizaltından ateşlenen hava savunma / kara saldırı füze sistemi, yakın gelecekte Tip 212A’ların, DM2A4 Seehecht torpidoları ile birlikte standart silah sistemi olacak. En son U33 denizaltısı 29.05.2008 tarihinde IDAS ile başarılı bir deneme atışı gerçekleştirmişti.
Avustralya: Avustralya Deniz Kuvvetleri’nin envanterinde, İsveç Kockums tasarımı 6 adet Collins sınıfı denizaltı bulunuyor. Bir dizel elektrik denizaltıya göre yüksek sayılabilecek 3,350t dalışta deplasmana sahip bu botlar, yakın gelecekte ABD ile ortak geliştirilen Mk48 Mod7 ADCAP CBASS torpidolarını kullanacaklar. En son RIMPAC 2008 tatbikatı sırasında, Waller denizaltısı, bu torpidonun deneme atışını gerçekleştirdi.
Personel sıkıntıları yaşayan Avustralya denizaltı filosunda bu nedenle, aktif göreve hazır bot sayısının düşük olduğuna dair eleştiriler Mayıs ayında basına yansıdı. Denizaltıcı personel sayısının artırılması, Avustralya’nın önündeki ciddi bir problem, zira bu ülke 2030’a kadar 12 adet yeni nesil denizaltı üretmeyi planlıyor. Ayrıntıları kısa süre önce açıklanan tedarik planına göre Avustralya 6 adet Collins’i 2025 yılından itibaren, 12 adet yeni ve muhtemelen tonaj bakımından da benzer bir denizaltı tasarımı ile değiştirecek.
Sea 1000 adı verilen yeni nesil denizaltı projesine ilişkin çalışmalar, Avustralya Savunma Bakanlığı tarafından 27.10.2008 tarihinde, 4.67 milyon Avustralya Doları (2.85 milyon ABD Doları) bütçe ile başlatılmıştı. Buna göre kavramsal tasarım çalışmalarının 2010 yılında başlaması ve projeye hükümet onayının 2011’de verilmesi öngörülmekte. Denizaltının tasarımında ABD ile yakın işbirliği gerçekleştirilmesi gündemde; özellikle atış kontrol ve muhabere sistemlerinin tasarımında, ABD’nin hizmete alacağı yeni nesil nükleer denizaltılarda kullanılacak sistemlerinden faydalanılması söz konusu. Halihazırda Collins sınıfı botlar, Raytheon AN/BYG-1 komuta kontrol sistemini haiz.
Avustralya’da zaman zaman nükleer tahrikli saldırı denizaltısı üretimine dair de tartışmalar gerçekleşiyor. Bu tip botların tedariğini savunan ciddi bir askerî ve sivil bürokrat grubu bulunmakta. Öte yandan Avustralya Savunma Bakanı Joel Fitzgibbon, 27.12.2007 tarihinde, Sea 1000 projesi ile ilgili bir soruya verdiği yanıtta henüz proje modelinin kesinleşmediğini, nükleer tahrik sistemi de dahil olmak üzere tüm alteratiflerin değerlendirileceğini belirterek, bu seçeneğe bir bakıma açık bir kapı bırakmış oldu. İşçi Partisi hükümetine karşı duran muhalefetin bu projeye keskin bir itirazı bulunuyor. Dolayısıyla Avustralya’daki siyasi durum Sea 1000’in kaderi üzerinde belirleyici etkiye sahip olabilir.
Brezilya: Brezilya Deniz Kuvvetleri envanterinde halen 4 adet Tip 209 / 1400 Tupi sınıfı ve bir adet geliştirilmiş Tupi sınıfı dizel elektrik denizaltı bulunmakta. Tupi’ler Türk Deniz Kuvvetleri’ndeki Preveze / Gür sınıfı ile büyük ölçüde benzerlik taşımakta.
Brezilya’nın gündeminde büyük ve iddialı bir proje var: Nükleer tahrikli saldırı denizaltısı (SSN). Okyanusa kıyısı olan ülkenin, açıklarındaki geniş petrol kaynaklarının da dikte ettirdiği, denizde uzun süre kalabilme ve uzun erim ihtiyacının bir uzantısı olan projenin geçmişi 1980’lerin başlarına kadar uzanıyor.
2008 Aralık ayında biraraya gelen Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva ile Fransa Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy, Fransa’nın Brezilya’ya SSN projesinde teknoloji transferi ve tasarım desteği vermesi hususunda anlaşmışlardı. Sözkonusu zirvede ayrıca, Brezilya’nın 4 adet Scorpene sınıfı konvansiyonel (detayları net olmasa da kuvvetle muhtemel AIP dizel elektrik tahrikli) ve 50 adet EC-725 Cougar genel maksat / nakliye helikopteri alımı da karara bağlandı.
Rio de Janeiro yakınlarında yeni bir denizaltı üssü ve nükleer reaktör inşası projeleri ile eşgüdümlü ilerleyen projede, denizaltının reaktörünün kıyı tesisindeki denemelerine 2014 yılında başlanması, denizaltıya ise 2019 yılında entegre edilmesi planlanıyor.
Bu proje ile birlikte Brezilya, nükleer silahlara sahip olmadan nükleer tahrikli denizaltı kullanan ilk ülke olma sıfatını taşıyacak.
Endonezya: Halen iki adet Alman yapımı Tip 209 / 1300 Cakra sınıfı denizaltıya sahip Endonezya’nın gündeminde 2 ya da 3 adet yeni dizel elektrik denizaltı tedariği bulunuyor. Teklife Çağrı Dosyası’nın hazırlandığı projede yer alan iki aday Rus yapımı Kilo sınıfı ile Güney Kore’nin önerdiği Alman lisanslı Tip 209’lar.
Endonezya’nın Cakra’ları Güney Kore tarafından modernize ediliyor. 2005 yılında 60 milyon Dolar tutarındaki sözleşme ile 401 Cakra, Daewoo tarafından modernize edilerek Nisan 2006’da görevine tekrar başladı. Proje kapsamında denizaltının dizel makinası, tahrik sistemi ve teknesi yenilenmesi, yeni seyir radarı, sonar, seyrüsefer ve atış kontrol sistemi entegrasyonu yer alıyor. İkinci bot, 402 Nanggala’nın modernizasyonu için yine Daewoo ile bu yılın Nisan ayında 75 milyon Dolar tutarında bir sözleşme imzalandı. Çalışmaların 2011 yılında tamamlanması planlanıyor.
Güney Kore’nin Tip 209 teklifinin, Endonezya’dan CN-235 deniz karakol uçağı alımını da içeriyor olduğuna dair haberler mevcut. Dolayısıyla Tip 209 alımının ihtimali daha yüksektir denebilir.
Güney Kore: Tip 214’ün Yunanistan ile birlikte ilk ihraç müşterisi olan Güney Kore’nin denizaltı filosu hatırı sayılır bir büyüklüğe sahip ve tamamı Alman menşeili botlardan müteşekkil. Halihazırda Güney Kore Deniz Kuvvetleri bünyesinde 9 adet Tip 209 / 1200 modeli, KSS-1 sınıfı dizel elektrik tahrikli denizaltı görevde bulunuyor. KSS-1’lerin ilki HDW’nin Kiel tersanesinde, geri kalan 8’i ise Daewoo’nun Okpo tersanesinde inşa edildi.
Güney Kore KSS-2 projesi kapsamında Kasım 2000'de Tip 214 tasarımını seçti. İhalede Tip 214'ün rakibi Fransız Scorpene modeli idi. Tip 214'ün seçimi ile birlikte Rusya'dan 1.75 mlyar $ karşılığında ikinci el Proje 636 Kilo modeli denizaltı alım planı da iptal edildi. Tip 214'lerin yurtiçinde üretim ihalesi de, 1.12 milyar $ karşılığında Hyundai Heavy Industries grubuna verildi. Hyundai proje boyunca HDW'den teknoloji transferi ve teknik destek sağlamakta.
Başlangıçta üç botu kapsayan projede opsiyon olan 6 ilave denizaltı için karar 2007 yılında alındı. Böylelikle Güney Kore, proje bittiği zaman 9 adet Tip 214 sınıfı AIP tahrikli denizaltıya sahip olacak.
Güney Kore’nin gündeminde ayrıca 3,000 ton deplasamana sahip KSS-3 sınıfı okyanus tipi denizaltının da insaşı bulunuyor. Projenin detayları henüz netleşmemiş durumda.
Hindistan: Hindistan’da denizaltı alanında halen iki önemli proje devam ediyor: Advanced Technology Vessel (ATV) ve Proje 75.
ATV projesi uzun vadede toplam 5 adet nükleer tahrikli saldırı denizaltısının Visakhapatnam’daki Hindustan Shipyard tersanelerinde inşasını içeriyor. İlk denizaltı için çalışmalar halen, Rusya’nın desteği ile devam etmekte.
Hindistan nükleer denizaltı kullanımına yabancı bir ülke değil. Hindistan, 1988 – 1991 yılları arasında SSCB’den Proje 670A Skat (NATO kod adı "Charlie I") sınıfı K-43 denizaltısını kiralamıştı. Project 06709 kodu verilen program ile eğitim ve konsept belirleme çalışmalarında kullanılan denizaltıya Hint Deniz Kuvvetleri’nde verilen isim Chakra idi.
ATV projesine hazırlık ve personel yetiştirilmesi amacıyla Hindistan Rusya’dan yine nükleer denizaltı kiralamak için 2000’lerin ortalarında girişimlerde bulunmuş, 2008 yılında Proje 971A (NATO kod adı “Akula II”) sınıfı K-152 Nerpa denizaltısının 10 yıllığına ve 700 milyon Dolar bedelle kiralanması hususunda anlaşmaya varılmıştı. Nerpa, Chakra II adı ile Hint Deniz Kuvvetleri’ne devir teslim için hazırlanırken 08.11.2009 tarihinde kaza geçirdi. Makina dairesinde çıkan yangın sonucu 6 denizci ve 14 işçi hayatını kaybetti. Tamiratı süren Nerpa denizaltısının sonbaharda devredilmesi planlanıyor. Öte yandan Hint Deniz Kuvvetleri’nin ilave Proje 971A kiralamayı değerlendirdiği haberleri mevcut.
Hindistan’ın halen devam eden bir diğer önemli denizaltı projesi, Proje 75 adı altında Scorpene denizaltılarının üretimi. İlk ikisi Fransız DCNS firmasının Cherbourg tersanelerinde üretilen botların geri kalan 4’ü Bombay’daki Mazagon tersanelerinde inşa edilecek. Proje 75 için yaklaşık 3.5 milyar $ tutarındaki sözleşme 06.10.2005 tarihinde imzalanmıştı
Hindistan ayrıca 1997 yılında başlayan bir proje ile, envanterindeki 10 adet Proje 877EKM Kilo tipi, Sindhugosh sınıfı dizel elektrik denizaltısını modernize etmekte. Modernizasyon kapsamında denizaltılara Novator Alfa 3M54E1 Klub (NATO kod adı SS-N-27) seyir füzesi fırlatma kabiliyeti eklenmesi, Rus yapımı orijinal bataryaların Alman yapımı daha uzun ömürlü bataryalarla değiştirilmesi ve ana makina sisteminin iyileştirilmesi, sonar, muhabere ve atış kontrol sisteminin yenilenmesi gibi kalemler bulunuyor. Rusya ile yürütülmekte olan diğer projeler gibi uzun gecikmeler ve entegrasyon sorunları ile boğuşulan projede 2008 sonu itibari ile 4 denizaltı, tadilatları tamamlanarak tekrar hizmete girdi.
İran: Fars Haber Ajansı’nın 1 Haziran tarihli haberine göre yerli üretim ilk denizaltı, Ghadir, hizmete girdi.
İran İslam Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri Komutanı Tuğamiral Habibullah Seyyari’nin beyanına göre, Ghadir’in inşası 10 yıl sürmüş. 948 bordo numaralı Ghadir, “Cüce Denizaltı” (Midget Submarine – SSW) sınıfına giriyor. Bu tür botlar daha ziyade sızma, sabotaj ve vur kaç tipi görevler için daha uygun. Menzilleri, seyir süratleri ve azami dalış derinlikleri konvansiyonel dizel elektrik tahrikli denizaltılara kıyasla daha düşük olmasına rağmen özellikle sığ sularda harekat için bazı ülkeler tarafından tercih ediliyorlar.
İran Deniz Kuvvetleri envanterinde halihazırda 3 adet Proje 877EKM “Kilo” modeli, Tarık sınıfı olarak adlandırılan dizel elektrik tahrikli denizaltı bulunuyor. 1992 – 1996 yılları arasında hizmete giren bu denizaltılar, olası bir kriz döneminde, Basra Körfezi’ndeki ticaret gemileri ve ABD Deniz Kuvvetleri (USN) unsurlarına karşı büyük tehdit oluşturmaktalar.
Kanada: Kanada, denizaltılar açısından makus bir talihe sahip. Ve bu bedbahtlık daha uzun süre devam edeceğe benziyor.
Kanada, İngiltere’nin 1980’lerin ikinci yarısında hizmete alıp kısa süre kullandıktan sonra Soğuk Savaş’ın bitmesi ve bütçe kesintileri nedeniyle erken emekliye ayırdığı 4 adet Upholder sınıfı denizaltıyı, 1998 yılında satın aldı. Akabinde denizaltılar, İngiltere’deki Barrow tersanelerinde uzun bir tadilat ve modernizasyon işlemine tabi tutuldular. Kanada Deniz Kuvvetleri’nde Victoria sınıfı olarak adlandırılan denizaltılar, hizmet ömürlerinin sonuna gelmiş Oberon sınıfının yerini alacaktı.
İlk üç denizaltı (Victoria, Corner Brook ve Windsor), modernizasyonlarının tamamlanmasını müteakiben sırasıyla Aralık 2000, Mart 2003 ve Hazian 2003’te hizmete girdi. Son denizaltı, 879 borda numaralı Chicoutimi, Barrow tersanesinde 01.10.2004 tarihinde düzenlenen bir törenle Kanada Deniz Kuvvetleri’nde resmen hizmete girdi ve ardından yeni evine doğru yolculuğuna çıktı. Ancak bu yolculuk bir felaketle sonuçlandı: 05.10.2004 günü, İskoçya açıklarında, botun elektrik tesisatındaki bir kısa devre nedeniyle yangın çıktı. Olayda bir denizci hayatını kaybetti. Bir yandan Atlas Okyanusu’nda yakalandığı fırtına, diğer yanda zehirli duman ve yangınla boğuşan denizaltı, güçlükle Kanada’daki Halifax Tersanesi’ne çekildi ve tamir işlemleri için kuru havuza alındı. 2006’ya kadar süren ayrıntılı teknik değerlendirme ve hasar tespit çalışmaları neticesinde, denizaltının en az 2010 yılına kadar hizmete dönemeyeceği ortaya çıktı.
Chicoutimi’nin daha görevine başlamadan hizmet dışı kalması, diğer botların üzerine büyük bir yük bindirdi. Gerek bu yük, gerekse Kanada’nın kontrol etmesi gereken denizlerin genişliği, hizmetteki bu üç denizaltının normalden daha kapsamlı bir bakım ve tadilat işlemine ihtiyaç duymaları sonucunu doğurdu. “Extended Docking Work Period” (EDWP) adı verilen bu bakım ve tadilat programı dahilinde ilk iki bot, Victoria ve Windsor halen kuru havuzda ve 2010 yılında tekrar göreve dönecekler. Kanada’nın halen aktif görevdeki tek denizaltısı, Corner Brook ise 2011 yılında kuru havuza alınacak. Corner Brook’un EDWP’ye alınması aslında 2008 yılına planlıydı ancak Chicoutimi’nin kaza geçirmesi ve bu denizaltının hasar tespit ve tamirat maliyetinin astronomik boyutlara ulaşması, bunu geciktirdi.
Chicoutimi’nin tamiratı, EDWP programı ile birleştirilecek; denizaltının 2012’den önce hizmete dönmesi mümkün değil.
Kanada Victoria sınıfını hizmette tutmak için yaklaşık 1.5 milyar Dolar harcayacak.
Portekiz: Portekiz ile Alman German Submarine Consortium arasında 2 adet (+1 opsiyon) adet Tip 209PN Tridente sınıfı denizaltının üretimine ilişkin alımına ilişkin 911 milyon Dolar tutarındaki sözleşme, 21.04.2004 tarihinde imzalanmıştı. Offset boyutu 1.42 milyar Dolar olan proje kapsamında üretilecek botlar, AIP tahrik sistemini haiz olacak.
İlk Tip 209PN, S167 Trindete’nin Mart 2010’da, ikinci denizaltı, S168 Arpao’nun Ocak 2011’de hizmete girmesi planlanıyor. Üçüncü bot için opsiyon henüz işletilmiş değil.
Tip 209PN’ler, Portekiz DzK’deki halen ömürlerinin sonuna gelmiş iki adet Fransız Daphne modeli Albacora sınıfının yerine geçecek.
Rusya Federasyonu: RIA Novosti haber ajansının haberine göre, geçtiğimiz sene bir kaza geçiren nükleer saldırı denizaltısı Nerpa’nın, tamirini müteakip, önümüzdeki sonbaharda tekrar hizmete girerek planlandığı gibi Hint Deniz Kuvvetleri’ne kiralanacak.
Geçen sene 8 Kasım’da, seyir denemeleri sırasında yangın çıkan Proje 971A (NATO kod adı “Akula II”) sınıfı denizaltıda 3 denizci ve 17 işçi hayatını kaybetmişti.
Hint DzK ile 10 yıl için 500 milyon Dolar tutarındaki kiralama anlaşması bu kazanın ardından dondurulmuştu.
Öte yandan yine RIA Novosti’nin 1 Haziran tarihli haberine göre halihazırda Rusya Federasyonu Deniz Kuvvetleri’nin hizmetinde aktif sadece 8 adet nükleer başlıklı balistik füze taşıyabilen denizaltı (SSBN) kalmış durumda.
Habere göre Rus Deniz Kuvvetleri’nin denizaltı durumu şu şekilde:
- Proje 667BDRM (NATO kod adı “Delta IV”) sınıfı 6 adet SSBN, R-29RM Sineva (NATO kod adı SS-N-23 “Skif”) balistik füzelerini taşımak üzere tadil edilmekte.
- 5 adet Delta IV sınıfı denizaltı aktif olarak Pasifik Filosu’nda görev vermekte.
- Proje 667BDR Kalmar (NATO kod adı “Delta III”) sınıfı SSBN’ler hizmet dışına çıkartılmakta.
- Proje 941 Akula (NATO kod adı “Typhoon”) sınıfı denizaltılarda geriye kalan son iki bot, Arhangelsk ve Severstal, Severodvinsk deniz üssünde kızakta, rezerv olarak tutuluyor. Görev sistemlerinin tamir ve modernizasyona ihtiyaç duyduğu bu denizaltılarda füze bulunmuyor.
- Typhoon sınıfının yerini alacak Proje 955 Borey sınıfının ilk botu, Yuri Dolgoruki’nin denemelerine bu sene Mart ayında başlandı. Bu denizaltılar, kamuoyunun da sıkça gündemine gelen Bulava stratejik füzeleri ile donatılacaklar. Diğer iki Borey sınıfı denizaltı, Aleksandır Nevski ve Vladimir Monomah ise halen Sevmaş Tersanesi’nde inşa halinde.
- Halen envanterdeki nükleer tahrikli saldırı denizaltı (SSN) sayısı yaklaşık 30, ancak bunların 17 adedi aktif hizmette.
- Hizmetteki dizel elektrik tahrikli denizaltı (SSK) sayısı yaklaşık 20. Proje 877 Paltus (NATO kod adı “Kilo”) sınıfı bu denizaltıların uzun dönemde, Novator Alfa 3M54E1 Klub (NATO kod adı SS-N-27) seyir füzeleri ile donatılmış Proje 677 Lada sınıfı botlarla değiştirilmesi planlanıyor.
- Rus Deniz Kuvvetleri’nin envanterinde ayrıca 7 adet özel maksatlı denizaltı bulunuyor. Habere göre bu denizaltılar ana amacı yeni teknolojilerin ve silah sistemlerinin denenmesi. Bu denizaltılarının tamamının mı yoksa bir kısmının mı aktif görevde olduğuna dair bir bilgi yok.
- Haberde ayrıca Project 20120 B-90 Sarov sınıfı yeni nesil bir dizel elektrik – nükleer tahrikli denizaltı projesinden varlığından bahsedilmiş. Söz konusu proje ile ilgili sağlıklı ve tutarlı bilgiye ulaşmak şu an için mümkün değil.
Yunanistan: Komşumuzun yeni nesil denizaltı projesi, tam anlamıyla bir yılan hikayesine dönüşmüş durumda.
Tip 214 projesinin ilk botu S120 Papanikolis 2004 yılında denize indirildi ve halen kesin kabulünün yapılmasını bekliyor. Bu denizaltının kesin kabulü yapılmadığı için ikinci bot S121 Pipinos da seyir testlerine çıkamıyor; limanda demirli beklemekte. Proje son derece spekülatif bir hal almış durumda: Alman tarafı (HDW), Yunanistan’ın kendilerine yüklü bir borcu olduğunu iddia ederken Yunanlılar ise uzun süre çeşitli tasarım problemleri olduğunu söyledikleri Papanikolis’in bu sefer de limanda eskidiği için kabulünü gerçekleştirmeyeceklerini, HDW’nin sözleşmedeki yükümlülüklerini yerine getirmediğini beyan ediyorlar.
Savunma basınına en son yansıyan haberlere göre Papanikolis’in Almanya tarafından satın alınarak Alman Deniz Kuvvetleri’nde hizmete girmesi değerlendiriliyor. Geri kalan 3 denizaltının ise üretimine devam edilebilir. Papanikolis ile ayrıca başta Polonya olmak üzere bazı ülkelerin de ciddi biçimde ilgilendiği haberleri mevcut.
Yunanistan, elindeki 4 adet Tip 209 / 1200 Okeanos sınıfı denizaltıdan ilkini, S118 Okeanos’u, 31 Mayıs 2002'de imzalanan Neptune II iyileştirme programı dahilinde kapsamlı bir modernizasyona soktu. Proje çerçevesinde gövde 6.5m daha uzatılarak, AIP yeteneği için Siemens PEM yakıt hücresi, Atlas Elektronik ISUS 90-15, FAS, SATCOM, Link-11 ve UGM-84 Sub Harpoon kabiliyeti entegre edildi. SST-4'ler yeni tip bir torpido ile değiştirilecek, ancak SUT'ler 2020 civarına kadar kullanılacak. Neptune II projesi üç adet Okeanos sınıfı denizaltıyı kapsıyordu, ancak yine savunma basınına düşen bazı haberlere göre bu projenin de Okeanos’un tekrar hizmete girmesini müteakip iptal edilmesi, onun yerine iki adet AIP tahrikli Tip 209 / 1400 alınması gündemde. Tip 209 / 1400 deyince, konunun meraklılarının aklına Türk Deniz Kuvvetleri’ndeki Preveze / Gür sınıfı “orijinal” Tip 209 / 1400 denizaltıları gelebilir, ancak söz konusu 1400’ler, muhtemelen Portekiz Tip 209PN’leri gibi dış görünüş, tasarım ve kabiliyet çok muhtemelen Tip 214’lerin aynısı olacaklar. Fark sadece sınıflandırmada (öyle ya, skandala dönüşen Tip 214 projesinden sonra hiçbir Yunanlı siyasetçi, iç kamuoyuna tekrar aynı denizaltıdan neden aldıklarını izah edemez’)
Yunanistan’ın halihazırda aktif görevdeki denizaltıları, 1971 – 1972 yılları arasında hizmete giren ve Neptune I projesi kapsamında kısmî modernizasyondan geçen Tip 209 / 1100 Glavkos sınıfı ile 1979 – 1980 arasında hizmete giren ve henüz Neptune II modernizasyonuna girmemiş üç adet Tip 209 / 1200 Poseidon sınıfı. Glavkos sınıfı denizaltıların bir ara Mısır’a satışı gündemdeydi ancak satış muhtemelen rafa kalkmış durumda.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder